Posted in Հանրահաշիվ 8

Ամբողջ ցուցիչով աստիճան, հատկությունները

Հիշե՛ք․

1.am⋅an=am+n

2.am/an=am−n

3.an⋅bn=(a⋅b)n

4.an/bn=(a/b)n

5.(an)m=an⋅m

Առաջադրանքներ․

Գրեք ամբողջ ցուցիչով աստիճանի տեսքով․

ա)a5:a6 =a-1
բ)a7:a6=a1
գ)a4:a6=a-2
դ)a12:a12=a0=1
ե)a-4:a6=a-10
զ)a4:a-5=a9
է)a-11:a-8=a-19
ը)a-4:a=a-5
թ)a6:a5=a1=a
ժ)a9:a0=a9
ի)a-3:a0=a-3
լ)a0:a-8=a8

ա)27
բ)57
գ)46
դ)78
ե)315
զ)613
է)116
ը)916

ա)(10/12)2
բ)43/(52)3=(4/25)3
գ)254/(72)4=(25/49)4
դ)m12/a12=(m/a)12
ե)m8/a8=(m/a)8
զ)n12/a12=(n/a)12

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

Գրեք ամբողջ ցուցիչով աստիճանի տեսքով․

ա)21=2
բ)3-1
գ)58
դ)102
ե)5-6
զ)82

ա)a9
բ)a11
գ)a11
դ)a8
ե)a2
զ)a10

ա)a4
բ)a-4
գ)a5
դ)a8
ե)a-2
զ)a19

Posted in Հանրահաշիվ 8, Uncategorized

Ամբողջ ցուցիչով աստիճան, հատկությունները

Թվային արտահայտությունը կազմվում է թվերից, թվաբանական գործողությունների նշաններից և փակագծերից:

Թվային արտահայտության գործողությունների արդյունքում ստացված թիվը կոչվում է թվային արտահայտության արժեք:

Եթե արտահայտության մեջ պատահում է բաժանում զրոյի վրա, ապա այդ արտահայտությունն արժեք (իմաստ) չունի: Զրոյի վրա բաժանել չի կարելի:  

(−3)2+5⋅0,2 թվային արտահայտության արժեքը հավասար է 10-ի:

(7−(−2)5+(6⋅4))0 արտահայտությունն արժեք չունի:

Եթե թվային արտահայտությունը պարունակում է նաև տառեր (կամ միայն տառեր), ապա այն կոչվում է հանրահաշվական արտահայտություն:

(−3)2+5x;3a+4b;(2x−6)/3 արտահայտությունները հանրահաշվական են:

Հանրահաշվական կոտորակ կոչվում է A/B տեսքի արտահայտությունը, որտեղ A-ն որևէ բազմանդամ է, իսկ B-ն՝ ոչ զրոյական բազմանդամ:

Հանրահաշվական կոտորակը բազմանդամի և ոչ զրոյական բազմանդամի քանորդ է:

x/(x−3);(b−1)/(b+6);(1+x3)/(x2+1);(y+2)/(y2−6y+6)արտահայտությունները հանրահաշվական կոտորակներ են:

Իմանալով իրական թվերի բազմապատկման կանոնը՝ սահմանենք իրական թվի ամբողջ ցուցիչով աստիճանը:

Եթե n-ը բնական թիվ է և a≠0, ապա՝

1. an=a⋅a⋅⋅⋅a n  անգամ

2. a−n=1/an

Օրինակ

4−3=1/43=1/64

7−2=1/72=1/49

Օգտվելով իրական թվերի բազմապատկման օրենքներից՝ դժվար չէ համոզվել, որ այս ձևով սահմանված ամբողջ ցուցիչով աստիճանն ունի հետևյալ հատկությունները՝ 

1.am⋅an=am+n

2.am/an=am−n

3.an⋅bn=(a⋅b)n

4.an/bn=(a/b)n

5.(an)m=an⋅m

Առաջադրանքներ․

1)Հաշվե՛ք․

ա)50 =1

բ)(-1/3)0 =1

գ)(-1,2)0 =1

դ)(-1)0 =1

2)Հաշվե՛ք․

ա)24 / 23 =21=2

բ)24 / 24 =20=1

գ)(-0,3)4 / (-0,3)5 =(-0,3)-1

դ)0,27 / 0,25 =0,22

3)Գրե՛ք ամբողջ ցուցիչով աստիճանի տեսքով․

ա)2 · 2 · 2 =23

բ)23 · 25 =28

գ)1 / 32 =3-2

դ)4 =41

ե)0,56/0,57 =0,5-1

զ)(-1/5)3 : (-1/5)7 =-1/5-4

4)Համեմատե՛ք․

ա)50 = (-5)0

բ)5-2 < 52

գ)(-2)3 < (-2)0

5)Գրե՛ք ամբողջ ցուցիչով աստիճանի տեսքով․

ա)a3 · a4 =a7

բ)a4 · a =a5

գ)a13 : a6 =a7

դ)a4 · b4 =(a*b)4

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).

1)Հաշվե՛ք․

ա)24 / 25 =2-1

բ)25 / 27 =2-2

գ)35 / 34 =31

դ)3100 / 3100 =30=1

2)Գրե՛ք ամբողջ ցուցիչով աստիճանի տեսքով․

ա)1/3 =3-1

բ)1/3 · 3 · 3 · 3 =3-4

գ)5 =51

դ)1/16 =16-1

ե)1/25 =25-1

զ)23 : 23 =20

է)97/ 95 =92

3)Համեմատե՛ք․

ա)-32 < (-3)2

բ)(-2)4 > 2-4

գ)-24 < 2-4

4)Գրե՛ք ամբողջ ցուցիչով աստիճանի տեսքով․

ա)a12 : a =a11

բ)(a4)6 =a24

գ)(a2)5 =a10

դ)a7 · b7 =(ab)7

Posted in Քիմիա 8

Քիմիա

1.Ընտրիր այն քիմիական տարրերի նշանները, որոնց նվազագույն օքսիդացման աստիճանը 0 է. K, CINH, Ca, Zn, O, C, S, AlF:

2. Սովորի՛ր

3. Գրե՛ք ստորև բերված տարրերի և թթվածնի միջև ընթացող քիմիական ռեակցիաների հավասարումները. ա) սիլիցիումի, բ) ցինկի, գ) բարիումի, դ) ջրածնի, ե) ալյումինիումի: Անվանե՛ք այդ օքսիդները։

SiO2=Si+O2

Կայծքարի օքսիդ

ZnO2=Zn+O2

Ցինկի պերօքսիդ

BaO2=Ba+O2

Բարիումի պերօքսիդ

HO2=H+O2

Հիդրօքսիդ

AlO2=Al+O2

Ալյումինի օքսիդ

Posted in 2024-2025

Русский

Ознакомьтесь с теорией «Стили речи» и выполните задания.

Задание1: подберите пример текста к каждому стилю речи.
1) Разговорный: Он сегодня работал как вол, поэтому ноги еле-еле плелись до дома.
2) Художественный: Снежинки хлопьями падали за окном, плавно опускаясь на стекло, таяли.
3) Научный: Орфография, правописание — единообразие передачи слов и грамматических форм речи на письме.
4) Официально-деловой: Прошу всех сотрудников компании ООО”Партнер” собраться в актовом зале в 19.00, для подведения итогов голосования.
5) Публицистический: В Москве при пожаре в университете никто не пострадал.

Задание2: 
напишите свой собственный текст в одном из представленных стилей.
Разговорный: Привет! Как дела? Вот у меня день вроде обычный, но всё равно задумался, как быстро летит время. Уже почти зима! Вспомнил, как мы с друзьями встречали Новый год.

А ты что-то планируешь на зиму? Может, встречу с друзьями или поездку? С нетерпением жду, когда снег покроет парк — так красиво!

Что у тебя нового?

Творческие задания:

Выберете одно из заданий и представьте его на следующем уроке.

1. Ролевая игра

  • Задание: Представьте, что вы — предмет из текста (шкаф, буфет или кресло). Напишите монолог от имени этого предмета, в котором он делится своими мыслями и чувствами.

2.Создание альтернативного описания

  • Задание: Напишите альтернативное описание одного из предметов (шкаф, буфет, кресло) так, как его мог бы описать взрослый или другой автор. Сравните это описание с оригиналом.

3. Рисование образов

  • Задание: Нарисуйте изображения предметов, описанных в тексте (шкаф, буфет, кресла). Попробуйте передать те чувства и эмоции, которые вызывает описание этих предметов у автора.

Я выберу задание 1 — ролевую игру.

Монолог от имени шкафа

“Я — старый шкаф, стоящий в углу этой уютной комнаты. Мои двери покрыты сколами, но они помнят тепло рук, которые их открывали. Внутри меня хранятся не только одежда и обувь, но и множество воспоминаний. Я знаю, как хозяйка мечтала о новых нарядах и как весело было собираться с друзьями.

Порой мне грустно, когда я вижу, как все меняются: мода приходит и уходит, а я всё так же стою здесь, немым свидетелем. Я слышал, как дети играли вокруг меня, прятались в моих глубинах и искали приключения. Но с каждым годом они вырастают, и меня всё реже открывают.

Я завидую этим ярким новым вещам, которые приходят и уходят, но, несмотря на это, я горжусь своей стойкостью. Я храню истории, которых не коснется время. Я — немой хранитель тайны и тепла, и каждый раз, когда меня открывают, я надеюсь, что снова увижу улыбки на лицах своих любимых.”

Posted in Մաթեմատիկա ա․ բ․ 8

Մատեմատիկա ա․ բ․

Հոկտեմբերի 14-ից 18-ը

Սիրելի՛ սովորողներ, այս շաբաթվա ընթացքում միասին կարդում և լուծում ենք տրամաբանական, անսովոր լուծումներ պահանջող խնդիրներ։ Խնդիրների մի մասն՝ այստե՛ղ։

Մաթեմատիկական խաղեր — 14-18․10․2024Download

Խնդի՛ր 1

Գտի՛ ր այնպիսի քառանիշ թիվը, որը գրելուց հետո այն շրջելով նորից կստանաս նույն քառանիշ թիվը։

1961

Խնդիր 2

Աննան գրեց 1 թիվը, հետո  հաշվեց «один» բառի տառերի քանակը և գրեց 4: Այնուհետև գրեց «четыре» բառի տառերի քանակը՝ 6 և այսպես շարունակ։ Ի՞նչ թիվ պետք է գրել շարքի 100-րդ տեղում։

Պատասխան ՝ 5

Խնդիր 3

Նկարում երևում է թվային երկու սյունակ։ Երկրորդ սյունակը ստացվել է առաջին սյունակում գրված թվերի հակառակ դասավորությունից և տեղադրվել է։ Առանց գումարման գործողության կատարման կարո՞ղ եք գտնել, թե արդյո՞ք սյունակների թվերի գումարը հավասար են։

Այո հավասար են :

Խնդիր 4

Ութ միանմնան աղյուսներից պատրաստել են զուգահեռանիստ։ Աղյուսի չափումներից մեկը տրված է 3: Ինչի՞ է հավասար մեկ աղյուսի ծավալը։

Պատասախան ՝ 225

Posted in Մաթեմատիկա ա․ բ․ 8

Մաթեմատիկա առանց բանաձևի

Հոկտեմբերի 7-ից հոկտեմբերի 11-ը

Սիրելի՛ սովորողներ, միասին կարդում և լուծում ենք տրամաբանական խնդիրներ։

Դասի վերջին 10 րոպեն տրամադրում ենք Kahoot.it հարթակով ստեղծված խաղին։ 

Խնդիր 1:
Անուշը ունի 5 տարբեր թիվ և դրանք հաջորդական թվեր չեն։ Առաջին թիվը մեծ է երկրորդից, երկրորդը մեծ է երրորդից, իսկ չորրորդ թիվը փոքր է հինգերորդից և մեծ է երրորդից: Ո՞րն է ամենափոքր հնարավոր թիվը:

փոքր է 3

Խնդիր2:
Յուրաքանչյուր 10-րդ փուչիկը պայթում է: Եթե դուք փչում եք 100 փուչիկ, ապա քանի՞ փուչիկ կպայթի, մինչև բոլորը փչված լինեն:

100:10=10

Խնդիր 3:
Երկու գնացք շարժվում են միմյանց ընդառաջ՝ նույն արագությամբ։ Նրանց միջև հեռավորությունը 100 կմ է։ Ծիծեռնակը թռչում է առաջին գնացքից դեպի երկրորդը և վերադառնում  է առաջին գնացքին: Եթե ծիծեռնակը թռչում է 50 կմ/ժ արագությամբ, ապա քանի՞ կիլոմետր է այն անցնում մինչև գնացքները հանդիպելը։

50

Խնդիր 4:
Կա 5 քաղաք, որոնք պետք է կապել ճանապարհներով այնպես, որ յուրաքանչյուր քաղաքը կապվի մյուս չորս քաղաքների հետ: Քանի՞ ճանապարհ է անհրաժեշտ:

10

Խնդիր 5
Անուշն ունի այգի, որտեղ տարբեր տեսակի ծաղիկներ կան՝ կարմիր, դեղին, և կապույտ: Ամեն օր նա ընտրում է երեք ծաղիկ՝ մեկը ամեն տեսակից: Երրորդ օրը նա տեսնում է, որ իր բոլոր հնարավոր ընտրությունները կատարել է: Քանի՞ ծաղիկ ունի Անուշը:

Խնդիր 6

30 սովորողները պետք է մասնակցեն երգչախմբի և թատրոնի խմբակի պարապմունքներին։ Յուրաքանչյուր սովորող կարող է ընտրել կամ երգչախմբում, կամ թատրոնում մասնակցելու հնարավորությունը։ Եթե 15 սովորողները ընտրում են և մասնակցում երգչախմբի պարապմունքին, այս դեպքում քանիսն են կարողանում ընտրել և մասնակցել թատրոնի խմբակի պարապմունքներին։ Նույն սովորողը չի կարող մասնակցել երկու խմբակի պարապմունքներին։

Խնդիր 7

4 բադն ու 1 սագը միասին կշռում են 4կգ 100գ, իսկ 5 բադը և 4 սագը միասին՝ 4 կգ են։ Քանի՞ կգ է 1 բադը։

Խնդիր 8

Գծի՛ր 3 ուղիղ և նրանց վրա տեղադրի՛ր 3 կետ այնպես, որ ամեն ուղղի վրա լինի 2 կետ։

Խնդիր 9

Եռանկյան վրա տեղադրված շրջանների մեջ 1-ից 9 թվանշանները տեղադրել այնպես, որ յուրաքանչյուր կողմում նշված թվանշանների գումարը նույնը լինի։ Այդ նույն կողմերի գումարի քառակուսիները նույնպես պետք է նույնը լինեն։

Posted in Մաթեմատիկա ա․ բ․ 8

Սոփեստներ

Սոփեստներ՝

Սոփեստներ ՝ մեր թվարկությունից առաջ 5-4-րդ դարերի հունական փիլիսոփաներ՝ իմաստության և պերճախոսության պրոֆեսիոնալ ուսուցիչներ, ովքեր առաջինն սկսեցին իմաստասիրություն ուսուցանել փողով։ Այսպես կոչված ավագ սոփեստ էին Պրոտագորասը, Գորգիասը, Հիպիասը, Պրոդիկոսը, Անտիփոնը,  և ուրիշներ, կրտսեր սոփեստներ՝ Կրիտիասը, Ալկիդամասը, Էվթիդեմոսը, Լիկոփրոնը, Թրասիմաքոսը, Հիպոդամոսը, Պոլոսը և ուրիշներ։ Իրենց փիլիսոփայական հայացքներով և հասարակական-քաղաքական կողմնորոշմամբ սոփեստները միասնական ուղղություն չէին կազմում։ Սոփեստների փիլիսոփայական հետաքրքրությունների ծանրության կենտրոնը բնափլիսոփայությունից փոխադրեցին բարոյականության քաղաքականության, հռետորության, այդ ուղիով՝ խոսքի ու մտածողության կառուցվածքի, առհասարակ իմացաբանության հարցերի ոլորտը, և դա նրանց պատմական ծառայությունն է։

Առաջադրանքներ ինքնուրույն աշխատելու համար/կատարել տանը և վերլուծությւոնը տեղադրել բլոգում։

1. Ինքնուրույն վերլուծել հետևյալ սոփեստությունը.

Յոթ ընկերներ սրճարանում սեղան էին պատվիրել։ Բայց թյուրիմացություն էր տեղի ունեցել. սեղան էին պատրաստել վեց հոգու համար, իսկ սրճարանի սրահը լեփ-լեցուն էր։
Այնուամենայնիվ, մատուցողը գտավ ելքը։
Առաջին հյուրին նա նստեցրեց առաջին աթոռին, իսկ նրա կողքին՝ նույն աթոռին, խնդրեց ժամանակավորապես նստել նրա ընկերուհուն։ Երրորդին նա նստեցրեց առաջին երկուսի կողքի աթոռին, չորրորդին՝ հաջորդ աթոռին։ Հինգերորդին նա նստեցրեց առաջին երկուսի դիմաց, վեցերորդին՝ նրա կողքի աթոռին։ Եվ վերջապես, ազատ մնացած վեցերորդ տեղում նա նստեցրեց առաջին հյուրի ընկերուհուն։ Ինչպե՞ս ստացվեց, որ յոթ հոգին տեղավորվեցին վեց աթոռի վրա։

Երկու հյուրին նստեցրեց նույն աթոռին։

Posted in Պատմություն 8

Պատմություն

Կիլիկյան Հայաստանը 13-14-րդ դարերում

Հայոց պատմություն/էջ 35-37 պատմել/, էջ 38 գրավոր(հիմնական գաղափար)

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ
ա. Ներկայացրո՛ւ։ Ո՞վքեր էին Լևոն I-ի մահվանից
հետո հավակնում Կիլիկյան թագավորության
գահին։ Ինչպե՞ս լուծվեց գահաժառանգության
հարցը։ 

Լևոն I-ը մահացավ 1219 թվականի մայիսին՝ թագաժառանգի իրավունքները փոխանցելով իր դուստր Զաբելին։ Վերջինիս անչափահասության պատճառով նշանակվեց խնամակալ։ Շուտով խնամակալի պաշտոնն իր ձեռքը վերցրեց Կոստանդին Գունդստաբլը։

բ. Բացատրի՛ր։ Ինչո՞վ էր պայմանավորված հայմոնղոլական դաշինքի կնքումը։ 

1254 թ. Հեթում արքան անձամբ մեկնեց մոնղոլների մայրաքաղաք Կարակորում՝ հայ-մոնղոլական դաշինքը հաստատելու համար։ Դաշինքը կնքվեց նույն տարվա աշնանը Հեթում արքայի և Մանգու մեծ խանի միջև։ Ըստ պայմանագրի՝ կողմերը պայմանավորվում էին օգնել միմյանց պատերազմի ժամանակ։ Հայ վաճառականներին իրավունք էր վերապահվում արտոնյալ և ազատ առևտուր կատարել մոնղոլական պետության սահմաններում։ Հայաստանում Հայոց եկեղեցին ազատվում էր բոլոր տեսակի հարկերից։

գ. Հիմնավորի՛ր։ Ինչո՞ւ 1307 թ. Սսի ժողովը որոշեց
ընդունել Կաթոլիկ եկեղեցուն միանալու՝ Հռոմի
Պապի առաջարկը։

 1270-ական թվականներին Կիլիկ­յան Հայաստանի համար շարունակում էին սպառնալիք մնալ Եգիպտոսի մամլուքները։ Նրանք 1292 թ. գրավում են հայոց կաթողիկոսանիստ Հռոմկ­լան։ Կաթողիկոսարանը տեղափոխվում է Սիս մայրաքաղաք։ Ստեղծված ծանր վիճակից դուրս գալու համար Կիլիկ­յան Հայաստանն օգնության ակնկալիքով բանակցություններ է սկսում Արևմուտքի, մասնավորապես պապականության հետ։ Օգնության դիմաց հայերից պահանջվում էր, որ Հայոց եկեղեցին ընդունի կաթոլիկություն և հպատակվի Հռոմի Պապին։ Առաջարկը քննարկվում է 1307 թ. Սիս քաղաքում հրավիրված ժողովում։ Որոշվում է ընդունել Կաթոլիկ եկեղեցուն միանալու՝ Հռոմի Պապի առաջարկը։ Որոշումը սրում է քաղաքական ճգնաժամը Կիլիկիայում։

Կիլիկիայի հայոց թագավորությունը (1198-1375թթ)

Առաջադրանք 1

>Նայելով քարտեզին նշի՛ր Կիլիկյան Հայաստանի խոշոր նավահանգիստները, որոնք մեծ նշանակություն ունեին միջազգային առևտրում։

Այաս (Լայաջազ), որը մեծ նշանակություն ուներ միջազգային առևտրում և Կիլիկիայի հիմնական դարպասն էր դեպի Միջերկրական ծով,
• Կոռիկոս (Կորիկա), ևս մեկ ռազմավարական նավահանգիստ,
• Սելևկիա (Սելևկիա Տրախեա), որը նույնպես կարևոր կենտրոն էր ինչպես առևտրի, այնպես էլ ռազմական նպատակներով:

>Ինչպե՞ս լուծվեց Լևոն 2-րդի մահվանից հետո գահաժառանգության հարցը։

Լևոն II-ի մահից հետո, գահաժառանգության հարցը բարդացավ, քանի որ նա չուներ արու ժառանգ: Խնդիրը լուծվեց դիվանագիտական ճանապարհով, երբ նրա դուստրը՝ Զապել թագուհին, ամուսնացավ Կոստանդին Լամբրոնացու որդու՝ Հեթում I-ի հետ, որն էլ հստակեցրեց գահի ժառանգության իրավունքը և ապահովեց Կիլիկյան Հայաստանի կայունությունը:

Առաջադրանք 2

Կիլիկյան Հայաստանի պետական կարգը և սոցիալ-տնտեսական կյանքը

Հայոց պատմություն/էջ 39-42 պատմել,/ էջ 43 գրավոր

ա. Ներկայացրու: Ի՞նչ առանձնահատկություն ունեին Կիլիկյան Հայաստանի սոցիալ- տնտեսական կառույցները: Ինչպիսի փոփոխությունների ենթարկվեցին արքունիքին կից գործակալությունները:

Թագավորը երկիրը կառավարում էր արքունիքին կից գործակալությունների միջոցով, որոնցից մի քանիսը համապատասխանում էին Արշակունյաց և Բագրատունյաց թագավորությունների գործակալություններին: Կային նաև արևմտաեվրոպական ազդեցությամբ ստեղծված գործակալություններ, որոնք ունեին եվրոպական անվանումներ:

բ. Ընդհանրացրո՛ւ: Ինչով էր պայմանավորված տարանցիկ առևտրում Կիլիկյան Հայաստանի դերը:

Տարանցիկ առևտրում Կիլիկյան Հայաստանը ուներ միջնորդի դեր որ պայմանավորված էր իր աշխարհագրական դերով։

գ. Բացատրիր: Ինչպես էին կարգավորվում արքայի և արքունի գործակալների հարաբերությունները:

Արքայի և արքունի գործակների հարաբերությունները կարգավորվում էին հատուկ կանոնադրությամբ, որը ներկայացված էր Հեթում I-ի եղբայր Սմբատ Գունդստաբլն իր «Դատաստանագրքում»։

  1. Առևտուրը խթանելու նպատակով պետությունն առևտրական պայմա նագրեր էր կնքում օտարերկրյա վաճառականների հետ: Վերջիններս իրավունք էին ստանում ազատ առևտուր անելու և անգամ անշարժ գույք ունենալու Կիլիկյան Հայաստանում:
  2. Ծովային առևտուրը ավելի զարգացնելու համար ու իշխող դիրք ունենալու համար շատ կարևոր էր Կիլիկյան Հայաստնի ծովափնյա քաղաքների առկայությունը։
  3. Կիլիկյան Հայաստանում հատուկ վերաբերմունք կար ամուսնաընտանեկան հա րաբերությունների նկատմամբ: Հեթում I-ի եղբայր Սմբատ Գունդստաբլն իր «Դատաստանագրքում» հատուկ ուշադրություն է դարձնում այդ հարաբերություններին՝ բազմաթիվ հոդվածներ նվիրելով դրանց: Դրանք կարող էին նպաստել ընտանեկան հարաբերությունների կայունությանը, որը պե տության ամրության կարևոր գործոն էր: Ընտանիքի կենտրոնը («գլուխը») հայրն էր: Վերջինս կարևոր դեր ուներ երեխաների խնամքի, կրթության, պաշտպանության և դաստիարակության գործում: Երեխաների կրոնական դաստիարակությամբ, սակայն, հիմնականում զբաղվում էր մայրը, հատկապես գյուղական վայրերում: Ինչպես աշխարհի շատ մասերում ապրող կանայք, այնպես էլ Կիլիկյան Հայաստանի կանայք պետք է վերահսկեին տնային տնտեսությունը և հոգ տանեին երեխաների մասին: Կիլիկյան Հայաստանում ամուսնությունները հիմնականում կատարվում էին ամուսնական տարիքի հասած անձանց համաձայնությամբ։ Պատժվում էին այն քահանաներն ու ծնողները, որոնք երիտասարդներին հարկադրում էին ամուսնանալ հակառակ իրենց կամքի: Ըստ եկեղեցական կանոնի ամուսնանալիս փեսացուն պետք է լիներ ոչ պակաս, քան 14 տարեկան, իսկ հարսնացուն՝ առնվազն 12 տարեկան: Հարկավ, լինում էին դեպքեր, երբ քաղաքական նկատառումներից ելնելով` չէր պահպանվում ամուսնանալու համար օրենքով սահմանված նվազագույն տարիքը, կամ հաշվի չէր առնվում ամուսնացողների կամքը: Ծնողները պարտավոր էին կերակրել և դաստիարակել երեխաներին` մինչև

>Համացանցից գտի՛ր տեղեկություն Կիլիկյան մանրանկարչություն, Թորոս Ռոսլին, Սարգիս Պիծակ մասին։՚

Կիլիկյան մանրանկարչությունը հայկական մանրանկարչության կարևորագույն դպրոցներից է, որը ձևավորվել է Կիլիկյան Հայաստանում 12-րդ դարում և գործել մինչև 14-րդ դարի վերջը: Այն հայտնի է գրքերի գեղարվեստական ձևավորմամբ, որի կենտրոնները եղել են Դրազարկի, Հռոմկլայի և Սկևռայի գրչատները: Կիլիկյան արվեստագետները ստեղծել են բարձրակարգ մանրանկարներ, որոնց թվում են Գրիգոր Մլիճեցին, Սարգիս Պիծակը և Թորոս Ռոսլինը  .

Թորոս Ռոսլինը Կիլիկյան մանրանկարչության ամենանշանավոր ներկայացուցիչն է: Նա ստեղծագործել է 13-րդ դարում Հռոմկլայում, և նրա զարդանկարները հայտնի են նրբագեղությամբ ու վառ գույներով: Ռոսլինի աշխատությունները ներառում են նորարարական տարրեր, ինչպիսիք են «Զեյթունի Ավետարանի» պատկերազարդերը, որոնք մեծ ազդեցություն են ունեցել հայկական և համաշխարհային գրքարվեստի վրա  .

Սարգիս Պիծակը ևս հռչակավոր մանրանկարիչ է, որը աշխատել է 14-րդ դարում: Նրա գործերը նույնպես մաս են կազմում Կիլիկյան մանրանկարչության ժառանգության, և նա հայտնի է իր բարձր գեղարվեստական հմտություններով  .

Լրացուցիչ աշխատանք՝ 

Համացանից դուրս գրի՛ր «Քավության նոխազ» պատմական թևավոր խոսքը և բացատրի՛ր արտահայտության իմաստը։ 

Աստվածաշնչի Հին ուխտից ծնունդ առած ու հատկապես քրիստոնյա աշխարհում մեծ տարածում գտած այս արտահայտությունը գործածվում է հանցավոր <<դուրս բերված>> մեկին մատնանշելու և դատապարտելու համար։ Իսկ Հին ուխտը, ինչպես գիտեք, միաստվածության գաղափարական առանցքի շուրջ հին հրեաների <<կերտած>> պատմության, սովորույթների և օրենքների մի ժողովածու է։

Posted in Պատմություն 8

Պատմություն

Առաջադրանք 1

Հայոց պատմություն/էջ 30-33 պատմել,/ էջ 34 գրավոր(հիմնական գաղափար)

ա. Թորոս II-ի մահվանից հետո գահին տիրացավ նրա եղբայր Մլեհը (1170-1175)։ Նա իշխանության գլուխ անցավ Հալեպի մահմեդական տիրակալ Նուր ադ-­Դինի օգնությամբ։ Ե՛վ Մլեհը, և՛ Նուր ադ-Դինը հույս ունեին
միմյանց օգտագործել իրենց նպատակների համար։ Մլեհն էր, սակայն, որ կարողացավ մեծ օգուտ քաղել այդ դաշինքից։ Այս համագործակցությունը ամրացրեց Կիլիկիան արտաքին ճնշումերի դեմ, ինչպես նաև ճանապարհ հարթեց քաղաքական ու տարածքային աճի համար։ Կիլիկիայի հայկական թագավորության հռչակումը: Իր կառավարման տարիներին Մլեհը մեծ ջանքեր գործադրեց՝ վերացնելու Կիլիկիայի կախվածությունը Բյուզանդական կայսրությունից։ Դեռևս 1173 թ. Մլեհը կարողացել էր բյուզանդացիներից գրավել Դաշտային Կիլիկիայի զգալի մասը։ Այդպիսով՝ նրա հսկողության տակ անցան առևտրական կարևոր ճանապարհներ։ Մահմեդական դաշնակցի աջակցությամբ Մլեհը կասեցրեց խաչակիրների ներխուժումերը՝ հաջողությամբ կռվելով Անտիոքի և Երուսաղեմի խաչակիրների դեմ։ Ներքին քաղաքականության բնագավառում Մլեհի կարևորագույն ձեռնարկումերից էր Սիս քաղաքն իշխանապետության կենտրոնի վերածելը (1173 թ.)։ Որոշումը պայմանավորված էր քաղաքի բարենպաստ աշխարհագրական դիրքով. այն գրեթե երկրի կենտրոնում էր և ռազմավարական ու պաշտպանական առավելություններ ուներ։

բ. 1187 թ. Երուսաղեմի գրավումը Եգիպտոսի և Սիրիայի սուլթան Սալահ ադ-­Դինի կողմից հանգեցրեց Երրորդ խաչակրաց արշավանքին (1189-1192):

գ. 1187 թ. Երուսաղեմի գրավումը Եգիպտոսի և Սիրիայի սուլթան Սալահ ադ-­Դինի կողմից հանգեցրեց Երրորդ խաչակրաց արշավանքին (1189-1192): Այս իրադարձությունը բարձրացրեց Կիլիկիայի ռազմավարական նշանակությունը: Լևոն II-ը դրանում տեսավ բացառիկ հնարավորություն՝ իր իշխանությունն ընդլայնելու և թագավորական թագ ձեռք բերելու համար։ Նա կապեր հաստատեց Սրբազան Հռոմեական կայսրության (Գերմանիայի) կայսր Ֆրիդրիխ Շիկամորուսի հետ, որը խաչակիրների առաջնորդներից մեկն էր։ Լևոնը խոստացավ օգնել խաչակիրներին, իսկ Շիկամորուսն իր հերթին խոստացավ նրան թագ պարգևել և ճանաչել Կիլիկիայի հայոց թագավոր։

Առաջադրանք 2

Հայոց պատմություն/էջ 35-37 պատմել/, էջ 38 գրավոր(հիմնական գաղափար)

ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐՆԵՐ
ա. Ներկայացրո՛ւ։ Ո՞վքեր էին Լևոն I-ի մահվանից
հետո հավակնում Կիլիկյան թագավորության
գահին։ Ինչպե՞ս լուծվեց գահաժառանգության
հարցը։ Լևոն I-ը մահացավ 1219 թվականի մայիսին՝ թագաժառանգի իրավունքները փոխանցելով իր դուստր Զաբելին։ Վերջինիս անչափահասության պատճառով նշանակվեց խնամակալ։ Շուտով խնամակալի պաշտոնն իր ձեռքը վերցրեց Կոստանդին Գունդստաբլը։

բ. Բացատրի՛ր։ Ինչո՞վ էր պայմանավորված հայմոնղոլական դաշինքի կնքումը։ 1254 թ. Հեթում արքան անձամբ մեկնեց մոնղոլների մայրաքաղաք Կարակորում՝ հայ-մոնղոլական դաշինքը հաստատելու համար։ Դաշինքը կնքվեց նույն տարվա աշնանը Հեթում արքայի և Մանգու մեծ խանի միջև։ Ըստ պայմանագրի՝ կողմերը պայմանավորվում էին օգնել միմյանց պատերազմի ժամանակ։ Հայ վաճառականներին իրավունք էր վերապահվում արտոնյալ և ազատ առևտուր կատարել մոնղոլական պետության սահմաններում։ Հայաստանում Հայոց եկեղեցին ազատվում էր բոլոր տեսակի հարկերից։

գ. Հիմնավորի՛ր։ Ինչո՞ւ 1307 թ. Սսի ժողովը որոշեց
ընդունել Կաթոլիկ եկեղեցուն միանալու՝ Հռոմի
Պապի առաջարկը։ 1270-ական թվականներին Կիլիկ­յան Հայաստանի համար շարունակում էին սպառնալիք մնալ Եգիպտոսի մամլուքները։ Նրանք 1292 թ. գրավում են հայոց կաթողիկոսանիստ Հռոմկ­լան։ Կաթողիկոսարանը տեղափոխվում է Սիս մայրաքաղաք։ Ստեղծված ծանր վիճակից դուրս գալու համար Կիլիկ­յան Հայաստանն օգնության ակնկալիքով բանակցություններ է սկսում Արևմուտքի, մասնավորապես պապականության հետ։ Օգնության դիմաց հայերից պահանջվում էր, որ Հայոց եկեղեցին ընդունի կաթոլիկություն և հպատակվի Հռոմի Պապին։ Առաջարկը քննարկվում է 1307 թ. Սիս քաղաքում հրավիրված ժողովում։ Որոշվում է ընդունել Կաթոլիկ եկեղեցուն միանալու՝ Հռոմի Պապի առաջարկը։ Որոշումը սրում է քաղաքական ճգնաժամը Կիլիկիայում։

Լրացուցիչ աշխատանք՝ «Պատմանակ թևավոր խոսքեր»

Համացանից դուրս գրի՛ր «Դամոկլյան սուր» թևավոր խոսքը և բացատրի՛ր արտահայտության իմաստը։

  1. Ըստ հին հունական ավանդության՝ սրածայր սուր, որը ձիու մազից կախել էին Դամոկլեսի զլխավերեում Դիոնիսոս բռնակալի հրամանով: Դիոնիսոսը նրան նստեցրել էր իր տեղը ճոխ ընթրիքի ժամանակ: Երբ Դամոկլեսը սուրը տեսավ, լիքը բաժակը ձեռքից վայր ընկավ: 
    2. փխբ. Վտանգ, որ ամեն վայրկյան սպառնում է մարդուն:
Posted in 2024-2025

 28 октября — 1 ноября.

Взрослые часто не понимают детей, потому что видят мир не таким, каким его видят дети. В окружающих предметах взрослые видят их назначение, то, чем эти предметы полезны для них. Дети же видят лицо вещей. Они не знают, откуда эти вещи явились, кто их сделал и сделал ли кто. Дети знают, что вещи существуют, живут, и относятся к вещам, как к живым существам.

Помню себя маленьким  — четырёхлетним, может быть, трёхлетним. Вижу себя в окружении вещей, которые не только будят во мне какие-то мысли, но и действуют на мои чувства. Вот сутулый шкаф стоит, подпирая своей широкой спиной стену, погрузившись в бесконечную думу. От него не добьёшься слов. Если он и произнесёт что-нибудь на своём скрипучем, непонятном для меня языке, то лишь когда открывают дверцы, чтоб достать что-нибудь из одежды.

По сравнению со шкафом буфет  — легкомысленное существо. У него и цвет не такой серо-бурый, а с красноватым отливом. Верхние дверцы на его груди украшены деревянной резьбой. По бокам торчат выточенные из дерева шпилеобразные фигуры, напоминающие шахматных ферзей. Этот чудак буфет, наверно, воображает, что очень красиво, когда на плечах такие нелепые штуковины. На его полках хранятся сахар, печенье, варенье, иногда даже конфеты. И кофейная мельница  — её можно вертеть сколько угодно, когда никто не видит.

Словом, буфет  — существо нелепое, но компанейское, чего не скажешь о креслах. В белых чехлах, из-под которых, точно из-под платьев, торчат только кончики ножек, они похожи на чопорных дам. Они чинно сидят по углам комнаты и молчат. Чувствуется, что им до зарезу хочется поговорить. Хочется посудачить о разном, да не хочется показывать, что их могут интересовать пустые разговоры. В их обществе я чувствую себя лишним, чем-то вроде гвоздя в сапоге.

(По Н. Носову)

Вопросы к представленному тексту:

1.Почему взрослые часто не понимают детей, согласно тексту?

Потому что у детей развитое воображение, а дети видят лицо вещей

2. Как различается восприятие предметов взрослыми и детьми?

Дети находятся в вооброжаемом мире и так играют, а взрослые уже знают значения предметов и воспринимают как нужно

3. Как описания предметов передают эмоции автора?

Он радостный и удевлённый

4.  Как эти эмоции помогают понять внутренний мир автора?

он чуствует себя немного лишним в окружении “странных вещей”

5. Как описания предметов могут отражать культурные или социальные нормы?

Автор описывает кресла в белых чехлах как сущности, похожие на чопорных дам, которые почти полностью скрыты под чехлами, оставляя видными только кончики ножек. Они сидят в углах комнаты, молчат и кажутся стеснительными. Автору кажется, что креслам хочется поговорить, но они не желают показывать своё истинное интересы. Присутствие этих кресел делает автора чувствующим себя лишним и неловким, поскольку они подавляются своим окружением и не могут выразить свою индивидуальность и предпочтения.

6. Какие черты характера автора проявляются через его описания вещей?

любопытство

7. Какой урок или послание можно извлечь из текста о восприятии мира детьми и взрослыми?

что иногда можно воображать