Month: Դեկտեմբեր 2022

1․ ՍԵՊՏԵՄԲԵՐԻ 1-9 ԱՌԱՋԱԴՐԱՆՔ
2․ԴԱՍ 1։ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼԵՌՆԱՇԽԱՐՀ
3․ՀԱՅՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱՎԱՐՉԱԿԱՆ ԲԱԺԱՆՈՒՄՆԵՐԸ
4․ՀԱՅ ՀԻՆ ՎԻՊԱՇԱՐ
5․ՆԱԽՆԱԴԱՐ
6․ՆԱԽՆԱԴԱՐՅԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՏԱՐԱԾՔՈՒՄ
7.ՀԻՆ ԵԳԻՊՏՈՍ
8.ՀԱՅԵՐԻ ԾԱԳՈՒՄԸ
9.ՎԱՂ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԸ
10.ՄԻՋԱԳԵՏՔԻ ԱՌԱՋԻՆ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
11.ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ
12.ՀԻՆ ՓՈՔՐ ԱՍԻԱՆ ԵՎ ԱՐԵՒԵԼՅԱՆ ՄԻՋԵՐԿՐԱԿԱՆԻ ԵՐԿՐՆԵՐԸ
13.ՎԱՆԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ՀԶՈՐԱՑՈՒՄԸ
14.ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆ
15.ՎԱՆԻ ԱՇԽԱՐՀԱԿԱԼ ՏԵՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
16.ՀՆԴԿԱՍՏԱՆ ԵՎ ՉԻՆԱՍՏԱՆ
17.ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ՊԱՅՔԱՐՆ ԱՐՏԱՔԻՆ ՈՒԺԵՐԻ ԴԵՄ

Թեմանների ամփոփում

Ի՞նչ է մարմնի կշիռը:
Այն ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։

Ո՞ր երևույթն են անվանում տիեզերական ձգողությունը:
Օրինակ՝ երբ Ցած են ընկնում տերևները, ձեռքից բաց է թողնվում քարը, անձրևի կաթիլները են թափվում նույնը ձյան փաթիլները և այլն կոչվում է տիեզերական ձգողություն։

Ո՞ր ուժն է կոչվում ծանրության ուժ:
Այն ուժը,որով Երկիրն է դեպի իրեն ձգում որև մարմին,կոչվում է ծանրության ուժ:

Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ:
Այն ուժը, որը մոդուլով հավասար է այն ուժին, որով ազդում է նրա վրա կողվում է Առանձգականության ուժ։

Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն:
Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում:
Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը:
Կենցաղային աղբը չի կարելի այրել, որովհետև նրա գոլորշին բարձրանում է և խանգարում է օզոնային շերտին, որը մարդուհամար շատ օգտակար է, որովհետև օզոնային շերտը խանգարում է ուլտրամանուշակագույն հոսանքներին ներխուժել երկրի մթնոլորտ:

Ո՞ր երևույթն են անվանում քիմիական ռեակցիա։


Երբ նյութը առաջեցնում է մեկ կամ ավելի նյութեր կոչվում են քիմիական ռեակցիա։

Թվարկե՛ք քիմիական ռեակցիաների բնորոշ մի քանի հատկանիշ։
Օրինակ՝ Գույնի փոփոխություն, կաթի թթվելը, լույսի անջատումը և այլն։

Քանի՞ տեսակի ձևափոխություններ գիտեք:
Ի՞նչ է բնութագրում ուժը:
Ուժը բնութագրում է մարմինների փոխազդեցության քանակական չափը։

Ի՞նչ տառով ենք նշանակում ուժը:
F նշանով։

Կարո՞ղ են արդյոք մարմինները փոխազդել առանց միմյանց հպվելու:

Այլ մարմինների ազդեցության շնորհիվ կարող են փոխվել ոչ միայն տվյալ մարմնի արագությունը, այլև` ձևն ու չափերը: Մարմինը կարող է սեղմվել, ձգվել, ծռվել, ոլորվել:Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի, չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա կամ ձևափոխություն:

Նկարում պատկերված պարանը, ցանցաճոճը, արտաքին ազդեցությունների շնորհիվ փոխում են իրենց ձևն ու չափերը, այսինքն` դեֆորմացվում են:Մարմինը դեֆորմացնելիս առաջանում է ուժ, որը ստիպում է նրան վերականգնել իր սկզբնական ձևն ու չափերը: Այդ ուժն անվանում են առաձգականության ուժ: Այն ուժը, որն առաջանում է մարմնի դեֆորմացիայի ժամանակ և աշխատում է վերականգնել մարմնի սկզբնական ձևն ու չափերը, կոչվում է առաձգականության ուժ: Երբ ծանրոցը դնում ենք հենարաններ ունեցող տախտակի վրա, տախտակը ճկվում է։ Նրա մեջ առաջացած առաձգականության ուժը բեռի վրա ազդում է ուղղաձիգ դեպի վեր և հավասարակշռում է ծանրոցի կշիռը։ Բեռը հեռացնելուց հետո տախտակը վերականգնում է իր ձևը, հետևաբար նրա դեֆորմացիան առաձգական է:

Ուժը՝ որպես ֆիզիկական մեծություն, կարող է ունենալ տարբեր արժեքներ։ Ուժի մեծությունը որոշում են ուժը չափող սարքով՝ ուժաչափով։ Կախված նրանից, թե որքան է սեղմվել կամ երկարել ուժաչափի զսպանակը, մենք եզրակացնում ենք նրա վրա ազդող ուժի մեծության մասին: Ուժաչափերի գործողության հիմքում ընկած է հավասար ուժերի ազդեցությամբ զսպանակի՝ միևնույն չափով երկարելու կամ սեղմվելու հատկությունը։ Պարզագույն ուժաչափը կազմված է տախտակին մի ծայրով ամրացված զսպանակից, որի մյուս ծայրը ազատ է և վերջանում է հորիզոնական ցուցիչով։ Զսպանակին ամրացված սլաքը ցույց է տալիս չափվող ուժի մեծությունը: Ուժի չափման միավորը Նյուտոնն է (1 Ն): Ուժի միավոր է նաև կիլոնյուտոնը(կՆ): 1կՆ=1000Ն: Առանձգականության ուժ՝ տեսանյութ: Տնային առաջադրանք Պատասխանել հարցերի

• Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ:

Այն ուժը, որն առաջանում է մարմնի դեֆորմացիայի ժամանակ և աշխատում է վերականգնել մարմնի սկզբնական ձևն ու չափերը, կոչվում է առաձգականության ուժ:

• Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն:

Այլ մարմինների ազդեցության շնորհիվ կարող են փոխվել ոչ միայն տվյալ մարմնի արագությունը, այլև` ձևն ու չափերը: Մարմինը կարող է սեղմվել, ձգվել, ծռվել, ոլորվել:Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի, չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա կամ ձևափոխություն:

• Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում:

Նիուտոն կամ կիլոնիյուտոն:

Սովորել՝ Մեխանիկական շարժում,արագություն և Մարմինների փոխազդեցությունը:Ուժ թեմանները:

Տեսանյութ Մեխանիկական շարժում

Տնային առաջադրանք

Պատասխանել հարցերի

• Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը:

Տեղափոխվելով մի տեղից մյուսը՝ մարմինները փոխում են իրենց դիրքը շրջապատի
մարմինների նկատմամբ։ Այդպիսի տեղափոխությունն անվանում են մեխանիկական շարժում։

• Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը:

Գետում լողաող ձուկը իր դիրքը փոխում է ափի նկատմամբ:

• Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները:

Մարմինները կարող են շարժվել արագ կամ դանդաղ, հավասարաչափ կամ անհավասարաչափ,
ուղղագիծ կամ կոր գծով:

• Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում:

Մարմնի շարժման արագությունը բնութագրվում է միավոր ժամանակում նրա անցած ճանապարհով: Այն չափվում է մ/վ-ով և կ/ժ-ով:

• Ե՞րբ են մարմինները փոխում իրենց շարժման արագությունը:

Փոխազդեցության արդյունքում

• Ի՞նչ է բնութագրում ուժը:

Հաճախ նշում են փոխազդող մարմիններից միայն մեկը և ասում, որ այդ մարմնի վրա ուժ է ազդում։ Այդ ուժի ազդեցության արդյունքում էլ փոխվում են մարմնի շարժման արագությունը և ուղղությունը։

• Ի՞նչ տառով են նշանակում ուժը:

Դաս 1

Թագավորության պայքարն արտաքին ուժերի դեմ

•Ասորեստանի ո՞ր արքաներին հաջողվեց վերականգնել իրենց տերության դիրքերն Առաջավոր Ասիայում։

Թիգլաթպալասար III-ին և Սարգոն II-ին

• Ովքե՞ր էին կիմերները։ Ի՞նչ քաղաքականություն իրականացրեց Ռուսա Երկրորդը կիմերների նկատմամբ։

Ռուսա II-ը դաշնակցային հարաբերություններ հաստատեց կիմերների նկատմամբ և կարողացավ կիմերներին ուղղել Ասորեստանի նկատմամբ:

• Ժամանակագրական հաջորդականությամբ թվարկի՛ր Վանի թագավորության արքաներին` նշելով նրանց ձեռքբերումները։

Սարդուրի I-ի ձեռնարկած կարևոր քայլերը արմրապնդեցին վերելքի ուղին բռնած թագավորությունը:

Իշպուինին Վանի թագավորության հզորացման և ողջ Հայաստանի միավորման գործում կաևոր դեր խաղաց հատկապես կարևոր էին ռազմական բարեփոխումները:

Մենուա արքայի հաղթահաշվարկների շնորհիվ Հայկական Լեռնաշխարհիհիմնական մասը միավորվում էր մեկ պետության մեջ:

Արգիշտի I-ի քաղաքական ազդեցությանոլորտը շատ մեծ է եղել, որի մասին պատկերացում են տալիս հնագիտական պեղումները:

Սարդուրի II-ի գահակալման շրջանում Վանի թագավորությունը ունեցել է ամենամեծ աճը:

Ռուսա I-ն անհաջողություններ ունեցավ:

Ռուսա II-ը կատարել է բազմաթիվ շինարարական աշխատանքներ:

Աղբյուրներ
Դասագիրք, էջ 54-56 (https://www.google.am/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://online.fliphtml5.com/fumf/qovw/&ved=2ahUKEwjR0vXysfP7AhVwQvEDHev3CFYQFnoECBIQAQ&usg=AOvVaw0BEPqvUxTmCwACu4eecFlm )

տեսաֆիլմ

Դաս 1

հարցեր

• Ինչպիսի՞ն էր Հնդկաստանի վիճակը մինչ արիացիների հայտնվելը

Այնտեղ կաին խոշոր քաղաքներ որոնք ստեղծել էին իրենց սեփական պատկերային գիրը:

• Ներկայացրե՛ք Չինաստանի ձևավորման պատմությունը։

Ճինաստանում առաջին պետությունները կազմակերպվել էին Ք. ա. III հազարամյակին‌: Առաջինը Ցին Շի Հուդաին (Ք. ա. 246-210թթ.) հաջողվեց միավորել Չինաստանը: Նա վերացրեց անվանականների ժառանգական տիտղոսները և արտոնություննրը: Պետական բարձր պաշտոններ ստանում էին նրանք ովքեր ունէին արժանիքներ կամ ծառայում էին կայսրին:

• Ի՞նչ գիտեք Մետաքսի ճանապարհի մասին։

Չինաստանը մետաքսի հայրենիքն էր: Ոև Դի կայսրը նվաճելով Չինաստանի դեպի արևմուտք ընկած տարածքը կառուցեց մի մեծ առևտրական ճանապարհ որպիսզի կարողանար արտահանել մետաքս: ԱՅն մոտ 7000կմ երկարությամբ ձգվում էր Չինաստանից մինչև Սև ծով: Նաև դրա մի հատվածն էր անցնում Հայաստանով:

Հարցեր

•Ներկայացրե՛ք Վանի տերության սահմանները Արգիշտի թագավորի օրոք։

Նրա թագավորության մեջ ընդգրկվում էր ոչ միայն Հայաստանը ալև զգալի տարածքներ նրա սահմաններից դուրս
•Մինչև ու՞ր էին ձգվում Արգիշտի Ա-ի քաղաքական ազդեցության ոլորտները։

Մասնավորապես Հյուսիսային Կովկասում հայտնաբերվել է Արգիշտի Ա-ի անվամբ սեպագիր արձանագրություն նաև այդպիսի արձանագրություներ հայտնաբերվել են Աբխազայում, Օսիաում և Գուգարքի Թռեղեք քաղաքում:

• Համեմատե՛ք Արգիշտի Ա-ի և Սարդուրի Բ-ի նվաճումները։

Ավելի մեծ են Արգիշտի Ա-ի նվաճումները քանի, որ մեծ է եղել քաղակական ազդեցության ոլորտը ավելի մեծ է եղել:

Դասագիրք, էջ 50-53

տեսաֆիլմ

America’s first lady/to read the text and translate the unknown words/page 26/English in mind

Hometask:ex.1/b,page 26

2 Her mother is alive but her father isn’t. T

3 Her mothers name is Fraser. T

4 Michelle lives in Chicago now. F

5 There are two girls in the Obama family. F

6 Michelle helps her husband whit his work. T

Кслассная работа

1. Вставьте нужные формы местоимений в эти предложения: 1. Что ты знаешь о нём (он)? 2. Зачем ты едешь к ней (она)? 3. Он не любит меня (я). 4. Кто это с (вы) вами ? 5. Какие отношения между тобой  (ты) и ей (она)? 6. Я не хочу с ними (они) говорить. 7. Она постоянно думает о нём (он). 8. Кто пойдёт в кино с нами (мы)? 9. Давайте позвоним ей (она). 10. Она уже забыла обо мне (я).

Упражнение 2. Спишите, вставляя подходящие предлоги. Определите падежи местоимений.

1) Егор сидел рядом со мной. 2) Ты всегда был строг ко мне. 3) Сердце во мне сжалось. 4) Вникните во всё это хорошенько. 5) Все принялись хохотать со мною. 6) Вспомните обо мне. 7) Мелькнуло за мною моё детство. 8) Он славился со всём округе гостеприимством и радушием. 9) В темноте я больно ушибся на что-то.

Домашнее задание :

Упражнение 1. Замените существительные в скобках местоимениями 3-го лица; где надо, добавляйте к местоимению н. Определите падежи этих местоимений.

1) Будет буря, мы поспорим и поборемся мы с ней (бурей). 2) Поутру над  её (Невы) брегами теснился кучами народ. 3) Под ним (парусом) струя светлей лазури. Над ним (парусом) луч солнца золотой. 4) Буре плач её (Терека) подобен. 5) У ног его (Рагима) плескалось море. 6) С ним (Онегиным) подружился я в то время. Мне нравились его (Онегина) черты.

Упражнение 2. Спишите, вставляя пропущенные буквы и раскрывая скобки.

1. (Ни)  чья судьба, кроме своей собственной, вас более не интересует (Бут.). 2. Пилат повернулся и пошел к помосту, назад к ступеням, не глядя (ни)(на) что, кроме разноцветных шашек настила под ногами, чтобы не оступиться (Булг). 3. Но (ни)какого Коровьева так и не нашли, и (ни)какого Коровьева (ни)кто в доме не знал и не видел (Булг.). 4. Стало совершенноясно, что Никанор Иванович (ни)(к)каким разговорам не пригоден (Булг). 5. Больше (ни)что не тревожило друзей (Биан). 6. Пастух клялся потом, что зверь шел через лес, (не)(на)кого не обращая внимания (Биан.). 1. Настоящую нежность не спутаешь (ни)(с)чем, и она тиха (Ахм.). 8. Скучен день до вечера, коли делать (не)чего (Посл.). 9. (Не)(с)кем мне поговорить и (не)кого послушать (Ч.). 10. Но (не)кому мне шляпой поклониться, (ни)(в)чьих глазах не нахожу приют (Ес.). 11. Все были уверены, что он [Дубровский], а (ни)кто иной, предводительствовал отважными злодеями (П.). 12. Ей казалось, что (ни)кто, кроме него, не мог снять с (её) непоправимой вины, невыносимой тяжести (Пауст,). 13. Скованный (ни) чем непреодолимой усталостью, я уже не слышал, (ни)кто пререкался с хозяином, (ни)что явилось причиной спора. 14. (Ни)что не нарушало тишины. 15. В Мещёрском крае нет (ни)каких особенных красот и богатств, кроме лесов, лугов и прозрачного воздуха (Пауст.). 16. Больному мог помочь только хирург и (не)кто другой. 17. Этот цветок (ни)что иное, как нарцисс. 18. Дверь захлопнуло порывом ветра, а (ни)чем иным.

Упражнение 3.Просклонять по падежам следующие местоимения:

Этот, твой ,наш ,они, кто-то .

Родительный-этого,твоего,нашего,их,кого-то

Дательный-этому, твоему, нашему, им, кому-то.

Винительный-этого,твоего,наш,их,кого-то

Творительный-этим, твоим, нашим, ими, кем-то

Предложный-об этом, о твоём, о нашим, о них, о ком-то