Month: Դեկտեմբեր 2022

1․ Բառերը բաղադրիչների բաժանի՛ր․

խնդրագիրք-խնդրանք+գիրք

մեծամիտ-մեծ+ա+միտք

հանրային-Հանր+ա+յին

համակարգիչ-համակարգ+իչ

գնդասեղ-գունդ+ասեղ

անդադար-անդհատ+դար

հնարամիտ-Հնարք+միտք

հանրահայտ-հանր+ա+հայտ

դեղձենի-դեղձ+ենի

2․ Կետերի փոխարեն գրի՛ր յա, իա կամ եա: Բառարանով ստուգի՛ր՝ ճի՞շտ ես գրել:

Միմյանց, քվեարկություն, որդեակ, յասաման, քիմեաական, հեքիաթային, ոսկյա, հրեական, դաստեարակություն, սենյակ, կրիա, Անդրյաս, Եղյազարյան, կյանք:

3․ Կետերի փոխարեն գրի՛ր տրված բառերից մեկը:

Շոշափեց ու տեսավ, որ խեղճ կենդանու ողը կոտրվել է: (ող, ոխ)

Ոխ սրտում որ մնա, թույն կդառնա, կքայքայի սիրտը: (ող, ոխ)

Երբ երեկոյան հետ թռան, տեսան, որ իրենց բույն գրավել է անծանոթ մի թռչուն: (բույն, բուն)

Մի քանի հոգի ձեռք ձեռքի էին տվել ու փորձում էին գրկել հինավուրց ծառի վիթխարի բուն: (բույն, բուն)

Մոտակայքում ապրողներն այնքան են վարժվել Վիկտորիաի շառաչին, որ դրան էլ ուշադրություն չեն դարձնում: (Վիկտորիա, Վիկտորյա)

Տնեցիներն այնքան են վարժվել Վիկտորյաի անտեղի լացուկոծին, որ դրան էլ ուշադրություն չեն դարձնում: (Վիկտորիա, Վիկտորյա)

4․ Նախադասությունները կետադրի՛ր․

Երկինքը կամաց-կամաց ամպեց՝ և սկսեց անձրևել:

Հայրը խոժոռվեց ու տղան հասկացավ, որ պիտի լռի:

Բժիշկը բամբակ է ուզում, որ վերքը մաքրի:

Իսկական կրակ է, երեխա չէ:

Գետափին մի քար կա, որի վրա պառկում էր լողանալուց հետո:

Այդ մարդու սիրտը քար է, երբեք ոչ մեկին չի ներում։

5․ Բաց թողած տեղերում լրացրու Է կամ Ե:

մանրէսպան, միջօրե, լայնէկրան, երբևիցէ, այժմեական, ամենաէական, աներկյուղ, առերևույթ, առէջ, բազկերակ, գետեզր, գոմեշ, դողերոցք, ելևէջ, եղերերգ, երբևէ, ինչևիցէ, մանրէ, հնէաբան, մանրէ, նախօրե, չեն, չէիր, որևէ, չէինք, ստորերկրյա:

• Առաջադրանքների ստուգում։
• Պատմվածքների քննարկում, բառային աշխատանք, վերլուծություն։
• Պաուլո Կոելիո, երկու պատմվածք— ների հիմնական միտքը վերաշարադրիր մի քանի նախադասությամբ։

1-ինը պետք է միշտ բարի լինել 2-րդը պետք է ունենալ սեփակկան առավելություն

• Պատմվածքները բաժանի՛ր հատվածների և ենթավերնագրեր ընտրի՛ ր։

Սուրբ Ծննդյան հեքիաթ սրինգ նվագող աղջկա մասին

Ինչու է աշխարհը փոխվում

Մի աղջիկ կար: Ամբողջ օրը նա սրինգ էր նվագում: Երբեմն այնքան արտասովոր էր լինում նրա նվագը, որ անցորդները կանգնում ու լսում էին:
Աղջիկը նվագում էր երկնքի մաքրության, օվկիանոսի խորության, անտառի թարմության, մարդկանց և նրանց ցանկությունների, նրանց զգացմունքների ուժգնության և անկայունության մասին: Մի խոսքով` այն մասին, թե ինչպես էր ինքը պատկերացնում կյանքը: Սակայն մի օր մարդիկ սկսեցին պատմել նրան այն մասին, որ կյանքում ամեն ինչ բոլորովին էլ այնպես չէ, ինչպես ինքն է պատկերացնում: Եվ հենց որ նա հավատաց մարդկանց, սրինգը դադարեց նվագել:

Պետք է որոշում կայացնել

— Ինչո՞ւ չես ուզում նվագել, սրինգ, – հարցրեց տրտմած աղջիկը:
— Ոչ թե ես չեմ ուզում նվագել, դու այլևս չես լսում ինձ, – տխուր պատասխանեց սրինգը և լռեց:
Աղջիկը նստեց աթոռին և լաց եղավ: Ինչպե՞ս ապրել առանց սրինգի, չէ՞ որ դա միակ բանն էր, որ ինքը կարող էր անել:
— Մի տխրիր, – ասաց սրինգը, – դու դեռ լսո՞ւմ ես ինձ:
— Այո, – ասաց աղջիկը` ափով սրբելով արցունքները:
— Դե ուրեմն, կենտրոնացիր: Այս Սբ. Ծննդյան տոնին քո առջև կբացվի երկու աշխարհ. աշխարհ` ուրիշ մարդկանց աչքերով և աշխարհ` քո աչքերով: Սակայն ապագա կյանքի համար դու պետք է ընտրես դրանցից մեկը: Եթե դու նախընտրես աշխարհն ուրիշ մարդկանց աչքերով, կդառնաս ունկնդիր, և քո կյանքի աղբյուրը միշտ կենտրոնացած կլինի ուրիշների կարծիքների վրա: Իսկ եթե նախընտրես աշխարհը քո աչքերով, ապա հնարավոր է, որ կրկին լսես ինքդ քեզ և կրկին նվագես: Սակայն ստիպված կլինես այլևս ոչ ոքի չլսել և անգամ` չսխալվել:
— Օ, որքան լուրջ է այդ ամենը, – ասաց աղջիկը և արագ վեր կացավ աթոռից:Մի քանի օր անց  Սբ. Ծննդյան տոնն էր: Տնեցիները հավաքվեցին հյուրասենյակում, սկսեցին քննարկել ինչ-որ բաներ, կատակել, վիճել: Սակայն աղջիկը նրանց չէր լսում: Նա խորհում էր`  երկու աշխարհներից ո՞րն ընտրել: Եվ հանկարծ սեղանի շուրջ հավաքվածներից մեկը բարձրաձայն ասաց. «Ես չեմ կարող գրել այնպիսի պիեսներ, ինչպիսիք գրել է Շեքսպիրը: Սակայն իմ առավելությունն այն է, որ ես կարող եմ գրել իմ պիեսները»:

Հրաշքները իրականանում են

Մեծահասակները ծիծաղեցին, իսկ աղջիկը պապանձվեց, որովհետև հասկացավ, որ յուրաքանչյուր մարդու առավելությունն այն է, որ միայն ինքն է այդպիսին: Եվ ինչ-որ վառ և արտասովոր բան ստեղծելու համար բոլորովին էլ պետք չէ լսել այլ մարդկանց, որովհետև յուրաքանչյուր մարդ ինքնին հրաշք է, և այդ հրաշքը թաքնված է հենց իր մեջ: Պարզապես շատերը ժամանակավորապես մոռացել են այդ մասին, և ահա` չգիտեն ինչ անել` ուրիշների խորհուրդներին հետևելուց բացի: Աղջիկը դուրս վազեց սենյակից, վերցրեց սրինգը, վերադարձավ հյուրասենյակ և բարձրացավ աթոռին:
— Ուշադրություն եմ խնդրում: Հիմա ես ձեզ համար կնվագեմ:
Մեծահասակները ժպտացին, ծափահարեցին: Ահա թե ինչ արտասովորն է իրենց դուստրը: Ինչ ինքնավստահորեն է  ուշադրություն պահանջում իր հանդեպ, անգամ աթոռի վրա բարձրացավ: Իսկ երբ աղջիկը սկսեց նվագել, մեծահասակները լռեցին: Նրանց մտքով էլ չէր անցնում, որ այդ Սբ. Ծննդյան տոնին իրենց տանը տեղի էին ունենում իրական հրաշքներ: Հրաշքներ` իրենց աղջկա աչքերով:

• Պատմվածքների համար այլ վերնագրեր մտածի՛ր:

Երազանքները կիրականանան

• Սովորի՛ ր ամանորյա բանաստեղծություններից  քեզ դուր եկածները։ Փորձիր ինքդ ստեղծխգործել։

Արի արի դու արի,

Քեզ էինք սպասում մի տարի,

Արի արի շուտ արի,

Ու Նոր Տարին մեզ բեր,

Արի արի դու արի,

Մեր լույսերը դու վառի:

• Պատրաստիր ՝ ձայնային կամ վիդեոհոլովակ պատմվածքները ներկայացնելով ( նաև բանաստեղծությունները ) և հրապարակիր ու հղումն ուղարկի՛ ր ուսուցչուհուդ։

Առաջադրանքներ ՝

1․ Հոլովել քաղաք, աղջիկ, քույր , տուն բառերը:

Ուղական

Քաղաք, աղջիկ, քույր, տուն

Սեռական

Քաղաքի, աղջկա, քրոջ, տան

Տրական

Քաղաքին, աղջկան, քրոջը, տանը

Հայցական

Քաղա՞ք, աղջի՞կ, քու՞յր, տու՞ն

Բացառական

Քղաքից, աղջկանից, քրոջից, տնից

Գործիական

Քաղաքով, աղջկանով, քրոջով, տնով

Ներգոյական

Քաղաքում, տան մեջ

2.Որոշեք, թե որ հոլովով են դրված ձեռքից, փայտով, երկրին, աշխարհում,  գոյականները:

Ձեռքից-բացառական

Փայտով-գործիական

Երկրին-տրական

Աշխարհում-ներգոյական

3․Բաց թողած տեղերում լրացրու Է կամ Ե:

Մանրէսպան, միջօրէ, լայնէկրան, երբևիցէ, այժմէական, ամենաէական, աներկյուղ, առերևույթ, առեջ, բազկերակ, գետեզր, գոմեշ, դողերոցք, ելևէջ, եղերերգ, երբևէ,էլեկտրաեռակցել, ինչևիցէ, մանրէ, հնէաբան, մանրէ, նախերե, չեն,չէիր, որևէ, չէինք, ստորերկրյա:

4․Ընտրե՛լ ամանորյա բանաստեղծություններից մեկը և անգի՛ր սովորել։

5․Պաուլո Կոելիո, երկու պատմվածք-պատմվածքների քննարկում: ( Դասարանում)

1. Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը։

Ալեհույզ, հրաժեշտ, երբևէ, ընկույզ, պարտիզպան, վզկապ, հույս, երթևեկել, ունևոր, թեթևություն, մարքել, աղոտք, Ալվարդ, օրիորդ, կան-եղ։

2.       Բառերը գրի՛ր միասին, անջատ կամ գծիկով։

Գլուխկոնծի, առհասարակ, անթիվ-անհամար, կարծես թե, ութ հարյուր, առևտուր, ծափ-ծիծաղ։

3.       Գտնել հոմանիշների հինգ եռյակ․

Պոզ, քուն, մարգարե, խորխորատ, նախագուշակ, եղջյուր, նինջ, բաղձանք, վիհ, նիրհ, կիրճ, կոտոշ, իղձ, կանխասաց, ցանկություն։

Պոզ, կոտոշ, եղջյուր

Քուն, նինջ, նիրհ

Վիհ, խորխորատ, կիրճ

Նախագուշակ, կանխասաց, մարգարե

Իղձ, ցանկություն, բաղձանք

4.       Լրացնել հետևյալ առածները ՝ կետերի փոխարեն գրելով հականիշներ։

Ա․ Վատ խոսիր, լավ լսիր։

Բ․ Խոսքը մեծիմ, ջուրը՝ փոքրին։

Գ․ Քամու բերածը քամին էլ կտանի։

Դ․ Մի մարդ քարը գցեց ծովը, հազար մարդիկ չկարողացան հանել։

5.       Կետադրի՛ր նախադասությունները։

Ա․ Կանաչ հովտի մեջ այդպես անշարժ կանգնած էին՝ ժայռը, կաղնին, մասրենին, ձին։

Բ․ Ծառերի տերևները, խոտերի ծղոտները, հովիտների նախշուն ծաղիկները՝ ցողված  էին անձրևային կաթիլներով։

Գ․ Օրենքը պիտի պարտադիր լինի բոլորի համար՝ թե իշխան,ի թե ռամիկի, թե ճորտի։

Դ․ Գիշերվա թանաքն էլ վերջացել էր և լույսը՝ թափանցիկ,գունատ մատներով դեռ շոյում էր երիտասարդի ճակատը մազերը աչքերը։

Դասարանում

Ընտրե՛լ և թարգմանե՛լ Օշոյի առակները։ ( Քննարկել, վերլուծել առակները) ։

Учиться у каждого человека

Спросили рабби Михла:

— В «Изречениях отцов» (Пиркей-Авот) читаем: «Кто есть мудрец? Тот, кто учится у всех людей, ибо сказано: «Я стал разумнее всех учителей моих». Но почему тогда не сказано: «Тот, кто учится у всякого учителя»?

Рабби Михл объяснил:

— Наставник, сказавший это, хотел сделать ясной ту мысль, что мы можем научиться не только у тех, кто этим занимается специально, но у каждого человека. Ибо даже у невежды или грешника ты можешь научиться тому, как следует и как не следует жить.

Ռաբբի Միխայիլին հարցրեցին.

– « Հայրերի մասին սովորած ասույթներում »կարդում ենք՝ «Ո՞վ է իմաստունը. Նա, ով սովորում է բոլոր մարդկանցից, քանի որ ասվում է. «Ես իմ բոլոր ուսուցիչներից ավելի խելացի եմ դարձել»։ Բայց ինչու՞ այդ դեպքում չի ասվում. «Նա, ով սովորում է յուրաքանչյուր ուսուցիչից»:

Ռաբբի Միխայիլը բացատրեց.

-Դաստիրակը, որը ասել է դա, ուզում էր բացատրել այն միտքը, որ մենք կարող ենք սովորել ոչ միայն նրանցից ովքեր դրանով զբաղվում են հատուկ այլ նաև ամեն մարդուց: Որովհետև նույնիսկ տգետից կամ մեղավորից կարող ես սվորել նրնում, ինչպես ապրել և ինչպես չապրել:

1. Բառերն այբբենական կարգով դասավորի´ր:

Դափնեվարդ, դժոխք, դաշույն, դողդոջուն, դադար, դարձյալ, դաղձ, դաշունահար, դողէրոցք, դդում, դյութել, դժվարըմբռնելի, դարպասապահ, դղրդյուն: 

Դադար, դաղձ, դաշույն, դաշունահար, դարձյալ, դարպասապահ, դափնեվարդ, դդում, դժոխք, դժվարըմբռնելի, դղրդյուն, դյութել,դողդոջուն, դողէրոցք:

2. Այբբենական կարգով դասավորի՛ր.

ա) ուսուցիչներիդ անունները

Անի, Արմենուհի, Աչեր, Հասմիկ, Մերի, Նվարդ, Նունե, Վարսինե, Տաթև

բ) դպրոցում գործածվող առարկաների անունները

Անգլերեն, բնագիտություն, երգ, ընտրություն, մաթեմատիկա, մաթեմատիկա ա. բ., մայրենի, պատմություն, պար, ռուսերեն, տեխնոլոգիա, ֆիզկուլտուրա:

գ) անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ

3․ Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր (փակագծում տրված է, թե քանի հնչյուն կա):

Օրինակ՝

եղևնի (7) — յ, ե, ղ, ե, վ, ն, ի:

Տաթև (5)-Տ, ա, թ, ե, վ, ամենաերկար (11) ա, մ, է, ն, ա, յ, է, ր, կ, ա, ր , երերալ(7) յ, է, ր, է, ր, ա, լ, որևէ (6) վ, օ, ր, ե, վ, է, երանգավորել (12) յ, է, ր, ա, ն, գ, ա, վ, օ, ր, է, ր , ոսկոր (6) վ, օ, ս, կ, օ, ր, անողնաշար (9) ա, ն, օ, ղ, ն, ա, շ, ա, ր, ամենաողորմելի (14) ա, մ, է, ն, ա, օ, ղ, օ, ր, մ, է, լ, ի:

4․Հաշվի՛ր, թե տրված բառերի մեջ քանի տառ, քանի հնչյուն կա:

Օրինակ՝

երկրպագու — 8 տառ, 9 հնչյուն:

Չնաշխարհիկ-10 տառ, 10 հնչյուն, սերկևիլ-7 տառ, 8 հնչյուն, շնորհակալ-8 տառ, 8 հնչյուն, եռատերև-7 տառ, 9 հնչյուն, քարայր-6 տառ, 6 հնչյուն, Եվրոպա-5 տառ, 6 հնչյուն:

5․Կետերի փոխարեն գրի՛ր տրված բառերից մեկը:

Քո չքնաղ ծաղկի բույրն է ինձ այստեղ բերել: (բույր, բյուր)

Անթիվ ու բյուր են աստղերը: (բույր, բյուր)

Ասիան երբևէ կհանգստանա՞ պատերազմներից: (Ասիա, Ասյա)

Ասյան երբևէ կհանգստանա՞ իրեն այդքա՜ն հուզող մտքից: (Ասիա, Ասյա)

Սոֆիա գեղեցիկ ու հյուրընկալ քաղաք է: (Սոֆիա, Սոֆյա)

Սոֆյա գեղեցիկ ու նրբանկատ աղջիկ է: (Սոֆիա, Սոֆյա)

6․ Մի բառով գրի՛ր:

ա) Ո՞վ է, որ սովորում է դպրոցում: Այդպես կոչում են նաև նրան, ով որևէ արհեստ է սովորում:

Աշակերտ

բ) Ո՞վ է, որ ղեկավարում ու ցուցմունքներ է տալիս, ով առաջին դիրքն է գրավում ու իշխում է: Այսպես են կոչում նաև նրան, ով ճանապարհ է ցույց տալիս, առաջնորդում է:

Առաջնորդ

գ) Ինչպե՞ս է կոչվում շինության ուղղահայաց մասը, որ ծառայում է շենքը մասերի բաժանող միջնորմ: Դա նաև բարձր պատնեշ է, պարիսպ:

Միջնապատ

դ) Ինչպե՞ս է կոչվում այն հասկացությունը, որով արտահայտում ենք իրերի, երևույթների և իրադարձությունների տևողությունը: Դա չափվում է դարերով, տարիներով, ամիսներով, շաբաթներով, օրերով, ժամերով և այլն:

Ժամանակ

ե) Ո՞վ է այն պաշտոնական անձը, որը վարում է դատավարությունը և գործի մասին դատավճիռ կամ որոշում է ընդունում:

Դատավոր

զ) Ինչպե՞ս է կոչվում այն հասկացությունը, որով արտահայտվում է գիտակցության մեջ անցյալի տպավորությունները պահելու և վերականգնելու կարողությունը:

Պատմություն

7․ Նախադասության ընգծված բառը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով:

Միտք, դեպք, մրցում, պետություն, վիճակ:

Ձեր տերության մեջ այդպիսի բաներ չպիտի լինեին: պետություն

Եղելության մասին շատ ուշ իմացավ: դեպք

Իրադրությունն այնքան լարված էր, որ վախենում էր ընկերներին կորցնելուց: վիճակ

Այդպիսի մտադրություն չեմ ունեցել: միտք

Մրցություն կազմակերպելիս ինձ էլ տեղյակ պահի՛ր: մրցում

8․ Տրված բառերն ըստ հոմանիշության բաժանի՛ր հինգ խմբի:

Խոշոր, երկերեսանի, առատ, մեծահռչակ, կեղծավոր, պտղաբեր, երեսպաշտ, վիթխարի, արգավանդ, նշանավոր, շողոքորթ, հանրածանոթ, ահռելի, մեծ, բեղուն, երևելի, խայտաբղետ, ականավոր, բերրի, աժդահա, չալպտուրիկ, բարեբեր, հանրաճանաչ, հսկա, անվանի:

Խոշոր, հսկա, մեծ, ահռելի, վիթխարի, աժդահա:

Նշանավոր, երևելի, հանրածանոթ, հանրաճանաչ, անվանի, ականավոր, մեծահռչակ:

Բերրի, արգավանդ, բարեբեր, պտղաբեր:

Երկերեսանի, շողոքորթ, երեսապաշտ, կեղծավոր:

Բեղուն, առատ:

9․ Գրի՛ր տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:

Օրինակ՝

կարևոր — անկարևոր

ընդմիջումներով — անընդմեջ:

Գեղեցիկ-տգեղ, հաճելի-տհաճ, մարդկային-անմարդկային, գիտուն-տգետ, դուրեկան-անդուրեկան, ուշադիր-անուշադիր, արժանի-անարժանի, թևավոր-անթև, ախորժելի-անախորժելի, գունեղ-վառերանգ, բնական-անբնական, խելոք-անխելք, կարևոր-անկարևոր, լուրջ-անլուրջ, անամպ-ամպամած, տեղյակ-անտեղյակ, լուսավոր-անլույս, գերակշռել-անգերակշռել, խոսուն-համր։

10․ Առածները լրացրո՛ւ ընդգծված բառերի հականիշներով:

Չկա չարիք առանց բարիքի:

Ջրի բերածը ջուրը կտանի:

Տերովին տերն է պահել, անտերովին գայլն է կերել:

Մտնելուց առաջ միտք արա, թե ոնց դուրս գաս:

Ինչքան գետնի երեսն է, յոթ էնքան գետնի տակը է:

Ավետիք Իսահակյան՝ « Ուշինարա» ( հնդկական զրույց)-քննարկել

Հարցեր և առաջադրանքներ։

1.Բնութագրի՛ ր Ուշինարային՝

Մանրամասնորեն

Նա բարի էր, ազնիվ, ուրիշի համար կարող էր վտանգել իր կյանքը:

մեկ բառով։

Բարի

2.Դո՛ւրս գրիր այն հատվածը, որտեղ խտացած է զրույցի հիմնական ասելիքը։

Հավիտենական փառքով դու զարդարեցիր քեզ, ո՛վ Ուշինարա, որովհետև քո իսկ մարմնով խղճացիր փոքրիկ աղավնուն և քո կյանքով փրկեցիր թշվառին:

Ժողովուրդների մեջ պիտի չհնանա քո անունը, և հավիտյան պիտի ապրիս դու անմահ փառքով ու փայլով, որովհետև պարտքի սրբության հավատարիմ եղար:

3.Այլ կեպ վերնագրի՛ր զրույցը։

Արդարություն պետք է տրիր ամեն տեղ

Կետերի փոխարեն գրիր համապատասխան տառը կամ երկհնչյունը:

1.Մի անգամ դեպի հարավ չվելիս ծիծեռնակները փորձանքի մեջ ընկան: Այդ տարի Շվեցարիայում ուժեղ ցրտից բոլոր միջատները սատկել էին: Դե, էլ ի՛նչ պիտի ուտեին ծիծեռնակները. չէ՞ որ շատ թռչունների նման նրանք էլ են միջատներով սնվում: Խեղճ ծիծեռնակները սովից ուժասպառ եղան ու վեր ընկան: Բայց Շվեցարիայի բնակիչներն անօգնական չթողեցին նրանց, հավաքեցին, դրեցին տուփերի մեջ ու տարան երկաթուղային կայարան: Այդտեղից էլ հատուկ գնացքով արագ ու ապահով ուղարկեցին հարավ:

2.Տիզերենավի բոլոր ուղևորներն արդեն տեղերում էին, շարժասանդուղքը հեռացել, դուռն ամուր փակվել էր, և ուղեկցորդուհին թռիչքի մասին էր հայտարարում: Բայց դեռ վախենում էի, որ հանկարծ կզղջան մեզ այդ վտանգավոր թռիչքին թողնելու համար, կիջեցնեն, և մեր բոլոր ջանքերն ապարդյուն կանցնեն: Բայց հանկարծ մի ահավոր աղմուկ սկսվեց, նավը ցնցվեց ու թափով պոկվեց տեղից:
Մխրճվում ենք երկնքի մեջ, սլանում ենք դեպի աստղերը:

2. Տեքստը վերականգնիր՝ պարբերությունները վերադասավորելով։

Ավանդությունն այդ անվան ծագումն այսպես է բացատրում։ Գրիգոր Լուսավորչին տեսիլ է երևում, որ երկնքից հայտնված հրեղեն սյան միջով Քրիստոսը երկիր է իջնում և ձեռքի ոսկե մուրճով ցույց է տալիս Վաղարշապատի Սանդարամետ բլուրը, իբրև տաճարի կառուցման վայր։Տաճարը հենց այդտեղ էլ հիմնում են և նրան տալիս են Էջմիածին անունը։Այսինքն , դա այն տեղն է, որտեղ իջել է Աստծո միածին որդին՝ Քրիստոսը։ Երբ 301 թվականին Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հայտարարվեց, Մայր տաճարը Վաղարշապատում կառուցվեց և Էջմիածին անվանվեց։

Ավանդությունն այդ անվան ծագումն այսպես է բացատրում։

Գրիգոր Լուսավորչին տեսիլ է երևում, որ երկնքից հայտնված հրեղեն սյան միջով Քրիստոսը երկիր է իջնում և ձեռքի ոսկե մուրճով ցույց է տալիս Վաղարշապատի Սանդարամետ բլուրը, իբրև տաճարի կառուցման վայր։

Տաճարը հենց այդտեղ էլ հիմնում են և նրան տալիս են Էջմիածին անունը։

Այսինքն , դա այն տեղն է, որտեղ իջել է Աստծո միածին որդին՝ Քրիստոսը։

Երբ 301 թվականին Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հայտարարվեց, Մայր տաճարը Վաղարշապատում կառուցվեց և Էջմիածին անվանվեց։

Մարդը քարի դարից է բնակություն հաստատել Վաղարշապատ-Էջմիածնի տարածքում։Մեր թվարկությունից առաջ վեցերորդ դարում այստեղ Վարդգեսավան բնակավայն է կառուցվել։Հետագայում, արդեն մեր թվարկության երկրորդ դարում , Արշակունի Վաղարշ Առաջին թագավորը քաղաքը պարսպապատել է , Վաղարշապատ վերանվանել և մայրաքաղաք դարձրել։

Մարդը քարի դարից է բնակություն հաստատել Վաղարշապատ-Էջմիածնի տարածքում։

Մեր թվարկությունից առաջ վեցերորդ դարում այստեղ Վարդգեսավան բնակավայն է կառուցվել։

Հետագայում, արդեն մեր թվարկության երկրորդ դարում , Արշակունի Վաղարշ Առաջին թագավորը քաղաքը պարսպապատել է , Վաղարշապատ վերանվանել և մայրաքաղաք դարձրել։

Լրացուցիչ աշխատանք

• Ավետիք Իսահակյան, « Ուշինարա» ( հնդկական զրույց)-դու՛րս գրել անծանոթ բառերը, բառարանի օգնությամբ բացատրե՛լ:

Անծանոթ բառեր չկաին

613. Ամբողջ թվերի զույգի համար ստուգե՛ք գումարման տեղափոխական օրենքի ճշտությունը.

ա) –9, –1,

բ) –3,+7,

գ) +8, –10,

դ) –21, +12,

ե) –13, +14,

զ) 0, –7,

է) +8, 0,

ը) +1, –4։

Բոլորը ճիշտ են

614. Ամբողջ թվերի եռյակի համար ստուգե՛ք գումարման զուգորդական օրենքի ճշտությունը.

ա) –7, +2, +10,

բ) 0, +4, –11,

գ) –10, –6, –3,

դ) –16, +8, –14,

ե) –20, 0, +19,

զ) +15, +20, –25։

Բոլորը ճիշտ են

616. Գրի՛ առեք արտահայտությունը և հաշվե՛ք նրա արժեքը.

ա) –3 և –4 թվերի գումարին գումարել 11-ին հակադիր թիվը,

-7+(-11)=-18

բ) –7-ին հակադիր թվին գումարել 8 և –18 թվերի գումարը,

7+(-10)=-3

գ) 8 և –5 թվերի գումարին հակադիր թվին գումարել –17 թիվը:

-3+(-17)=-20

618. (–27) + (–13) գումարին գումարե՛ք առաջին գումարելիին հակադիր թիվը։

-40+27=-13

620. Հանումը փոխարինե՛ք հանելիին հակադիր թվի գումարումով և հաշվե՛ք՝ առանձին գումարելով դրական գումարելիները, առանձին՝ բացասականները.

ա) 55 +(- 6) + 7 + (-4) + 19, 33

բ) –72 + (-8) + 11 + 18 – (-25), -82

գ) –81 +(- 96) – 34 +(-52) – 17,  16

դ) –19 + 24 – 50 + 31 – 62։ -76

622. Տրված են 15, –16, 15 թվերը։ Ճի՞շտ է արդյոք, որ ցանկացած երկու հարևան թվերի գումարը բացասական թիվ է, իսկ բոլոր երեք թվերի գումարը` դրական։ Այո

626. Հաշվե՛ք.

ա) 2 · | –11 + 4 | – | +5 – 8 |, 11

բ) 10 · | –2 + 1 | + 6 · | – 4 – 9 |, 80

գ) | 3 – 4 – 1 | · | 2 + 7 – 12 |, 6

դ) | 8 – 4 + 2 | · | 7 – 7 |, 0

ե) | 9 – 5 + 4 | ։ | –16 + 14 |,  4

զ) | 25 + 6 – 1 | ։ | –17 + 4 + 8|,6

633. Գտե՛ք այն թիվը, որի`

ա) 3 %-ը հավասար է 60-ի, 2000

բ) 17 %-ը հավասար է 340-ի, 2000

գ) 20 %-ը հավասար է 53-ի, 265

դ) 2 %-ը հավասար է 37-ի, 1850

1. Նշիր սխալ պնդումը:

Երկու բացասական թվերի քանորդը բացասական թիվ է

Բացասական թիվը դրական թվի վրա բաժանելիս ստացվում է բացասական թիվ:

2. Կատարիր բաժանումը:

ա) −43:1=-43

բ) (−341):(−1)=341

3. Կատարիր բաժանումը:

24 : (-6) =-4

4.Կատարիր բաժանումը բացասական թվի վրա:

99 :(−33)=-33

5.Կատարիր բաժանում բացասական թվի վրա:

(−189):(−21)=9

6. Կատարիր բաժանում բացասական թվի վրա:

(−312):(−52)⋅(−12)=-72

7. Հաշվիր արտահայտության արժեքը:

1848:(−28):(−6) =11

8. Լուծիր հետևյալ հավասարումը:

|x|:(−90)=25−34

Պատասխան՝

X1900

X290

9. Գտիրx-ը, եթեx/(−4)⋅4=28/8

Պատասխան՝28

Լուծիր հավասարումը.

(−3)⋅|x|=−756

Պատասխան՝  X1252 X2-252

669. Երկու ամբողջ թվերի քանորդը բացասական է։ Ինչպիսի՞ն պիտի լինեն բաժանելիի և բաժանարարի նշանները։

+ և –

671. Հաշվե՛ք. ա) +38 ։ (–19), -2

բ) –600 ։ (–150), 4 գ) –720 ։ (+120), -60 դ) –420 ։ (–15), 240 ե) –531 ։ (+3), -177 զ) +837 ։ (–1), -837 է) 0 ։ (–14), 0 ը) –121 ։ (–11), 11 թ) +39 ։ (–13), -3

672. Գտե՛ք այն թիվը, որը աստղանիշի փոխարեն գրելու դեպքում կստացվի հավասարություն. ա) –3 · * = 21, -7

բ) 6 · * = –36, -6 գ) –10 · * = 0, 0 դ) –9 · * + 1 = –80, 9 ե) –21 · 2 + 3 = 45 զ) 2 – 3 · * = 20, -6

673. Հաշվե՛ք. ա) 8 ։ (–2) – 14 ։ (–7) + (–12) ։ 4, -5

բ) –18 ։ (–9) + 16 ։ (–8) – 24 ։ (–6), -4 գ) (33 ։ (–3) – 40 ։ (–8)) ։ (–3),  2 դ) (–55 ։ 11 + 48 ։ (–16)) ։ (–4),  2

674. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը. ա) (8 · * + 9) ։ (–5), եթե աստղանիշի փոխարեն գրված լինեն + 2, + 7, –3, –8 թվերը.

-5, -23, 3, 11 բ) * ։ (15 – 4 · *), եթե աստղանիշի փոխարեն գրված լինեն +3, 0, +5, +4 թվերը։ -11, 0, -11, -11 675. Հայտնի են բաժանման հետևյալ հատկությունները. (a + b) : c = a : c + b : c, (a · b) : c = (a : c) · b: Ստուգե՛ք, որ այս հարաբերակցությունները ճիշտ են հետևյալ ամբողջ թվերի համար. ա) a = 20, b = 10, c = –5, 1-ին այո, 2-րդ ոչ բ) a = –18, b = –9, c = 3, 1-ին ոչ, 2-րդ այո 676. a-ի և b-ի ի՞նչ արժեքների դեպքում կստացվի հավասարություն. ա) a : b = 0, a=0 բ) a : b = 1, a=b գ) a : b = a, b=1 դ) a : b = –a, b=-1 ե) (–a) : b = –1, b=a զ) a : (–b) = –1, b=a 680. Կոորդինատային ուղղի վրա նշե՛ք A (–2), B (+5), C (–8), D (–1), E (+2) կետերը։

685. Ճի՞շտ է արդյոք, որ եթե a + |a| = 0 գրառման մեջ a-ի փոխարեն գրենք որևէ բացասական թիվ, կստացվի հավասարություն: Իսկ եթե գրենք զրո կամ դրակա՞ն թիվ Այո