Posted in Русский 9

Проверяемая безударная гласная в корне слова

  1. Вспомним правило

Если в корне слова есть безударная гласная, и её можно проверить ударением в родственном слове — это проверяемая безударная гласная. Например: столы — стол трава — травка гора — горы

  1. Вставь пропущенные буквы и подбери проверочные слова
  2. Столы, мосты, коты, слоны, мря, болъной.
  3. Зерно, гнездо, перо, ведро, весло, река, сестра.
  4. Земля, пчела, весна, лесник, страна, зима.
  5. Скала, страна, гора, трова.
  6. Детей, ряды, цветок. кроты.
  7. Полы. несёт, врача, холмы, сосновый, полями.
  8. Кормитъ, большой, стоят, холодный.
  9. Часы, слева, стена, валы, дома, зима.
  10. Скотина, стоит, ковёр, холмы, ледяная.
  11. Грибы, село, сады, весна, дворе, в лесу.
  12. Ледяная, страна, гнездо, весло, ведро, перо.
  13. Грачи, грибы, цветок, зима, тровинка, ряды.
  14. Шаловливый, детей, нести, смешной, столы.
  15. Котёнок, водичка, смола, ходить, толпа.
  16. Доска, стада, грачи, гроза, поля, ножи.
  17. Дерево, пчела, сестра, коса, нога, хитрая лиса.
  18. Слоны, моря, болъной, стоит, сова, кроты.
  19. Дворы, мосты, дома, каты, коза, овца зима.
  20. Города, хлеба, дожди, сова, коза, овца. роса.
  21. Столы, мосты, коты, слоны, моря, большой.

№ 2.

  1. Дождливый, свестетъ, стольной, плесатъ, звонок, плодовитый, скрепетъ, сидеть на стуле.
  2. Пчела, сестра, рука, большая, поспивать, стволы, течёт, лежат.
  3. Гребешок, тишина, грибы, стропа, гродской, молодой, писатель, стоял.
  4. Коса, колосья, зерно, гнездо, весло, ведро, перо деревья.
  5. Далёкий, ночная, тяжелая, червивое, следы, стопной, голоса, гребешок.
  6. Побежала, облетел, созревает, тропинка, привела, стоит, пищат.
  7. Найди лишнее слово (в одном ряду ошибка)
  1. гора — горы — горный — гаревый
  2. лес — лесок — лесной — лесник
  3. трава — травы — травинка — травяной
  4. вода — водный — водичка — ведро
  5. стол — столик — столовый — стал

стал потомучто он не связан с словом стол (Объясни, в каком слове допущена ошибка и почему.)

  1. Исправь ошибки (редактирование текста)

Наступило ясное весеннее утро. По небу плывут лёгкие облака, в воздухе чувствуется свежесть. На поляне распустились первые цветы, зазеленела трава. Из леса доносится звонкое пение птиц. У реки играют дети. Они собирают вербу и пускают по воде кораблики из коры. Всё вокруг наполняется жизнью. Природа словно просыпается после долгого сна, и каждому хочется улыбаться новому дню. айди и исправь все слова с ошибками в корне. Подбери к ним проверочные слова.

  1. Интерактивный диктант
  1. Мини-тест (самопроверка)

Отметь, где правильно написано слово: 1.угадать — угодать 2.голова — галава 3.виршина — вершина 4.сматреть -смотреть

Posted in Պատմություն 9

Հայաստանի առաջին հանրապետության հասարակական-քաղաքական կյանքը

Հոկտեմբերի 27-31
Պատրաստվե՛ք ներկայացնելու՝
Թեմա 6. Հայաստանի առաջին հանրապետության հասարակական-քաղաքական կյանքը։ 1920թ․ Մայիսյան ապստամբությունը

ա/ Քաղաքական կյանքը, կուսակցություններ
բ/ Հասարակական կազմակերպություններ, միություններ
գ/ 1920թ․ Մայիսյան ապստամբությունը
դ/ Թուրք-թաթարական խռովությունները /բանավոր,  էլ․ դասագիրք, էջ 20-24/
Էլ․ դասագիրք, 9-րդ դասարան, Հայոց պատմություն․
Լրացուցիչ նյութեր՝
-1920թ․ Մայիսյան ապստամբությունը
-1920-ի գարունը և բոլշևիկների մայիսյան ապստամբությունը․Ալեքսանդր Խատիսյան

Առաջադրանք.
1․ Նկարագրե՛ք Հայաստանի առաջին հանրապետության քաղաքական կյանքը։ Համեմատե՛ք ներկայիս Հայաստանի քաղաքական կյանքի հետ։

1918թ․ մայիսի 28-ին հիմնվեց Հայաստանի առաջին հանրապետությունը։ Երկիրը գտնվում էր ծանր վիճակում՝ պատերազմ, սով, գաղթականներ և քայքայված տնտեսություն։ Քաղաքական կյանքում գլխավոր դեր ուներ Հայ Յեղափոխական Դաշնակցությունը (ՀՅԴ), որը ղեկավարում էր կառավարությունը։ Գործում էին նաև բոլշևիկները, րամկավարները, սոցիալ-դեմոկրատները։ Բազմաթիվ հասարակական կազմակերպություններ զբաղվում էին կրթությամբ, մշակույթով ու օգնությամբ։

Այդ շրջանի քաղաքական կյանքը տարբերվում է մեր օրերից․ այսօր Հայաստանում կան բազմաթիվ կուսակցություններ և ժողովրդավարական ընտրություններ, իսկ այն ժամանակ իշխանությունը հիմնականում մեկ կուսակցության ձեռքում էր։

2․ Համառոտ ներկայացրե՛ք 1920թ․ Մայիսյան ապստամբության պատճառները, նպատակը, գործիչներին և նշանակությունը /բլոգային

1920թ․ մայիսին Հայաստանում բռնկվեց բոլշևիկների ղեկավարած ապստամբություն։
Պատճառները՝ տնտեսական դժվարություններ, Դաշնակցական կառավարության դեմ դժգոհություն և խորհրդային Ռուսաստանի ազդեցություն։
Նպատակը՝ տապալել Դաշնակցական կառավարությանը և Հայաստանում հաստատել խորհրդային իշխանություն։
Գլխավոր գործիչներ՝ Գևորգ Աթարբեկյան, Սարգիս Կասյան, Ավիս Նուրիջանյան։

Ապստամբությունը տևեց մի քանի օր և ճնշվեց։ Սակայն այն թուլացրեց երկիրը և նախապատրաստեց հողը 1920թ․ դեկտեմբերին Հայաստանի խորհրդայնացման համար։

Միաժամանակ տարբեր վայրերում՝ Զանգեզուրում, Ղարաքիլիսայում և Շարուրում, տեղի ունեցան թուրք-թաթարական խռովություններ, որոնք ևս վտանգեցին հանրապետության անվտանգությունը։

Posted in Հանրահաշիվ 9

Վեկտորի բազմապատկումը թվով

Ենթադրենք՝ վեկտորների գումարը կազմված է մի քանի հավասար վեկտորներից, օրինակ՝ a + a + a: Բնական է, ինչպես և թվերի դեպքում է, այդ գումարը նշանակել 3a – ով: Պարզ է, որ 3a վեկտորը համուղղված է a վեկտորին, իսկ դրա երկարությունը երեք անգամ մեծ է a վեկտորի երկարությունից:
Նկատենք նաև, որ -a + (-a) վեկտորը մի վեկտոր է, որի երկարությունը 2 անգամ մեծ է a վեկտորի երկարությունից և հակուղղված է a վեկտորին:
Այս օրինակները հուշում են, թե ինչպես սահմանենք թվի և վեկտորի արտադրյալը:
Ոչ զրոյական a վեկտորի և k թվի արտադրյալ կոչվում է այն b վեկտորը, որի երկարությունը հավասար է |k|*|a|, ընդ որում՝ a և b վեկտորները համուղղված են, եթե k >= 0 , և հակուղղված են, եթե k < 0 :
a վեկտորի և k թվի արտադրյալը նշանակվում է ka: Նկարում պատկերված են a, 1,5a, – 2a վեկտորները:

Թվի և վեկտորի արտադրյալի սահմանումից հետևում է, որ.
1) Զրոյական վեկտորի և ցանկացած թվի արտադրյալը, ինչպես նաև ցանկացած վեկտորի և զրոյի արտադրյալը զրոյական վեկտոր է. k*0 = 0
0 * a = 0 :
2)a և ka վեկտորները համագիծ են։

Ցանկացած k, m թվերի և ցանկացած a, b վեկտորների համար տեղի ունեն հետևյալ հավասարությունները.
1) (km) a = k(ma) (զուգորդական օրենք),
2) (k+m) a = ka + ma (առաջին բաշխական օրենք),
3) k (a + b) = ka + kb (երկրորդ բաշխական օրենք):

Առաջադրանքներ․

1)Տրված են a և b վեկտորները: Կառուցե՛ք հետևյալ վեկտորները.

ա) 2a
բ) — 2a
գ) 1/3a
դ) 3b
ե)-1/2b
զ) -4b

2)Պարզեցրեք արտահայտությունները.
ա) 3(a + b) — 2(a — b )
բ) 4a + 5b — 2(a + 2b )
գ) 1/3(a + b) + 2/3(a — b)

3)Համուղղված են, թե՞ հակուղղված a և b ոչ զրոյական վեկտորները, եթե.
ա) b = 2a
բ) b = -3a
գ) a = 1/3b
դ)a = -1/2b

4)Գտե՛ք b վեկտորի մոդուլը, եթե |a| = 6 սմ.
ա) b = 4a
բ) b = -3a
գ)b = 1/3a

5)O-ն ABCD զուգահեռագծի անկյունագծերի հատման կետն է: Գտե՛ք k-ն, եթե DA + DC = k · DO:
6)O-ն ABCD զուգահեռագծի անկյունագծերի հատման կետն է: Գտե՛ք k-ն, եթե AB + AD = k · CO։

Posted in Երկրաչափություն 9

Վեկտորների հանումը

1)Օգտվելով բազմանկյան կանոնից` պարզեցրեք արտահատությունը․

ա)(AB + BC — MC) + (MD — KD)

AK

բ) (CB + AC + BD) — (MK + KD)

AM

2)ABC հավասարակողմ եռանկյան կողմը 5 սմ է: Գտե՛ք AC + CB վեկտորի մոդուլը:

3)C ուղիղ անկյունով ABC հավասարասրուն ուղղանկյուն եռանկյան էջը 7 դմ է: Գտե՛ք AC + CB վեկտորի մոդուլը:

4)Օգտվելով զուգահեռագծի կանոնից` կառուցեք նկարի a և b վեկտորների գումարը:

5)ABC եռանկյան մեջ AB = 6, BC = 8, <B = 90o : Գտեք՝

ա)|BA| — |BC| և |BA — BC| 

բ)|AB| + |BC| և |AB + BC|

գ)|BA| + |BC| և |BA + BC|

դ)|AB| — |BC| և |AB — BC|

Posted in Գրականություն 9

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

14.10.2025
Կարդա՛ ստեղծագործությունը և պատասխանի՛ր հարցերին։ 

1.Ի՞նչ է համոզմունքը։
Համոզմունքը այն է, երբ մարդ ինչ-որ բանի շատ է հավատում և վստահ է, որ դա ճիշտ է, նույնիսկ եթե դրա համար ապացույցներ չկան։

2.Ինչի՞ն է մարդ սովորաբար հավատում։
Մարդը սովորաբար հավատում է նրան, ինչ իրեն սովորեցրել են՝ ծնողները, դպրոցը, եկեղեցին կամ հասարակությունը։ Նա հաճախ չի հարցնում՝ ճիշտ է դա, թե ոչ։

3.Արդյունավետ մտածելը ո՞րն է։
Արդյունավետ մտածելը այն է, երբ մարդը չի ընդունում ամեն ինչ առանց մտածելու։ Նա փորձում է հասկանալ՝ ինչու է այդպես, փնտրում է ապացույցներ և մտածում է տարբեր կողմերից։

4.Ինչո՞ւ է հեղինակը որպես քննադատական մտածողության կրող երեխայի կերպար ստեղծել։
Հեղինակը երեխայի կերպար է ընտրել, որովհետև երեխան անկեղծ է, պարզ, չի վախենում հարցեր տալ և տեսնում է այն, ինչ մեծերը սովոր են անտեսել։ Այդպես նա ցույց է տալիս, որ նույնիսկ փոքր երեխան կարող է մտածել ավելի խորն ու ճիշտ, քան մեծահասակը։

5.Գտիր քո առօրյա կյանքում 1-2 համոզմունք, որ հիմնված չէ արդյունավետ մտածողության վրա։
Օրինակ՝

«Սև կատուն դժբախտություն է բերում» — սա հավատալիք է, ոչ թե փաստ։
«Եթե սառը ջուր խմեմ, անպայման կցրտեմ» — սա միշտ ճիշտ չէ։

Posted in Հայոց լեզու 9

Ուսումնական աշուն

Վիլյամ Սարոյան – «Մարդկային կատակերգություն»

Ստեղծագործության ասելիքը և գաղափարը
Այս վեպը պատմում է մի փոքր ամերիկյան քաղաքի մասին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին։ Գլխավոր հերոսը՝ Հոմեր Մակոլեյը, դեռ պատանի է, բայց ստիպված է աշխատել՝ օգնելու իր ընտանիքին։ Նա աշխատում է հեռագրատանը և ամեն օր բախվում է կյանքի և մահվան լուրերին։
Գլխավոր գաղափարն այն է, որ մարդիկ ամենադժվար ժամանակներում պետք է պահպանեն մարդկայնությունը, բարությունը և հավատը կյանքին։ Սարոյանը ցույց է տալիս, որ աշխարհում ամենաթանկ բանը մարդն է և նրա սիրտը։

Իմ տպավորությունները
Այս գիրքը շատ հուզիչ է։ Այն ստիպում է մտածել, թե որքան կարևոր է ընտանիքը, ընկերությունը և սերը մարդկանց միջև։ Հոմերը՝ թեև դեռ երեխա է, բայց իր մեջ մեծ ուժ ունի։ Նրա կերպարը սովորեցնում է չկորցնել հույսը, անկախ ամեն ինչից։ Ես զգացի, որ կյանքում պետք է գնահատել փոքր բաները՝ ժպիտը, բարությունը, անկեղծությունը։

Ի՞նչ տվեց ինձ այս ստեղծագործությունը
Գիրքը ինձ սովորեցրեց լինել ավելի մարդկային, հասկանալ ուրիշներին, չվախենալ դժվարություններից։ Սարոյանը ցույց է տալիս, որ նույնիսկ տխրության մեջ կարելի է գտնել լույս՝ եթե մարդը լավ սիրտ ունի։

Հետաքրքիր մտքեր և մեկնաբանություն

  • «Աշխարհում ամենակարևորն այն է, որ մարդը մարդ մնա» այս միտքը գրքի ամբողջ իմաստն է։
  • «Անգամ երբ կորցնում ես ամեն ինչ, եթե դեռ ունես սեր, ուրեմն ոչինչ չես կորցրել» սա հիշեցնում է, որ սերը ուժ է։

Եզրակացություն
«Մարդկային կատակերգությունը» պատմություն է կյանքի, սիրո և հույսի մասին։ Այն մեզ հիշեցնում է, որ անգամ պատերազմի, ցավի ու վշտի մեջ մարդը կարող է մնալ բարի և սիրող։ Սա գիրք է, որը տաքացնում է սիրտը և ստիպում մտածել՝ ինչ է նշանակում իրական մարդ լինել։

Posted in Հայոց լեզու 9

Լրացուցիչ/տնային աշխատանք

06-10.10.2025

Ածական

  • Առանձնացրե՛ք ածականները։

Խոշոր, անձրև, անտառ, քնքուշ, խեղճ, բարձր, աստառ, բողոք, արգավանդ, երջանիկ, ավանդ, տխուր, գուղձ, հարազատ, գորգ, ամբոխ, անիվ, գանգուր։

  • Կապակցությունների իմաստն արտահայտեք մեկ ածական անվանբ։

Ճահիճներով պատված-ճահճապատ

մանրէներ ծնող-մանրէածին
մորը սիրող-մայրասեր

մարդկանց ատող-մարդատյաց

մաքուր գրած-մաքրագիր

միայնակ կյանք վարող-մենակյաց

մեգով պատված-միգապատ

միշտ փթթած-մշտափթիթ

թախծոտ դեմքով-թախծադեմ

միրգ տվող-մրգատու

նոր տնկած-նորատունկ

նվեր տվող-նվիրատու

նուրբ հնչող-նրբահունչ

շահույթ բերող-շահաբեր

շեկ վարսերով-շիկահեր

շատ շնորհներ ունեցող-շնորհաշատ

ինչքից զուրկ-ինչքազուրկ

ոսկուց ձուլված-ոսկեձուլ

ուշքը կորցրած-ուշակորույս

ջուր տանող-ջրատար

  • Առանձնացրե՛ք որակական ածականները։

Խոր, ուժեղ, երկար, դառը, թույլ, հաստ, երկաթե, մայրենի, սուր, կեռ, խաղաղ, քարակոփ, բազմաշերտ, մագաղաթյա։

  • Առանձնացրե՛ք հարաբերական ածականները։

Առաջնակարգ, պղնփակոփ,  խելացի, պողպատակուռ, թթվաշ, թավշե, դժգոհ, բարձր, գեղեցիկ, պարզ, կավաշեն։

  • Առանձնացրե՛ք գերադրական աստիճանի ածականները։

Խստագույն, շագանակագույն, վատթարագույն, վիթխարագույն, միագույն, մանուշակագույն, հիմարագույն,դժվարագույն,ամենազգաց,ամենակոշտ,ամենաքիչ,ամենանուրբ, ցորնագույն։

  • Ընդգծե՛ք փոխանուն ածականները։

Նոր տարվա գիշերը  մեծերը մնացել էին տանը, իսկ ջահելներս շրջում էինք տնից տուն։ Հեռախոսիս միջի համարները պարբերաբար վերանայում եմ․ հները ջնջում եմ, նորերն եմ ավելացնում։

Պապս քաղում էր հասուն խնձորները․ հասունները դարսում էր փայտե արկղում, մանրերից տատս չիր էր անում։

  • Կազմի՛ր տրված ածականների բաղդատական եղանակը։

խորը, խելացի, գեղեցիկ, քաղցր

  • Գտե՛ք սխալները և ուղղե՛ք ։

Սա իմ ամենագեղեցիկ զգեստն է։

Դա մեծագույն նվաճումն էր, որը մենք ունեցել ենք։

Սերոբը ամենաազնիվ մարդն է, որին հանդիպել եմ։

Մեդալը լավագույն պարգևն էր, որ ստացա այս տարի։

  • Նկարագրե՛ք աշուն՝ օգտագործելով որքան հնարավոր է շատ ածականներ։

Աշունը տարվա ամենագունեղ ամիսն է: Այն շատ գույնզգույն է, լինում է՝ կարմրավուն, դեղնավուն, նարնջագույն: Աշնանը շատ են լինում հորդառատ անձրևներ: Աշնան ժամանակ քայլելը հաճելի է, եղանակը զով է, օդը թարմ:

  • Լրացրե՛ք բաց թողնված բառերը։

Ըստ իմաստի՝ ածականները բաժանվում են երկու խմբի՝ որակական և հարաբերական։

Որակական ածականների մեծ մասն ունի համեմատության աստիճաններ։

Ածականն ունի համեմատության դրական աստիճան բաղդատական աստիճան, գերադրական աստիճան,

Posted in Русский 9

Сергей Есенин — «Чёрный человек»

Содержание
Стихотворение рассказывает о человеке, который сидит ночью один.
К нему приходит чёрный человек — загадочный и страшный образ.
Он начинает говорить с поэтом, обвиняя его, вспоминая его ошибки, страдания, разбитую жизнь.
Поэт спорит с ним, не хочет слушать, но чёрный человек не замолкает.
Кажется, что это не настоящий человек, а внутренний голос самого поэта — его совесть, его боль и тьма души.

Основная идея
Главная тема стихотворения — внутренний конфликт человека с самим собой.
Есенин показывает борьбу света и тьмы внутри человека, борьбу разума и отчаяния.
Чёрный человек символизирует мрак, страх, сомнение и душевную боль, которые разрушают поэта изнутри.

Образы и символы

Чёрный человек — это не реальный персонаж, а символ мрачных мыслей, вины и отчаяния.
Ночь — символ одиночества и безысходности.
Разговор с самим собой — выражение душевной борьбы, когда человек теряет покой и веру.

Чувство поэта
Есенин показывает себя как человека очень чувствительного и ранимого.
Он страдает от одиночества, непонимания, усталости от жизни.
Стихотворение звучит как исповедь — откровенный разговор поэта со своей душой.

«Чёрный человек» — пересказ

Стихотворение рассказывает о человеке, который сидит один ночью. К нему приходит чёрный человек — таинственный и пугающий образ. Он начинает говорить с поэтом, вспоминая его ошибки и переживания. Поэт пытается спорить с ним и отогнать его, но чёрный человек продолжает говорить, словно напоминая о том, что нельзя скрыться от своих мыслей и чувств. Всё стихотворение создаёт атмосферу одиночества, тревоги и внутренней борьбы человека.