Category: Կենսաբանություն

Ի՞նչ կառուցվածք ունեն տափակ որդերը

նրանք ունեն երկկողմ հավասարություն և իրենց տեսքով նաման են թիթեղի կամ ժապավենի

Ի՞նչ կառուցվածք ունեն կլոր որդերը

նրանց մարմինը ու զուրկ հատվածավորությունից նրանք տարբերվում են տափակ որդերից նրանով, որ նրանց մարմինը լայնակի կտրվածքում կլոր է:

Ո՞ր օրգանիզմներին են անվանում մակաբույծներ

այն օրգանիզմներին որոնք ապրումեն մեկ այլ օրգանիզմի (տիրոջ) վրա և սնվում են նրա հաշվին

Ինչպե՞ս է ասկարիդը բազմանում մարդու օրգանիզմում

Սկզբում ասկաիդը տարածվում է խոտերի մեջ: Հետո (հիմնականում) եղջերուավորնեը սնվում են այդ խոտով և ասկաիդը մտնում է  նրանց օրջանիզմի մեջ: Դրանից հետո մարդը ուտում է այդ ասկաիդով կենդնուն և ասկաիդը անցնում է իր օրգանիզմը: Դրա պատճառով մարդը սկսում է իրեն վատ զգալ:

Ի՞նչ բնորոշ հատկանիշներ ունեն ձկները

Նրանք ունեն խռիկներ, լողակներ ու թեփուկներ

Ի՞նչ նշանականություն ունեն ձկները բնության մեջ և մարդու կյանքում

Ձկները օգնում են պահբանել բնության շղթան: Դրանք սնվում են ջրիմուռներով և այն բաներով և պահում այդ բաները խատ լայն տարածոմից: Մարդը, կենդանիները և այլ ձկներնել են սնվում ջրիմուռներ ուտող ձկներով և նրանքել անում են այնպես որ ջրիմուռները շատ չպակասեն: Մարը ձկանից ստանում է ձկան ալյուր, սոսինչ, միս, կաշի ձկան յուղ և այլն

Ի՞նչ հիմնական տարբերություններ հիման վրա  կարելի է տարբերակել ոսկրայն և կռճիկային ձկներին։

Կռճիկային ձկների ամբողջ մարմնի կմախքը բաղկացած է կռճիկներից: Ի տարբերություն կռճիկավորների, ոկրային ձկներինը բաղկացած է ՝ոսկորներից:

Թվարկեք 4- 5  քորդավոր կենդանի

նշտարիկ, ասցիդիա, միքսին, քարալեզ

Ներկայացնել Նշտարիկի մարսողությունը և շնչառություն

նշտարիկի սնունդը նախ մտնում է նախաբերան, որտեղից անցնում է բերան: Բերանին հաջորդում է կլանը որտեղից, որ սնունդը գնում է աղիք: Աղիքում սնունդը մարսվում է, իսկ չմարսված մասը դուրս է գալիս նշտարիկի հետանցքով:

Ներկայացնել Նշտարիկի արտաթորությունը և սեռական օրգանները

Ներկայացնել Նշտարիկի նյարդային համակարգը և զգայարանները

Նշտարիկի քորդայի վերևում գտնվում է նյարդային խողովակը, որը գլխի ծայրում ավելի լայն է: Նշտարիկը գլխուղեղ չունի: Նյարդային խողովակից զույգ-զույգ դուրս են գալիս նյարդերը և ուղղվում դեպի մարմնի տարբեր մասեր:

Նշտարիկի զգայարանները թույլ են՝ լավ չեն զարգացած : Նշտարիկը ունի լուսազգաց բջիջներ, որոնց օգնությամբ տարբերում է լույսը մթից: Գլխային ծայրում գտնվում է հոտառական փոսիկ:Մարմնի ամբողջ մակերեսին ցրված են ընկալիչները:

Թվարկեք քորդավորներին բնորոշ հատկանիշները

Դրանք ունեն քորդա կամ այլ կերպ ասած թիկնալար, ունեն նյարդային խողովակ, մարսողական խողովակ և խռիկային համակարգ

Քանի՞ անգամ է ամենամեծ չափերով քորդավոր կենդանին իր չափերով գերազանցում ամենափոքրին։

ամենափոքրերը դրանք մինչև 0,3մմ երկարությամբ թրթուրաքորդավորներն են իսկ ամենամեծերը`33մ երկարությամբ ողնաշավորները կամ գանգավորներն են։ Հետևաբար ամենամեծ չափերով քորդավոր կենդանին իր չափերով 110 անգամ գերազանցում է ամենափոքրին։

Ի՞նչ է քորդան

Քորդան թիկնալար է որը ծառայում է որպես կմաղք և ձգվում ամբողջ մարմնի երկարությամբ։ Քորդան նաև քորդավորների գլխավոր առանձնահատկությունն է։

Ի՞նչ է տեղի ունենում ֆոտոսինթեզի ընթացքում։

Ֆոտոսինթեզի ընթացքում լույսի էներգիան վերածվում է քիմիական նյութերի էներգիայի:

Ո՞րն է բջջային շնչառության նշանակությունը։

Որ երբ շաքարը քայքայվի բջջիջները կապպահովվեն էներգիայով և այդ էներգիան

Բացատրել ֆոտոսինթեզի և բջջային շնչառության կապը։

Երկուսն էլ իրականացնում են էներգիայի ձևափոխություն և եթե դրանք համեմատենք կտեսնենք, որ մեկը սկսում է աշխատանքը,իսկ մյուսը լրացնում է առաջինի կատարած աշխատանքը:

Լրացուցիչ աշխատանք, պատասխանել հարցերին․

1. Ի՞նչ եղանակով են կատարվում  ծածկասերմ բույսերի բազմացումը։
   Ծաղկավոր բույսերը բազմանում են և՛ անսեռ ճանապարհով, և՛ սեռական եղանակով:
2. Ո՞րն է ծածկասերմ բույսերի սերմերով բազմացման օրգանները
   Ծաղկավոր բույսերը բազմանում են և՛ անսեռ ճանապարհով, և՛ սեռական եղանակով:
3. Նկարագրեք խաչաձև փոշոտումը
   Խաչաձև փոշոտում — փոշեհատիկը մի ծաղկից տեղափոխվում է մեկ այլ ծաղկի վարսանդի վրա: Իրականացվում է քամու կամ կենդանիների՝ միջատների, թռչունների և այլնի օգնությամբ:
4. Նկարագրեք ինքնափոշոտումը
   Ինքնափոշոտում — փոշեհատիկը նույն ծաղկի առէջից տեղափոխվում է նույն ծաղկի վարսանդի վրա: Հետևաբար ինքնափոշոտվում են միայն երկսեռ ծաղիկները:

Դասի հղում

Որո՞նք են ծաղկավոր բույսերի գեներատիվ օրգանները:

Ցողուն, տերևներ, արմատ

Տերևների ին՞չ ձևեր են ձեզ հայտնի։

Ամբողջաեզր և սղոցաեզր

Արմատային համակարգի ինչ տեսականեր գիտես։

Փնջաձև և առանցքային

Որո՞նք են միաշաքիլավոր և երկշաքիլավոր բույսերը։ Յուրաքանչյուրից բերել մի քանի օրինակ։

Միաշաքիլավոր-ունեն փնջաձև արմատների համակարգ, ամբողջաեզր են, աղեղնաջղ կամ զուգահեռաջիղ տերևներ են, պարզ տերևներ են: Օրինակ.՝սոխ, սխտոր, եգիպտացորեն:

Երկշաքիլավոր-ունեն առանցքային արմատների համակարգ, սղոցաեզր են, ցանցաջիղ տերևներ են, բարդ տերևներ են:Օրինակ.՝արևածաղիկ, ազնվամորի, ելակ:

Դասի հղում

• Ինչպիսի՞ն է Սֆագնումի կառուցվածքը

Սֆանգումը կազմված է ճյուղավորված ցողունից, որի ներքևի մասը կազմված է մեռած բջիջներից:

• Արտաքին կռուցվածքով ինչո՞վ են իրարից տարբերվում պտերներ, ձիաձետները։ ի՞նչն է դրանց մոտ ընդհանուր։

Նրանց նմանությունները, որ տաք եղանակին դառնում են գորշ, սպորովեր են, տարբերությունը՝ նրանց տերևների մեջ է:

• Ի՞նչն է բնորոշ բոլոր պտերներին

Բոլորի մոտ բացակայում են վերգետնյա ընձյուղները:

• Ի՞նչ բույսեր են աճել Երկրի վրա 300 մլն տարի առաջ։

Պտերանման, սպորովոր

• Կառուցվածքային ի՞նչ առանձնահատկություններ ունեն ջրիմուռները։

Ջրիմուռները լինում են միաբջիջ, բազմաբջիջ և գաղութային:

• Ի՞նչ միաբջիջ կանաչ ջրիմուռներ են ձեզ հայտնի։

Քլորելա, քլամիդոմոնադ

• Ինչու՞ են ամենախորը տեղերում բնակվում կարմիր ջրիմուռները։

Որովհետև նրանց քլորապաստներում կա մի կարմիր գունակ որը հնարավոր է դարձնում կարմիր ջրիմուռներին կատարել ֆոտոսինթեզ մեծ խորություններում:

• Ի՞նչ օգուտ են ստանում մարդիկ ջրիմուռներից։

Մարդիկ ջրիմուռներից ստանում են դեղեր, ուտեստներ, թթվածին, յոդ և այլն: