Month: Փետրվար 2024

Առաջադրանքներ․

1)Աճման կարգով դասավորեք ABC եռանկյան անկյունները, եթե AB=14 սմ, BC=10 սմ, AC=7սմ։
<C > <A > <B
<B, <A, <C

2)Աճման կարգով դասավորեք ABC եռանկյան կողմերը, եթե <A=16^o, <B=84^o:
84+16=100
180-100=80
BC, AB, AC

3)Ո՞րն է ABC եռանկյան ներքնաձիգը, եթե AB=15 սմ, BC=8 սմ, AC=17 սմ։

AC

4)Որո՞նք են ABC եռանկյան էջերը, եթե AB=12 սմ, BC=13 սմ, AC=5 սմ։

AC,AB

5)ABC եռանկյունում <A=40^o, <B=100^o ։Ինչպիսի՞ն է ABC եռանկյունը։ Պատասխանը հիմնավորեք։

<C=40 Հավասարասրուն երանկյուն

6)ABC եռանկյունում <A=70^o, <B=40^o, AB=6սմ։ Գտեք BC-ն։
70+40=110
180-110=70
<C=70 Հավասարասրուն երանկյուն

7)Գոյություն ունի՞ այնպիսի եռանկյուն, որի կողմերն են 7 դմ, 8 դմ, 15 դմ։ Պատասխանը հիմնավորեք։ 7+8=15 Ոչ, քանի-որ 15-ը 15-ից մեծ չէ

8)Գոյություն ունի՞ այնպիսի եռանկյուն, որի կողմերն են 5 դմ, 15 դմ, 23 դմ։ Պատասխանը հիմնավորեք։ 5+15=20 Ոչ, քանի-որ 20-ը 23-ից մեծ չէ

9)Հավասարասրուն եռանկյան մի կողմը 8 սմ է, մյուսը՝ 3 սմ։ Գտեք եռանկյան հիմքը։ 3սմ

10)Եռանկյան երկու անկյունները հավասար են։ Գտեք այդ եռանկյան պարագիծը, եթե մի կողմը 23 սմ է, մյուսը՝ 11 սմ։ 23սմ

Դասարանում  քննարկվող հարցեր.

1.Ի՞նչն են անվանում մարմնի կշիռ:

Այն ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։

2.Ի՞նչ բնույթի ուժ է մարմնի կշիռը:

Մարմնի կշիռը առաձգական բնույթի ուժ է։

3.Ինչպե՞ս է ուղղված մարմնի կշիռը,և որտեղ է այն կիրառված

Այն ուղղված է ուղղաձիգ՝ դեպի վերև։ Այդ ուժը հենարանի առաձգականության ուժն է, որն առաջանում է մարմնի ազդեցությամբ հենարանի դեֆորմացիայի հետևանքով։

4.Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում մարմնի կշիռը:

P=mg

5.Պարզաբանել մարմնի կշռի և ծանրության ուժի տարբերությունները:

Մարմնի կշռի և ծանրության ուժի միջև հարաբերակցույունը կփոխվի, եթե եթե մարմինը ծանրության ուժի ազդման գծի ուղղությամբ սկսի շարժվել անհավասարաչափ։

6.Քննարկել մարմնի զանգվածի և կշռի տարբերությունները

Առօրյա կյանքում մարմնի կշիռը հաճախ շփոթում են մարմնի զանգվածի հետ։ Պատճառն այն է, որ երկուսն էլ հաճախ կշեռքով են որոում։ Եթե մենք կշռվում ենք կամ խանութից ինչ որ բան ենք գնում, մենք ոչ թե կշիռը, այլ զանգվածն ենք որոշում։ Կշռի միավորը կգ է, իսկ կշիռն ուժ է և չափվում է նյուտոնով։

«Իմ պատուհանից»

Իմ պատուհանից մի զորամաս է երևում։ Ես առավոտյան տեսնում եմ, թե ինչպես են զինվորները պարապում։ Նրանք քայլում են գեղեցիկ, հավասար ու խրոխտ, երգում են հայրենիքի ու հայրենինք ծառայելու մասին։ Ես շատ եմ սիրում հետևել նրանց իմ պատուհանից։

Իմ պատուհանից՝ զորամասից այն կողմ անծայրածիր երկինքն է՝ գեղեցիկ կապույտ, ներդաշնակ ու ազատություն հուշող։ Ես սիրում եմ նաև երկար նայել երկնքին։

Ինձ շատ հաճելի է, որ իմ պատուհանից ես մեր զինվորներին ու ազատ երկինքն եմ տեսնում ամեն օր։

Հարաբերական մոլեկուլային զանգված:

Նյութի մոլեկուլի, ինչպես և ատոմի իրական զանգվածը շատ փոքր է: Այդ իսկ պատճառով ընդունվել է հարաբերական մոլեկուլային զանգված հասկացությունը: Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, տվյալ նյութի մեկ մոլեկուլի զանգվածը :

Հարաբերական մոլեկուլային զանգված նշանակում են Mr-ով: Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը չափողականություն չունի (հարաբերական թիվ է):

Հաշվում ենք հետևյալ ձև.

Mr(H2)= 2Ar(H)=2*1=2

Mr(H2O)=2Ar(H)+Ar(O)=2+16=18.:

Հարց.

Հաշվե՛ք P2O5, SO3 նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները:

31×2+16×5=142

32+16×3=80

Աշխատանք դասարանում

Անգիր սովորած բանաստեղծությունների ներկայացում։  

Կարդա՛ ,,Ինչպես Թումանյանը կտավներ,, փրկեց,, :  

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Կարդա՛ Թումանյանի ,, Իմ ընկեր Նեսոն,, պատմվածքը: 

1. Առանձնացրու կարևոր միտք արտահայտող հատվածները: 
Առաջին անգամն էր, որ մեզ ջոկում էին իրարից և ջոկում էին ուսումնարանն ու վարժապետը, առաջին անգամն էր, որ մենք գլխի էինք ընկնում, թե մինս ունևոր ենք, մյուսս աղքատ։ 

2. Պատմվածքում կա՞ հարուստների և աղքատների հարաբերություն կամ տարբերություն: Պատմվածքում աղքատի և հարուստի տարբերությունը զգացվում է այն պահից, երբ ուսումնարան գնալուց աղքատները գումար չունեին սովորելու, իսկ հարուստներն՝ ունեին։ Իրականում անընդհունելի է երեխաների մեջ դնել տարբերություն, սակայն ուրիշ լուծում տալն էլ է դժվար, իսկ երեխաներին սովորել էլ էր պետք։ Ցավալի է, որ այդ իրավիճակում տուժում են ընկերները, մեկը մյուսից հեռանալով, կամ չարաշահելով հարուստ ընկերոջը։ Ամբողջ պատմվածքի ընթացքում զգացվում է այդ խորթությունը միմյանց հանդեպ՝ հարուստի ու աղքատի։ Ախր դեռևս դրա մասին չիմանալուց առաջ նրանք հավասար և մոտիկ ընկերներ էին։

3. Ներկայացրո՛ւ քո մտորումները պատմվածքի վերաբերյալ: 
Պատմվածքը շատ ցավեցրեց ինձ, երբ ընկերները իրար հետ խորթացան։ Տղան, ով այդ ամենը պատմում էր, չունենալով մեղավորություն, որ ավելի շատ հնարավորություններ ուներ քան մյուսները, մեծ հարված ստացավ ընկերոջից։ Ընդհանրապես կյանքում էլ է, եզակի, բայց հանդիպում նման դեպքեր, որի մեղավորը չկա։ Ավելի ճիշտ կլիներ անտեսել այդ տարբերակումը և նույն ընկերական հավասար կապը պահել։

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Նախադասությունների միտքն արտահայտի՛ր այլ կերպ՝ ընդգծված բառերը փոխարինելով ուրիշներով:

Թանգարանում  սրահներից յուրաքանչյուրում ցուցադրվող վաթսուն առարկա կա:

Թանգարանի ամեն սրահներում վաթսունական առարկա կա։

Դպրոցի բոլոր դասարաններում տասնհինգական սեղան է դրված:

Դպրոցի ամեն դասարանում դրված է տասնհինգ սեղան։

Ամեն մի երամում տասնհինգ կռունկ է:

Երամներում տանսհինգական կռունկ է։

Այդտեղ յուրաքանչյուր գետ երեք վտակ ունի:

Այդտեղ գետերը երեքական վտակ ունեն։

Շենքերի նկուղները երկուական ելք ունեն՝ հիմնական և վթարային:

Շենքերի ամեն նկուղը ունի երկու ելք, `հիմնական և վթարային

Տղաներին հազարական դրամով պարգևատրեցին:

Ամեն տղային, պարգևատրեցին հազար դրամ։

2. Սխալները գտի ՛ր և ճշտի՛ր:

ա) Օրվա մեջ քսան սիգարետներ  ծխողն ամեն տարի ավելի քան հարյուր

տասնյոթ հազար քառակուսի սանտիմետր թուղթ ծուխ ու մոխիր է դարձնում:

Այդքան թուղթը բավական է երեք հարյուր էջեր ունեցող մի գիրք հրատարակելու համար:

բ) Մի անգամ տասնվեց տղա բաժանվեցին երկու խմբի:

Իրար ետևից յոթանասունհինգ բառեր թելադրվեց:

Այդ բժիշկի երեսունհինգ վիրահատությունն էլ հաջող են անցել:

Հիսունչորս հոյակապ նկարներով այդ գիրքը շատ հին էր:

Հավաքվածներից ամեն մեկը երեքական լեզու գիտեր:

Ջութակահարներից ամեն մեկը հինգական մեղեդի նվագեց:

Սենյակներում սեղանները շարված էին երեքական-երեքական:

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

1. Գտի՛ր նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները՝ ուշադրություն դարձնելով թվականներին:

Ա. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ աշակերտ կա: 
Բ. Բոլոր դասարաններում քսանհինգ-քսանհինգ աշակերտ կա:
Ա-յում ասում է, որ դասարաում կա 25 աշակերտ։
Բ-յում ասում է, որ բոլոր դասարաններում կա քսանհինգ աշակերտ:

Ա. Շրջանի գյուղերում երկու դպրոց կա: 
Բ. Շրջանի գյուղերում երկուական դպրոց կա:
Ա-յում ասում է, որ այդ գյուղերում ընդհանուր կա 2 դպրոց։
Բ-յում ասում է, որ ամեն գյուղում կա 2 հատ դպրոց:

Ա. Թռչունները չորս փետուր գցեցին ու անցան: 
Բ. Թռչունները չորսական փետուր գցեցին ու անցան:
Ա-յում ասում է, որ բոլոր թռչյունները ընդհանուր 4 հատ փետուր գցեցին։
Բ-յում ասում է, որ ամեն մի թռչյուն 4 հատ փետուր գցեց:

Ա. Ընկերներս ամրոցում մի տուն ունեն:  
Բ. Ընկերներս ամրոցում մի-մի տուն ունեն:
Ա-յում ասում է, որ բոլոր ընկերները միասին ունեն 1 տուն։
Բ-յում ասում է, որ բոլոր ընկերները ամեն մեկը տուն ունի:

2. Տրված թվականների հոմանիշ ձևերը կազմի՛ր: Տրված և ստացված բոլոր թվականները անվանի՛ր մեկ բառով:

Օրինակ`հարյուրական-հարյուր-հարյուր:

Տասական-տաս-տաս
տասներկու-տասներկու-տասներկուական
հազար-հազար-հազարական
քսանհինգական-քսանհինգ-քսանհինգ
վեցական-վեց-վեց

3. Բառի կրկնությամբ կամ ական ածանցով նոր թվականներ ստացի՛ր տրվածներից: Փորձի՛ր բացատրել , թե ստացված բոլոր թվականներն ինչո՛ւ են կոչվում բաշխական:Քառասուն, յոթանասուն, ութսուն, տասնութ, երկու հարյուր:
Քառասունական, յոթանասունական, ութսունական, տասնութական, երկու հարյուրական