1.Որ շարժումն են անվանում ազատ անկում
Մարմինների անկումը, որը տեղի է ունենում միայն Երկրի ձգողության ազդեցությամբ, կոչվում է ազատ անկում:
2.Գրել և բացատրել ազատ անկման բանաձևը
v=gt h=gt2/2
3.Ձևակերպել Գալիլեյի օրենքը
Բոլոր մարմինները երկրի ձգողության ազդեցությամբ ընկնում են նույն արագցմամբ:
Աշխատանքի նպատակը․
1․Համոզվել,որ ուսումնասիրվող շարժումը հավասարաչափ արագացող է։
2․Կարողանալ ճանապարհի և ժամանակի օգնությամբ որոշել թեք ճոռով շարժվող գնդիկի շարժման արագացումը։
3․Հաշվելով շարժման ճանապարհը և արագացումը կարողանալ հաշվել ժամանակը։
Աշխատանքը կատարելու համար պետք է իմանալ․
1․Հավասարաչափ շարժման հիմնական բանաձևերը․
v=at S=at2 /2 ՝ այս բանաձևից a= 2S/t2
2. Արագացման սահմանումը, բանաձևը և միավորը:
Այն ֆիզիկական մեծությունը որը հավասար է մարմնի շարժման արագության փոփոխության և այն ժամանակամիջոցի հարաբերությանը, որի ընթացքում կատարվել է այդ փոփոխությունը կոչվում է հավասարաչափ արագացող շարժման արագացում: Արագացումը ողջ շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն: Արագացումը սովորաբար նշանակում ենք լատիներեն a տառով, այն “ակսելառատիո” բառից է թարգմանաբար նշանակում է արագացում: Բանաձևը՝ a=v/t Արագացման միավորը այնպիսի հավասարաչափ արագացող շարժման արացումնն է, և այդ շարժման արագությունը յուրաքանչյուր մեկ վայրկյանում փոփոխվում է մեկ մետր վայրկյանով, այդ միավորը նշանակում են 1 մ/վ²:
Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր․ մետաղե ճոռ․պողպատե գնդիկ,վայրկյանաչափ․մետաղյա բաժակ,չափաժապավեն,ամրակալան։
Փորձի ընթացքը․
Ամրակալանին ամրացրեցի ճոռը,որոշակի անկյան տակ։Ճոռի հիմքին տեղավորեցի մետաղյա բաժակը։Չափեցի ճոռի երկարությունը։Դա կլինի այն ճանապարհն(S) է,որը անցավ գնդիկը փորձի ժամանակ։Բաց թողեցի գնդիկը և միաժամանակ աշխատեցրու վայրկենաչափը։Երբ գնդիկը բախվեց արգելակին կանգնեցրեցի վայկենաչափը և գրանցեցի շարժման ժամանակը՝կլորացնելով վայրկյանի տասնորդական մասով։Փորձը կրկնեցի երեք անգամ և հաշվեցի չափված ժամանակների միջին արժեքը՝t=(t1+t2+t3)/3:Հաշված ժամանակը ընդունեցի որպես գնդիկի շարժման ժամանակ։Վերևի բանաձևով հաշվեցի արագացումը՝ a= 2S/t2
Այժմ նույն փորձը ,նույն կերպ կրկնեցի S-ի համար ընտրելով երկու ուրիշ չափեր։
Կատարածս փորձերից եկա վերջնական եզրակացություն,գնդիկի շարժումը թեք ճոռով———
1․հավասարաչափ է։
2․անհավասարաչափ արագացող է։
3․ հավասարաչափ արագացող է։
1․Ո՞ր շարժումն են անվանում ազատ անկում։
Ազատ անկում է կոչվում այն շարժումը, երբ մի մարմին անկում է անում՝ միայն ծանրության ուժի ազդեցությամբ
2․Գրել և բացատրել ազատ անկման բանաձևը.
v=gt
s=gt0²/2
3․Ձևակերպել Գալիլեյի օրենքը
Բոլոր մարմինները միայն երկրի ձգողության ազդեցությամբ ընկնում են նույն արագությամբ:
1․Ինչպե՞ս են որոշում առանց սկզբնական արագության հավասարաչափ արագացող շարժման արագությունը։
v=at
2․Ո՞րն է հավասարաչափ շարժում կատարող մարմնի անցած ճանապարհի երկրաչափական իմաստը։
Այն արտացոլում է մարմնի շարժման բնույթը
3․Բացատրել՝ ինչպե՞ս կարելի է հավասարաչափ արագացող շարժման արագության գրաֆիկի միջոցով որոշել մարմնի անցած ճանապարհը։
հետևյալ բանաձևով՝
s=vt
4․Գրել առանց սկզբնական արագության հավասարաչափ արագացող շարժում կատարող մարմնի անցած ճանապարհի բանաձևը։
s=at2/2
նյութերից առանձնացրեք օքսիդները, հիմքերը, նշեք յուրաքանչյուրի անվանումը. HNO3, Na2O, Ca(OH)2, AgNO3, BaO, HCl, CO2, Al2O3, NaHCO3, Fe(OH)2, K2SiO3, NaCl, H2SO4, MgO, NaOH, H3PO4, SO3, CaCl2, CuSO4, Al(OH)3.
նատրիումի օքսիդ
բարիումի օքսիդ
ածխաթթու գազ
ալյումինի օքսիդ
մագնիումի օքսիդ
ծծմբի օքսիդ
Հաշվի՛ր տարրերի ՕԱ և Mr-ները:
Na2O=O- -2 Na- +2
BaO= Ba- +2 O- -2
CO2=C- +4 O- -2
Al2O3= Al- +3 O- -2
MgO= Mg- +2 O- -2
SO3=S- +6 O- -2
Mr(Na2O)=2 Ar(Na)+ Ar(O)=26+16=42
Mr(BaO)=Ar(Ba)+ Ar(O)=137+16=153
Mr(CO2)=Ar(C)+2 Ar(O)=12+32=44
Mr(Al2O3)=2 Ar(Al)+3 Ar(O)=54+48=102
Mr(MgO)=Ar(Mg)+ Ar(O)=24+16=40
Mr(SO3)=Ar(S)+3 Ar(O)=32+48=80
1.Ինչո՞ւ ջրածնային վառելիքն էկոլոգիապես մաքուր է համարվում:
Ջրածնային վառելիքը էկոլոգիապես մաքուր է համարվում, որովհետև նրա այրման արդյունքում միայն ջրի գոլորշի է առաջանում, և չկա վտանգավոր կամ թունավոր գազերի արտանետում։
2.Թվարկե՛ք իրենց բաղադրությունում ջրածին տարրը պարունակող մի քանի նյութ, որոնց հետ ամեն օր շփվում եք:
Ջրածին պարունակող նյութեր, որոնց հետ մենք հաճախ հանդիպում ենք, կարող են լինել՝ H2O (ջուր), H2O2 (ջրածնի պերոքսիդ) և NaHCO3 (կերակրի սոդա)։
1.Բնութագրե՛ք ջրածին պարզ նյութի ֆիզիկական հատկությունները ըստ հետևյալ պլանի. ա) գույնը, բ) հոտը, գ) համը, դ) ջրում լուծելիությունը:
անգույն, անհոտ, անհամ, ջրում գործնականորեն չի լուծվում
2.Հաստատի՛ր կամ հերքի՛ր ստորև ներկայացվածպնդման ճշմարտացիությունը ջրածին տարրի և ատոմի վերաբերյալ:
Ջրածինը ալկալիական մետաղների հետ գտնվում է նույն խմբում:
3.Որոշել ՕԱ -ներ
CH4, H2O, H2, CO2
CH4=C- -4, H4- +1
H2O=H2- +1, O- -2
H2=0
CO2=C- +2 O- -1
4. Հաշվել Տարրերի զանգվածային բաժինները հետևյալ նյութերում H2Se, H2S:
w=n•Ar/Mr•100%
H2Se
w(H2)=2·1/80·100%=2,5
w(Se)=1·78/80·100%=97,5
H2S
w(H2)=2·1/34·100%=5,88
w(S)=1·32/34·100%=94,11
Առաջադրանք 2
Ի՞նչ երկրներ ու աշխարհամասեր հայտնաբերվեցին և ո՞ւմ կողմից։
Ամերիկան հայտնաբերվեց Քրիստափոր կոլումբոսի կողմից և անվանվեց Ամերիկա Ամերիգո Վեսպուչիի օրոք, քանի, որ նա առաջինը հասկացավ, որ իրենց գտած վայրը ամենևին էլ Հնդկաստանը չէ:
>Ի՞նչ է գաղութըՈրևէ իշխանության մեջ գտնվող տարածաշրջան, որը չուներ իրավունք ինքնուրույն զարգացման
>Համացանցի նյութերից՝ ձեր ընտրությամբ կատարե՛ք «Հայտնի ծովագնացը և նրա դերը պատմության մեջ» թեմայով նախագծային աշխատանքը:
Լրացուցիչ աշխատանք՝
Համացանից դուրս գրի՛ր «Գորդյան հանգույց» պատմական թևավոր խոսքը և բացատրի՛ր արտահայտության իմաստը։
Այն ունի հարմար հարևանային դիրք, ծովային սահմանները, որոնք կարևոր են ծովային առևտրի համար նաև ունի տարանցիկ դիրք
Մակերևույթի համեմատած հարթ բնույթը, բարենպաստ կլիման և տարբեր բնական ռեսուրսները
Արտաքին տնտեսական կապերի մասշտաբով Ֆրանսիան Եվրոպայում զիջում է միայն Գերմանիային: Տնտեսական ակտիվ կապեր է հաստատել
աշխարհի շատ տարածաշրջանների և երկրների հետ: Երկրի առևտրական գլխավոր գործընկերներն են Եվրամիության անդամ խոշոր երկրները, ԱՄՆ-ը, Ճապոնիան:
Ֆրանսիան ֆինանսական ներդրումներ է կատարում բազմաթիվ
երկրներում, այդ թվում նաև Հայաստանի Հանրապետությունում: Ակտիվորեն զարգանում են հայ-ֆրանսիական տնտեսական կապերը:
1. Ի՞նչ նշանակություն ունի նյարդային համակարգը:
Նյարդային համակարգի շնորհիվ մարդը զգում և ճանաչում է միջավայրի առարկաները և այլն։
2. Ի՞նչ բաժիններից է կազմված նյարդային համակարգը:
Կենտրոնական և ծայրամասային
3.Ո՞ր բաժիններն են մտնում կենտրոնական նյարդային համակարգի ﬔջ:
Գլխուղեղ և ողնուղեղ
4. Ներյոնների ինչպիսի՞ տեսակներ գիտեք:
Նեյրոնը ունի մարմին և ելուստներ։ Կա ելուստների 2 տեսակ՝ դենդրիտներ և աքսոններ։
5. Ի՞նչ է նյարդը:
Նյարդաթելերի խրձերը երբ միանում են առաջացնում են նյարդեր։
6. Որո՞նք են նյարդերի տեսակները:
Նյարդերը լինում են 3 տեսակի զգացող, շարժիչ, խառը։
Մանվելյան Շուշան 