Արքիմեդը (մ.թ.ա. 287-212)՝ հնագույն Հունաստանի ամենահայտնի մաթեմատիկոսներից և ֆիզիկոսներից մեկն էր։ Նա ծնվել է Սիրակուսայում, Սիցիլիայի կղզում, և իր գիտական գործունեությունը գլխավորապես ծավալել է այնտեղ։
Մասնագիտական ներդրում
- Մաթեմատիկա:
- Զամբյուղների տեսություն՝ Արքիմեդը առաջիններից մեկն էր, ով կիրառեց պարալելոգրամների սկզբունքները:
- Մեկուսացման սկզբունքներ՝ Նա մշակեց մակերեսների չափման մեթոդներ, որոնք շոշափեցին ախոյանների լանջերը՝ նախանշելով երկչափ մակերեսների օգտագործումը՝ երրորդ չափման մեջ:
- Արքիմեդյան սկզբունքներ՝ Նա մշակեց «Արքիմեդյան սկզբունքը», որը կապված է հեղուկների մեջ մարմինների ծանրության և բարձրության մասին:
- Ֆիզիկա:
- Արքիմեդյան սկզբունք՝ Նրան է վերագրվում հեղուկների մեջ մարմինների ծանրության փոխադարձ հարաբերությունը։
- Անմիջական հիդրավլիկ համակարգեր՝ Նա զբաղվել է տարբեր հիդրավլիկ խնդիրներով և գյուտերով, այդ թվում՝ թեքված օղակների և ոռոգման համակարգերի ուսումնասիրությամբ։
- Արվեստական դաշտեր:
- Արքիմեդյան պղպջակներ՝ Նա ներկայացրեց պղպջակների չափման մեթոդներ, որոնք այսօր էլ օգտագործվում են։
Անհատական կյանք և ժառանգություն
- Արքիմեդը մահացավ Սիրակուսայում՝ հռոմեացի զորքերի կողմից ավերածությունների ընթացքում։ Նրա գործերը բարձր գնահատվել են պատմության ընթացքում, և նրա ներդրումը գիտության մեջ մնացել է անչափ մեծ։ Նրա մի քանի գործեր, ինչպես «Համապատասխանության մեթոդներ» և «Հիդրավլիկ հորով» դեռևս ուսումնասիրվում են ու դասավանդվում դասական գիտության շրջանակներում։
Արքիմեդը հայտնի է իր ուղիների համար, որոնք օգտագործել է ափերի մանրամասները և նախանշել մաթեմատիկական, ֆիզիկական և տեխնոլոգիական սկզբունքները, որոնք շոշափել են ժամանակակից գիտության զարգացման վրա:
Մանվելյան Շուշան 