Day: 04.12.2025

1)AB և CD հատվածները հատվում են M կետում այնպես, որ MA = 7 սմ, MB = 21 սմ, MC = 3 սմ և MD = 16 սմ: A, B, C և D կետերը գտնվու՞մ են, արդյոք, միևնույն շրջանագծի վրա։

7*21≠16*3

Ոչ

2)Շրջանագծի երկու լարեր հատվում են: Մի լարի հատվածները հավասար են 24 սմ և 14 սմ, իսկ մյուս լարի հատվածներից մեկը`28 սմ: Գտեք երկրորդ լարի երկարությունը:

14*24/28=12

3)Երկու իրար հատող լարերից մեկը տրոհված է 48 մ և 3 մ հատվածների, իսկ մյուսը` կիսվում է։ Որոշեք երկրորդ լարի երկարությունը։

3*48=x2

x2=144

x=12

Լար=12*2=24

4)Երկու իրար հատող լարերից մեկը տրոհված է 12 մ և 18 մ հատվածների, իսկ երկրորդը` 3 : 8 հարաբերությամբ։ Որոշեք երկրորդ լարի երկարությունը։

24x=216

x2=9

x=3

Լար=3*(3+8)=33

5)Իրար հատող երկու լարերից առաջինը 32 սմ է, իսկ երկրորդ լարի հատվածներն են 12 սմ և 16 սմ: Որոշեք առաջին լարի հատվածները։

8 և 24

6)Մի կետից շրջանագծին տարված են հատող և շոշափող: Որոշել շոշափողի երկարությունը, եթե հատողի արտաքին և ներքին մասերի երկարությունները համապատասխանաբար հավասար են՝ ա) 4 սմ և 5 սմ, բ) 2,25 դմ և 1,75 դմ, գ) 1 մ և 2 մ։

AB2(շոշափողը)=(4+5)*4=36

AB=6

7)Շոշափողը 20 սմ է, իսկ նույն կետից տարված և շրջանագծի կենտրոնով անցնող հատողը` 50 սմ։ Գտեք շրջանագծի շառավիղը։

50x=400

x=8

R=50-8/2=21

Կարդա՛ Մ․ Գալշոյանի ,,Մամփրե արքան,, ստեղծագործությունը։ 
1.Դո՛ւրս գրիր անհասկանալի բառերը, բարբառային բառերը և բացատրի՛ր։
Մամփրե — պատրաստված կամ ամրացված ինչ-որ նյութից, խորհրդանշական՝ ուժեղ ու կարևոր բան։
Փսլնքոտ — թույլ, վստահ չցուցացնող։
Ասկյար — զինվոր, որի տակ կանգնած է հրամանատար։
Կարմիր տառեր — կարևոր, ուժեղ և սուրբ տառեր, հատուկ ուշադրություն արժանացնող։

2. Ինչի՞ հետ է համեմատում հայոց գրերը։ 
«Մամփրե արքան» ստեղծագործությունում գրերը համեմատվում են զինվորների հետ, որովհետև նրանք պաշտպանում են հայ ժողովրդի լեզուն, մշակույթը և ինքնությունը։ Գրելը կարծես մարտ է, որի միջոցով պահպանվում է ազգի արժեքը։

3. Բացատրի՛ր ասացվածքը՝ Ուսումն եփած հաց է, մարդու թևի տակ դրած։ 
Ասվածը նշանակում է, որ ուսումը արժեքավոր է, ինչպես պատրաստ հացը, որն արդեն պատրաստ է ու կարելի է օգտագործել։ Ուսումը սնունդ է մարդու ուղեղի և հոգու համար։

4. Ինչպե՞ս ես հասկանում այս հատվածը՝  Հայոց գրերը հայոց զինվորներն են։ Իսկ թագավորը, թագավորը Մամփրեն է, Մամփրեն է արքան, այսինքն նա, ով այդ զինվորներն ունի իր հրամանի տակ և նրանց կռիվ է տանում հանուն հայրենիքի, հանուն արդարության, հանուն ճշմարտության, հանուն գեղեցիկի։ Իսկ Մամփրե արքան կարող է հանկարծ փսլնքոտի մեկը լինել և զինվորներին հիմար հրամաններ տալ, այդ դեպքում նա արդեն արքա չէ, այլ սովորական մի փսլնքոտ և հրաման տալու իրավունք չունի, այլ ամենաշատը, ամենաշատը, պետք է հետևի, թե իսկական արքայի հրամանի տակ զինվորներն ինչպես են շարժվում, դեպի ուր են շարժվում և ինչ են անում և եթե կարող է, թող մաքրի իր փսլինքը: Այդ Մամփրե արքան կարող է հանկարծ նենգ, մի ավազակ լինել, իսկ ավազակն արդեն արքա չէ, ավազակ է ու կա, և նրա պիղծ հրամանի տակ այդ զինվորները կարող են դառնալ ասկյարներ։

Գրերը չեն միայն նշաններ, դրանք պաշտպանում են հայ ժողովրդի լեզուն ու մշակույթը։ Եթե Մամփրե արքան լավն է ու խելացի, գրերը ծառայում են ճիշտ նպատակների համար՝ հայրենիքի ու արդարության համար։ Եթե նա թույլ կամ չար է, գրերը կարող են ծառայել վատ նպատակների, և զինվորներն էլ կվերածվեն առանց նպատակ ունեցող զինվորների (ասկյարների)։

5. Ըստ Մամփրեի՝ ինչի համար էին գրերը, ինչպես էր իրեն զգում, երբ արդեն ճանաչում և տիրապետում էր գրին։ 
Գրերը ստեղծվել են մարդկանց կրթելու, նրանց մտածողությունը զարգացնելու և ազգի ինքնությունը պաշտպանելու համար։ Մամփրեն զգում է երջանկություն ու ուժ, երբ կարողանում է հասկանալ և օգտագործել գրերը։ Դա նրան տալիս է իշխանություն ու պատասխանատվություն. նա գիտի, որ իր ձեռքերում է «զինվորները»՝ գրերը, և պետք է դրանք օգտագործի ճիշտ նպատակների համար։

6. Ինչպե՞ս կմեկնաբանես ստեղծագործության ավարտը՝ Մամփրեի կարմիր գլխատառերով գիրը։ 
Կարմիր տառերը խորհրդանշում են ուժ, պայքար, սրբություն ու կարևորություն։ Արդյունքում ցույց է տրվում, որ գրերը ոչ միայն նշաններ են, այլ նաև ուղեցույց են՝ պահպանելու արժեքներն ու ինքնությունը։ Գիրն այստեղ խորհրդանշում է ազգի հոգու ուժն ու նրա պայքարի շարունակությունը։

7. Մամփրեի՝ տառեր սովորելու ցանկությանն ինչպես վերաբերվեցին գյուղացիները, ինչիպիսի՞ վերաբերմունք  ունես դու։
Գյուղացիները սկզբում չէին հասկանում Մամփրեի ցանկությունը՝ սովորել գրերը, քանի որ մեծ տարիքում սովորելը նոր բան էր նրանց համար։ Իմ կարծիքով, դա շատ լավ և անհրաժեշտ ցանկություն է։ Գրերի ու գիտելիքի տիրապետելը օգնում է պահպանել մշակույթը և լեզուն, ինչպես նաև զարգացնել մտավոր կարողությունները։

8. Ինչպիսի՞ ուսուցչուհի էր թոռնուհին։
Թոռնուհին համբերատար, սիրով և խելքով ուսուցչուհի էր։ Նա ցույց էր տալիս, որ կրթությունը կարող է լինել հաճելի և օգտակար, նույնիսկ եթե սովորողը մեծ տարիքի է։

9. Հայոց գրերի ստեղծման մասին ի՞նչ պատմություններ գիտես, ներկայացրո՛ւ, եթե չգիտես, ուսումնասիրություն արա համացանցում։ 
Հայոց այբուբենը ստեղծել է Մեսրոպ Մաշտոցը 5-րդ դարում։ Նրա նպատակը եղել է, որպեսզի հայերը ունենան իրենց լեզուն և գրավոր մշակույթը։ Այբուբենը օգնեց պահպանել պատմությունը, մշակույթը և հավատը։

10. Քո կարծիքով, ինչո՞ւ է կարևոր սեփական գիր, տառեր ունենալը։ 
Սեփական գիրը պահպանում է լեզուն, մշակույթը և ինքնությունը։ Գրերն օգնում են մարդկանց սովորել, արտահայտվել, փոխանցել գիտելիքը հաջորդ սերունդներին։ Սեփական գրությամբ մարդն ազատ է և կարող է պաշտպանել իր ազգը, արժեքները և մշակույթը։