Day: 09.10.2024

08.10.2024

Աշխատանք դասարանում

Թարգմանչաց տոն

,,Մաղադանոսի այգին,, ստեղծագործության քննարկում։ 

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Ընտրությամբ անգիր սովորել Կոմիտասի բանաստեղծություններից մեկը, ձայնագրել կամ տեսագրել, հրապարակել բլոգում և ուղարկել tatev.abrahamyan@mskh.am էլ․ փոստին։ 

Իմ երազում

Եվ ա՛յս գիշեր, իմ երազում, քեզ հետ մետկեղ պարեցինք,
Սեր-ոգիներ սուրբ սեղանում մեղրամոմեր շարեցին։
Ոսկի-արծաթ ամպի ծալեն նուրբ ու բարակ քող ճարեցինք,
Ինծի-քեզի կարմիր-կանաչ սիրո շապիկ կարեցին։

https://www.youtube.com/shorts/GK-uy3dNAA4

Աշխատանք դասարանում

Հարցարան ․ հարցերը կազմվել են տեսանյութի հիման վրա։ 

Թարգմանչաց տոն

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Վիլյամ Սարոյանի ,,Մաղադանոսի այգին,, պատմվածքը, պատասխանի՛ր հարցերին։ 

Առաջադրանքներ:
Բառերի բացատրություն:

• Մաղադանոս՝ սննդի մեջ օգտագործվող համեմունք, կանաչ տերևներ, որոնք սովորաբար ավելացնում են կերակրատեսակների՝ դրանց համն ու բույրը բարելավելու համար:
• Հնոտիք՝ հին, ավանդական կամ չժամանակակից, հաճախ օգտագործվում է երբեք ցանկություն չունեցող կամ իսպառ բացակայող բաների կամ մարդկանց համար:
• Փողրակ՝ փոքր, թեթև աշխատանք, սովորաբար ժամանակավոր, կամ մաս-time աշխատանք:
• Պեննի՝ Մեծ Բրիտանիայի դրամական միավոր, կամ Ամերիկայում՝ փողի փոքր չափ:
• Սենթ՝ ԱՄՆ-ում դրամական միավոր, որը հավասար է մեկ հարյուրերորդ մասի մեկ դոլարի:

Էլ Քոնդրաջիի գողության պատճառը: Էլը գողություն արեց, քանի որ նրա ֆինանսական վիճակը ծայրահեղ ծանր էր, և նա չէր կարող մատակարարել իր պահանջները: Նրա արարքը կարելի է արդարացնել նրանով, որ երբեմն մարդիկ խոշոր ճգնաժամերում կարող են կատարել քայլեր, որոնք չեն համապատասխանում իրենց արժեքներին:

Էլի նվաստացած զգացումը: Ազատ արձակվելուց հետո Էլը զգում էր նվաստացում, քանի որ նա գիտակցում էր, որ իր արածը սխալ էր, և այն չէր միայն իրեն, այլ նաև իր ընտանիքի վրա ազդեցություն ունեցավ: Նա զգում էր, որ իր արժանապատվությունը վնասված է:

Էլի ատելությունը խանութի տիրոջ և աշխատողի նկատմամբ: Էլը ատում էր խանութի տիրոջը և աշխատողին, քանի որ նրանք ներկայացնում էին այն կյանքը, որն ինքը չէր կարողանում ձեռք բերել: Նա զգում էր, որ նրանք հարուստ են իր ծանր պայմանների վրա, և այդ զզվանքը նրան ավելի էր մեծացնում:

Էլի որոշումը խանութում չաշխատելու մասին: Էլը չցանկացավ աշխատել խանութում, որովհետև նա չէր ուզում կրկին ապրել նույն իրավիճակում, որտեղ հրճվում էր իր կյանքով: Նա ցանկանում էր իրեն բարձր պահել, իսկ խանութում աշխատելը նրան հիշեցնում էր իր անհաջողությունները: Նրա մուրճը ստանալը և գումարը չվերցնելը ցույց էր տալիս, որ նա պայքարում էր իր արժանապատվության համար:

Ստեղծագործության ասելիքը: Պատմվածքի հիմնական ասելիքը մարդկային արժանապատվությունն ու ընտրության ազատությունն է: Անցանկալի իրավիճակներում մարդիկ կարող են ընտրել՝ ապրել արժանապատիվ կյանքով, թե կոտրել իրենց արժեքները: Սարոյանը ցույց է տալիս, թե ինչպես է անհատը պայքարում իր արժանապատվության համար, նույնիսկ եթե դա դժվար ճանապարհ է:

Առաջադրանք 1

Հայոց պատմություն/էջ 30-33 պատմել,/ էջ 34 գրավոր(հիմնական գաղափար)

ա. Թորոս II-ի մահվանից հետո գահին տիրացավ նրա եղբայր Մլեհը (1170-1175)։ Նա իշխանության գլուխ անցավ Հալեպի մահմեդական տիրակալ Նուր ադ-­Դինի օգնությամբ։ Ե՛վ Մլեհը, և՛ Նուր ադ-Դինը հույս ունեին
միմյանց օգտագործել իրենց նպատակների համար։ Մլեհն էր, սակայն, որ կարողացավ մեծ օգուտ քաղել այդ դաշինքից։ Այս համագործակցությունը ամրացրեց Կիլիկիան արտաքին ճնշումերի դեմ, ինչպես նաև ճանապարհ հարթեց քաղաքական ու տարածքային աճի համար։ Կիլիկիայի հայկական թագավորության հռչակումը: Իր կառավարման տարիներին Մլեհը մեծ ջանքեր գործադրեց՝ վերացնելու Կիլիկիայի կախվածությունը Բյուզանդական կայսրությունից։ Դեռևս 1173 թ. Մլեհը կարողացել էր բյուզանդացիներից գրավել Դաշտային Կիլիկիայի զգալի մասը։ Այդպիսով՝ նրա հսկողության տակ անցան առևտրական կարևոր ճանապարհներ։ Մահմեդական դաշնակցի աջակցությամբ Մլեհը կասեցրեց խաչակիրների ներխուժումերը՝ հաջողությամբ կռվելով Անտիոքի և Երուսաղեմի խաչակիրների դեմ։ Ներքին քաղաքականության բնագավառում Մլեհի կարևորագույն ձեռնարկումերից էր Սիս քաղաքն իշխանապետության կենտրոնի վերածելը (1173 թ.)։ Որոշումը պայմանավորված էր քաղաքի բարենպաստ աշխարհագրական դիրքով. այն գրեթե երկրի կենտրոնում էր և ռազմավարական ու պաշտպանական առավելություններ ուներ։

բ. 1187 թ. Երուսաղեմի գրավումը Եգիպտոսի և Սիրիայի սուլթան Սալահ ադ-­Դինի կողմից հանգեցրեց Երրորդ խաչակրաց արշավանքին (1189-1192):

գ. 1187 թ. Երուսաղեմի գրավումը Եգիպտոսի և Սիրիայի սուլթան Սալահ ադ-­Դինի կողմից հանգեցրեց Երրորդ խաչակրաց արշավանքին (1189-1192): Այս իրադարձությունը բարձրացրեց Կիլիկիայի ռազմավարական նշանակությունը: Լևոն II-ը դրանում տեսավ բացառիկ հնարավորություն՝ իր իշխանությունն ընդլայնելու և թագավորական թագ ձեռք բերելու համար։ Նա կապեր հաստատեց Սրբազան Հռոմեական կայսրության (Գերմանիայի) կայսր Ֆրիդրիխ Շիկամորուսի հետ, որը խաչակիրների առաջնորդներից մեկն էր։ Լևոնը խոստացավ օգնել խաչակիրներին, իսկ Շիկամորուսն իր հերթին խոստացավ նրան թագ պարգևել և ճանաչել Կիլիկիայի հայոց թագավոր։

Առաջադրանք 2

Հայոց պատմություն/էջ 35-37 պատմել/, էջ 38 գրավոր(հիմնական գաղափար)

Լրացուցիչ աշխատանք՝ «Պատմանակ թևավոր խոսքեր»

Համացանից դուրս գրի՛ր «Դամոկլյան սուր» թևավոր խոսքը և բացատրի՛ր արտահայտության իմաստը։

1. Ըստ հին հունական ավանդության՝ սրածայր սուր, որը ձիու մազից կախել էին Դամոկլեսի զլխավերեում Դիոնիսոս բռնակալի հրամանով: Դիոնիսոսը նրան նստեցրել էր իր տեղը ճոխ ընթրիքի ժամանակ: Երբ Դամոկլեսը սուրը տեսավ, լիքը բաժակը ձեռքից վայր ընկավ: 
   2. փխբ. Վտանգ, որ ամեն վայրկյան սպառնում է մարդուն:

1.Ո՞ր անհավասարաչափ շարժումն է կոչվում հավասարաչափ արագացող

Մարմնի շարժումը կոչվում է հավասարաչափ արագացող, եթե այդ մարմնի արագությունը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում փոփոխվում է նույն չափով:

2.Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ արագացող շարժման արագացում։

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի շարժման արագության փոփոխության և այն ժամանակամիջոցի հարաբերությանը որի ընթացքում կատարվել է այդ փոփոխությունը:

3.Ի՞նչ է ցույց տալիս արագացումը:Գրել բանաձևը:

a=v/t

5․Ո՞րն է արագացման միավորը,և ինչպես է այն սահմանվում:

1 մ/վ²

4.Հավասարաչափ շարժման ճանապարհի և արագության բանաձևը

v=at

1․Ի՞նչն են անվանում մեխանիկական շարժում։

Երբ մարմինը փոխում է իր դիրքը մեկ այլ մարմնի նկատմամբ 

2.Բերել մեխանիկական շարժման օրինակներ։

Օրինակ մարդու քայլելը, մեքենաների սլանալը և այլն

3.Ո՞ր մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին

Այն մարմինը որի նկատմամբ  դիտարկվում է մեյ այլ մարմնի դիրքի փոփոխությունը։

4.Ի՞նչն են անվանում նյութական կետ։

Երբ մարմնի չափերը շատ անգամ փոքր են դիտարկվող շարժման համար բնութագրական հեռավորություններից այդ ժամանակ մարմնի չափերը հաշվի չեն առնվում

5.Ո՞ր դեպքում մարմինը կարելի է համարել նյութական կետ,ո՞ր դեպքում՝ոչ։

6.Ի՞նչն են անվանում շարժման հետագիծ

Այն ճանապարհը որով մարմինը շարժվում է 

7.Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ։

Այն ճանապարհը որով մարմինը շարժվում է որոշակի ժամանակահատվածում 

8.Ինչո՞վ է տարբերվում հետագիծն անցած ճանապարհից:

Մարմնի հետագիծը այն գիծն է, որով շարժվել է մարմինը, իսկ մարմնի անցած ճանապարհը որոշակի ժամանակամիջոցում անցած հետագծի երկարությունն է:

9.Ո՞ր շարժումն է կոչվում հավասաաչափ,ո՞րը անհավասարաչափ։

Հավասարաչափ շարժումը մարմնի որոշակի հավասար ժամանակահատվածում անցած հավասար ճանապարհներն են անհավասարաչափ շարժումը մարմնի հավասար ժամանակահատվածում անցած աբհավասար ճանապարհն է։

10.Ո՞ր մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն ՝գրել բանաձևը

V=s/t

11․Ի՞նչ միավորներով է չափվում արագությունը՝ՄՀ-ում

Մ/վ, կմ/ժ

12․Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

s=Vt

13.Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժման ժամանակը,եթե հայտնի են մարմնի արագությունն ու ճանապարհը,գրել բանաձևը:

t=s/V

14․Մեխանիկայի ո՞ր բաժինն  են անվանում կինեմատիկա։Ի՞նչ է ուսումնասիրում մեխանիկայի  <<դինամիկա>> բաժինը

Մեխանիկան ունի երեք բաժին կինեմատիկա, դինամիկա և ստատիկա։

Մեխանիկայի Այն բաժինը որը ուսումնասիրում է մարմինների շարժումները առանց դրանց քննարկման կոչվում է կինեմատիկա։

Կինեմատիկ բառը առաջացել է հունարեն <<կինեմա>> բառից որը թարգմանաբար նշանակում է շարժում։

Մեխանիկայի այն բաժինը, որը ուսումնասիրում է տարաբնույթ շարժումների առաջացման  և փոփոխման պատճառները կոչվում է դինամիկա։ Այն առաջացել է հունարեն <<դինամիս>> բառից,  որը թարգմանաբար նշանակում է ուժ։

15․Սահմանել աանհավասարաչափ շարժման միջին  արագություն։

Մարմնի անցած ճանապարհի և այդ ճանապարհը անցնելու ժամանակի հարաբերությունը անվանում են աանհավասարաչափ շարժման միջին արագություն

16․Գրել միջին արագության բանաձևը։

V_միջ=s/t

Դասարանական 

Հարցեր

1. Որոշել CO2

• Mr -ը

44

• Տարրերի օքսիդացման աստիճանները

CO2 բաղադրիչ քիմիական տարրերի՝ ածխածնի (C) և թթվածնի (O) ատոմների և’ վալենտականությունները, և’ օքսիդացման աստիճանները (բացարձակ արժեքով) համապատասխանաբար 4 և 2:

• Տարրերի զանգվածային բաժինները

w(C)=(12×1:44)x100=27,27

w(O2)=(16×2:44)x100=72,72

• Նշել կապի տեսակը

Կովալենտ

• Գրել Si տարրի՝ էլեկտրոտ, պրոտոն, նեյտրոնների թիվը, նշել տարրի դիրքը ՊՀ-ում: 
  
  էլեկտրոտ-14
• պրոտոն-14
• նեյտրոն-14
• նշել տարրի դիրքը ՊՀ-ում
• 3 պարբերություն, 3րդ շարք, 4-րդ խումբ

• 2. Գրե՛ք թթվածնի ֆիզ-քիմ հատկությունները:

1. Ֆիզիկական հատկություններ
   Թթվածինը (O₂) անգույն, անգո և անհամ գազ է։ Նրա խտությունը մոտ 1.429 գ/լ է (0°C և 1ատմ պայմաններում)։ Թթվածինը վատ է լուծվում ջրում, բայց կենսաբանական գործընթացների համար բավարար է։ −183°C ջերմաստիճանում թթվածինը հեղուկանում է, դառնալով երկնագույն հեղուկ։
2. Քիմիական հատկություններ
   Թթվածնի փոխազդեցությունը մետաղների և ոչ մետաղների հետ առաջացնելով համապատասխան օքսիդներ

Փորձ

Թթվածնի ստացում N-2

Լաբորատորիայում թթվածինը ստանում են թթվածին պարունակող բարդ նյութերի քայքայումից: Ջրածնի պերօքսիդը (  մանգանի(IV) օքսիդի) ներկայությամբ տաքացնելիս քայքայվում է՝ անգույն գազի (թթվածնի) անջատմամբ. Ճշտելու  նպատակով, թե  ի՞նչ  գազեր  են  առաջացել, առկայծող  մարխը մոտեցնենք  քիչ  ծավալով  գազին  ու  փորձանոթը բացենք: Մարխը  բռնկվում  է: Դա  վկայում  է, որ  տվյալ  գազը թթվածինն  է: