1.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):
Н2О-1•2+16•1=18
Al2O3-27•2+16•3=102
С6Н6-12•6+1•6=78
Na2SO4-23•2+32+16•4=142
С12Н22О11-12•12+1•22+16•11=342
2. Հաշվե՛ք նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինը:
CO-12+16=28
Al2O3-27•2+16•3=102
SO3-32+16•3=80
Փորձ. Ջրածնի ստացում.
1.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները(Mr):
Նատրիումի նիտրատ NaNO3
Կալցիումի կարբոնատ CaCO3
Նատրիումի նիտրատ NaNO3 = 14+14+16+16+16=85
Կալցիումի կարբոնատ = CaCO3 = 40 + 12 + 16 . 3 = 100
2. Գրե՛ք նյութի քիմիական բանաձևը, եթե հայտնի է, որ դրա բաղադրության մեջ առկա են կալցիումի մեկ, ածխածնի մեկ և թթվածնի երեք ատոմ:
CaCO3
3. Հաշվե՛ք CO2-ի բաղադրության մեջ առկա ածխածին տարրերի զանգվածային բաժինը: (օգտվելով հետևյալ բանաձևից)
Աշխատանք դասարանում
Թումանյանի բանաստեղծությունները: Ընթերցել, վերլուծել։
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)
Ընտրել Թումանյանի ստեղծագործություններից մեկը, ընթերցել, ձայնագրել կամ տեսագրել , տեղադրել բլոգում: Կարող է լինել մեդիաընթերցում, հեքիաթի բեմադրություն, ընտանեկան ընթերցում և այլն:
Ամառվա գիշերը գյուղում
https://www.youtube.com/shorts/f59km35cpCs
Ընտրությամբ որևէ բանաստեղծություն սովորել անգիր։
Ամառվա գիշերը գյուղում
Աշխատանք դասարանում
Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմի Նախերգանքը։
1.Մեկնաբանիր տողերը՝
Ա․ Անց են կենում սեր ու խընդում,
Գեղեցկություն, գանձ ու գահ,
Մահը մերն է, մենք մահինը,
Մարդու գործն է միշտ անմահ։
Մարդը անվերջ չի ապրում, բայց նրա գործը մնում է պատմության մեջ և միշտ հիշատակվում է:
Բ․ Չարն էլ է միշտ ապրում անմեռ,
Անե՜ծք նըրա չար գործքին,
Որդիդ լինի, թե հերն ու մեր,
Թե մուրազով սիրած կին։
Չար մարդու արած չար գործն էլ է հիշվում միշտ, մեծ վատության պատճառով: Ինչքան էլ մարդը քեզ մոտիկ լինի նրա վատությունը միշտ կհիշվի:
Անհասկանալի բառեր չկան
Պետք է միշտ անել լավ գործ, նույնիսկ եթե մեր դուրը չեն գալիս որոշ բաներ:
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)
Կարդա՛ ,,Թմկաբերդի առումը,, պոեմի 1-6 մասերը։
Ես կարծում եմ նա հավատարիմ էր, քաջ, խելամիտ և այլն
Գըլխովը շա՜տ ամպեր կանցնեն,
Սարը միշտ կա անսասան։
Ես կարծում եմ տողերը ասում են, որ մարդը շատ դժվարություններ է ունենում, բայց եթե անհաղթ է այդպես անհաղթ էլ կմնա:
Լըսում է չքնաղ Թըմկա տիրուհին
Գիշեր ու ցերեկ, նորից ու նորից…
Ու դարձավ նա լո՜ւռ, դալո՜ւկ, մըտախո՜հ,
Ու քունը փախավ սիրուն աչքերից…
Լըսո՞ւմ ես դու, սիրուն տիկին,
Ա՛յ նազանի աննըման.
Նայի Շահի՜ն, իրեն զորքի՜ն,
Աշխարհքի տերն անսահման…
Չի հասնի չըքնաղ հուրին Իրանի։
Ծով են աչքերը Ջավախքի դըստեր,
Ու կորչում է մարդ նըրա հայացքում,
Ճակատը ճերմակ էն ձյունից էլ դեռ,
Որ բարձր Աբուլի գագաթն է ծածկում։
Նա է շունչ, հոգին իշխան Թաթուլի,
Նըրա սիրովն է հարբած էն հըսկան,
Նըրա ժպիտն է քաջին ուժ տալի,
Որ դաշտն է իջնում առյուծի նըման։
Թե տիրես, մեծ Շահ, դու նըրա սըրտին,
Թաթուլն էլ անզոր կընկնի ոտիդ տակ,
Հանգիստ կըտիրես և Թըմուկ բերդին,
Որ չես կարենում էսքան ժամանակ։
Էն տեսակ կին,
Ես իմ հոգին,
Թե աշուղն էլ ունենար,
Առանց զենքի,
Առանց զորքի
Շահերի դեմ կըգնար։
Սիրո հընոց,
Կրակ ու բոց՝
Էնպես աչքեր թե ժըպտան,
Մարդու համար
Օրվա պես վառ
Գիշերները լույս կըտան։
Վարդի թերթեր՝
Էնպես շուրթեր
Թե հաղթություն քեզ մաղթեն,
Էլ քեզ ո՛չ Շահ,
Ո՛չ ահ ու մահ,
Ո՛չ զենք ու զորք կըհաղթեն։
Ու միշտ ուրախ, հաղթանակով
Իր ամրոցն է դառնում նա.
Սպասում է էնտեղ կինը,
Ջահել կինը սևաչյա։
չկան
Երկիշխանությունը դա, երբ իշխանությունը բաժանված է երկու մասի աշխաիկ և հոգևոր, իսկ ստրատեգոսը նախկինում զինվորական պաշտոն էր, իսկ Անտիոքս III-ի ժամանակ՝ քաղաքական-վաչական
Անտիոքսի հայ երկու զորավարները
190թ
Նա Կարթագենցի զորավար էր ով միշտ ատել է հռոմեացիներին 189թ.-ին եկել է Հայաստան հույս ունենալով, որ կկարողանա Արտաշեսին մեջ ներքաշել:
Ես կարծում եմ Արտաշեսը այնպես էր արել, որ բոլորը միայն հայեր լինեն
Հոգևոր, կառավարման համակարգի և քաղաքական
Դրանք կարող են խայծ լինել որոշ ձկներ բռնելու համար: Անձրևորդները բնակվումեն հողի մեջ և այդ ընթացքում նրանք փխրեցնում են հողը և օգնում, որ հողը շուտ բերիանա:
Տզրուկների օգնությամբ անում են տզրուկաբուժություն
Գ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I >>-ից էջ45-ից մինչև էջ 51
15.
Տարբերակ 1
I
II
III
Վագոնները քաշելու ուժ-320կՆ | F=F₁-F₂=320-180=140 Պատ.՝1
|
Դիմադրության ուժ-180կՆ |
—————————-
F-?
IV Պատ.՝4
V Պատ.՝2
Տարբերակ 2
I
II
III Մարզիկի զանգված-80կգ | 80կգ+60կգ=140կգ
| F=mg=140կգ·9.8Ն/կգ=1372Ն
մետաղաձողի զանգված-60կգ | Պատ.՝3
—————————–
F-?
IV
Երեխաների սահնակը քաշելու շարժման ուղղությամբ ուղղված ուժերը-7Ն, 9Ն
Դիմադրության ուժը-14Ն|
F=F₁+F₂=9Ն+7Ն=16Ն
F=F₁-F₂=16Ն-14Ն=2Ն Պատ.՝4
—————————
F-?
V Մարմինը երկու իրար հավասար և հակառակա ուղղված ուժերի ազդեցությամբ գտնվում է դադարի վիճակում: Պատ.՝1
Տարբերակ 3
I
II F=F₁+F₂=15Ն+20Ն=35Ն Պատ.՝4
III Ջերմաքաշերի ուժը-250կՆ, 110կՆ
F=F₁+F₂=250կՆ+110կՆ=360կՆ Պատ.՝2
—————————-
F-?
IV դեպի աջ ուղղված նույն գծի ուժեր-16Ն, 2Ն | F=F₁+F₂=16Ն+2Ն=18Ն
դեպի ձախ ուղղված ուժ-20Ն | F=F₁-F₂=20Ն-18Ն=2Ն Պատ.՝4
—————————-
F-?
V Մարմնի վրա ուժի ազդեցությունը կախված է մոդուլից, նրա ուղղությունից և կիռարման կետից: Պատ.՝4
Տարբերակ 4
I
II
III Մարդու զանգված-75կգ | 75կգ+25կգ=100կգ
բեռի զանգված-25կգ | F=mg=100կգ·10Ն/կգ=1000 Պատ.՝1
——————————
F-? (ընդունելով g=10Ն/կգ)
IV
V
1.Բերել շփման առկայությունը հաստատող օրինակներ:
Օրինակ՝ եթե մենք ուզենանք ծանր իրը տեղաշարժել, իր հորիզոնական ուղղված ուժով: Կտեսնենք, որ շփման ուժը շատ փոքր է և դրա համար մարմինը մնում է դադարի վիճակաում: Այդ մարմինը սկսում է այն ժամանակ շարժվել, երբ այդ ազդող ուժը՝ որով մենք փորձում ենք տեղաշարժել մարմինը հասնում է որոշակի արժեքի:
2.Ինչով է պայմանավորված շփումը
Այն հպվող մարմինների մակերևույթների միջև առաջացող և իրար նկատմամբ նրանց շարժումը խոչնդոտող ուժ է:
3.Թվարկել շփման տեսակները և բերել օրինակներ:
Դադարի շփման ուժ, գլորման շփման ուժ, սահքի շփման ուժ:
4.Օրինակներով ցույց տալ,որ միևնույն պայմաններում գլորման շփման ուժը փոքր է սահքի շփման ուժից:
5.Բերել շփման դրսևորման օգտակար օրինակներ
Եթե շփման ուժը չլիներ մենք ինչպես և կենդանիները չէինք կարողանա քայլել: Շփման ուժի օգնությամ ենք կարողանում արգելակել ավտոմեքենան և այլ փոխադրամիջոցները, եթե չլիներ այն մենք կենթարկվեինք տարբեր վթարների:
6.Բերել շփման դրսևորման վնասակար օրինակներ
Շփման ուժը կարող է ազդել ավտոմեքենաների շարժվող մասերի վրա՝ մաշացնել դրանք:
7.Ինչպես կարելի է մեծացնել շփումը
Կարելի է մարմինների միջև եղած այդ մակերեվույթը խորդուբորդ դարձնել:
8.Ինչպես կարելի է փոքրացնել շփումը
Առանցքակալների օգնությամբ, գլորման ուժի օգնությամբ և այլն:
9.Բերեք օրինակներ,երբ մարմնի վրա միաժամանակ ազդում է մի քանի ուժ;
Օրինակ երբ թերթը ընկնում է գետնին: Նրա վրա ազդում է և ծանրության և օդի դիմադրության ուժ:
10.Որ ուժն է կոչվում համազոր:
Այն ուժը, որ մարմնի վրա ունենում է նույն ազդեցությունը ինչ մի քանի մարմնի վրա ազդելիս:
11.Ինչպես է ուղղված մի ուղով միևնույն կողմն ուղղված երկու ուժերի համազորը,և ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
F=F₁+F₂
12.Ինչպես է ուղղված մի ուղով հակառակ կողմեր ուղղված երկու ուժերի համազորը,և
ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
եթե F₁>F₂
F=F₁-F₂
13.ինչպես է շարժվում մարմինը նրա մի կետում կիրառված,մոուլով հավասար և հակառակ ուղղված երկու ուժերի ազդեցությամբ:
Այդպիսի ուժերի ազդեցությամբ մարմնի արագությունը չի փոխվում, այն միշտ պահպանում է իր դադարի վիճակը։
Վ․ԻԼուկաշիկի խնդրագրքից էջ35 խնդիրներ 275-ից-285-ը։
275
Ծանրության ուժ
276
m1=6կգ | F1=mg=6կգ ∙ 10 Ն/ կգ=60Ն
m2=40կգ | F2=m2g=40կգ∙ 10 Ն/ կգ=400Ն
m3=400կգ | F3=m3g=400կգ∙ 10 Ն/ կգ=4000Ն
m4=2տ=2000կգ | F4=m4g=2000կգ∙ 10 Ն/ կգ=20000Ն
m5=4տ=4000կգ | F5=m5g=4000կգ∙ 10 Ն/ կգ=40000Ն
g=9.8 Ն/կգ=10 Ն/ կգ
—————————————
F1-F5-?
279
20կգ
280 49Ն
282
m=ρ
10×8×5=400
ρ Արյուր=8500կգ/մ³=8,5գ/սմ³
8,5×400=3400գ
283
m=F/g=49Ն/9,8Ն/կգ=5կգ
284
m=F/g=392Ն/9,8Ն/կգ=40կգ
285
m=F/g=980Ն/9,8Ն/կգ=100կգ
1)Տրված է DEF ուղղանկյուն եռանկյունը:
Որոշի՛ր ∡F-ը, եթե ∡E=21°-ի:
90-21=69
2)Տրված է DEK ուղղանկյուն եռանկյունը և նրա ∡K անկյան արտաքին անկյունը:
Որոշիր եռանկյան սուր անկյունների մեծությունները, եթե ∡EKR=165°-ի:
180-165=15
90-15=75
3)Տրված է ADB ուղղանկյուն եռանկյունը: BC հատվածը բաժանում է DBA ուղիղ անկյունը երկու մասերի: Կազմի՛ր համապատասխան գծագիրը և որոշի՛ր ABC անկյունը, եթե CBD անկյունը հավասար է 62°-ի:
4)Ուղղանկյուն եռանկյան սուր անկյուններից մեկը 60° է, իսկ փոքր էջի և ներքնաձիգի գումարը հավասար է 9 սմ-ի: Որոշի՛ր փոքր էջի երկարությունը:
5)ABC հավասարասրուն եռանկյան մեջ AC հիմքին տարված է BD բարձրությունը: Բարձրության երկարությունը 11.5 սմ է, իսկ սրունքը՝ 23 սմ:Կազմի՛ր համապատասխան գծագիրը և որոշի՛ր ∡BAC, ∡BCA և ∡ABC անկյունները:
6)Համեմատիր L գագաթից դուրս եկող հատվածների երկարությունները, եթե∡K=70°, ∡T=35°:
7)ABC հավասարասրուն եռանկյան մեջ ∡B=30°-ի: Որոշիր AC հիմքի և սրունքին տարված AM բարձրության կազմած անկյունը:
Մանվելյան Շուշան 