Posted in Русский 9

Ф.Достоевский. Мальчик у Христа на елке

Рассказ (читать онлайн)

Вопросы:
1.Опишите условия жизни мальчика. Какую роль в его трагедии играет равнодушие большого города?

Мальчик живёт в холоде, голоде и нищете, один на улице.
Город равнодушен: люди проходят мимо, никто не помогает, и это приводит к его гибели.

2. Какова функция образов, которые мальчик видит на улице: нарядная ёлка в доме, дамы, прохожие? Почему он их видит, но не может стать их частью?

Он видит богатые дома, ёлки и нарядных людей, но остаётся вне этого мира, потому что он бедный и никому не нужный. Эти картины подчёркивают разницу между роскошью и его жизнью.

3. Почему мальчик, замерзая, сначала видит свою мать, а затем — Ёлку Христа? Что символизируют эти видения?

Он вспоминает мать, потому что это единственный человек, который его любил.
Ёлка Христа — символ тепла, добра и места, где его наконец принимают.

4. В чём заключается критика «сытого» и «праздничного» общества, которую Достоевский вкладывает в рассказ?

Достоевский показывает, что богатое и празднующее общество не замечает страдания бедных. Праздник идёт, но дети умирают рядом.

5. Какова главная авторская мысль? Что Достоевский хотел сказать читателю этим рассказом?

Главная идея — без милосердия люди становятся жестокими. Нужно видеть чужую боль и помогать.

Сопоставление (Дополнительно)

1.Сравните образ и судьбу мальчика с образом Девочки со спичками Андерсена. В чём сходство их социального положения и финала?

2.Чем «Мальчик у Христа на ёлке» отличается от традиционных, «счастливых» рождественских рассказов (например, О. Генри)?

Мальчик у Достоевского и девочка у Андерсена похожи тем, что оба живут в нищете, брошены обществом и умирают на улице от холода. Люди вокруг остаются равнодушными, и именно это равнодушие становится причиной их гибели.

Оба ребёнка перед смертью видят утешающие видения: девочка — тёплый дом, еду и бабушку, мальчик — свою мать и светлую Ёлку Христа. Эти видения символизируют любовь и тепло, которых дети не получили в реальной жизни.

Различие в том, что Андерсен делает акцент на мечтах девочки и её жажде тепла, а Достоевский — на социальной и духовной проблеме. В его рассказе более ясно выражена критика общества, которое празднует, но не замечает страдания ребёнка. Финал у Достоевского более религиозный и нравственный.

Таким образом, оба произведения показывают жестокость мира по отношению к детям, но у Достоевского сильнее звучит мысль о моральной ответственности людей.

    Posted in Հայոց լեզու 9

    Լրացուցիչ/տնային աշխատանք

    01-05.12.2025

    1. Լրացնել բաց թողնված տառերը և կետադրել։ 

    Ագուլիսի փողոցներն ու հրապարակները լցվել էին մարդկային խառնիճաղանջ բազմությամբ։ Թափառական խաշնարածները խայտաբղետ հագուստներով ու զենքերով լցվել էին ամենուրեք։ Զարմանքով անթաքույց հիացմունքով էին նայում նրանք քաղաքի մեծահարուստ վաճառականների պալատներին, տասնմեկ վանքերի վեղարածածկ գմբեթներին շուկայի անհատնում բարիքներին ակնեղենի ու մետաքսի կրպակներին։ Երբեմնի անըստգյուտ քաղաքը որտեղ արգելված էր անասուն պահել կառք անգամ թույլ չէին տալիս մտնել փողոցները ապականվեց ձիերի ու ջորիների  անտեղությունից ողողվեց անմեղ մարդկան արյամբ։ 

    Գեղեցիկ ու հարուստ էր Ագուլիսը։ Լինելով մի խոր կիրճի մեջ երեք կողմից գոտևորված էր ժայռակոփ պարիսպներով։ Բայց էր միայն Արաքս գետի կողմը որը որը պատած էր խառնախիտ այգիներով և մի հզոր ամրակուռ պարսպով։ 

    Քաղաքից փոքր-ինչ դուրս  ձորալանջին սիգապանծ  վեր էր խոյանում Թովմա առաքյալի  հնությունից մամռակալած վանքը։ Տաճարի դուռը զարդարված էր փղոսկրյա դրասանգներով իսկ գմբեթին շողշողում էր ոսկե քանդակազարդ խաչը։ Պակաս շքեղ չէին մյուս վանքերը ու տաճարները։ Քաղաքի նեղ փողոցներով  քարե առվակների միջոցով գիշերուզօր քչքչալով վազում էին սառնորակ ջրերը որոնք ոռոգում էին քաղաքի այգիները։  

    2. Բացատրիր բառերը՝ խանիճաղանջ, խաշնարած, խայտաբղետ, անթաքույց, վեղարածածկ, ակնեղեն, կրպակ, կիրճ, խառնիխուռն, ամրակուռ, սիգապանծ, դրասանգ։ 

    Հասարակ ժողովրդի ստորին խավ, հովիվ, գույնզգույն, չթաքնված, զանգակատան գլխի կոնաձև ծածկ, թանկագին քարեր, փոքրիկ խանութ, լեռնանցք, խառնաշբոթ, ամուր կոփած/պինդ, հպարտ, ծաղկաշղթա

    3. Բառակազմորեն վերլուծի՛ր հետևյալ բառերը՝ մարդկային, բազմություն, մեծահարուստ, ակնեղեն, մետաքսյա, հնություն, սառնորակ։ 

    մարդ+ային-արմատ+ածանց

    բազում+ություն-արմատ+ածանց

    մեծ+ա+հարուստ-արմատ+հոդակապ+արմատ

    ակն+եղեն-արմատ+ածանց

    մետաքս+յա-արմատ+ածանց

    հին+ություն-արմատ+ածանց

    սառը+որակ-արմատ+արմատ

    4. Ներգործական կառուցվածքի նախադասությունները դարձնել կրավորական։ 

    Իրիկնային ամպրոպաբեր ամպերը արագորեն պատում են երկինքը։

    Երկինքը արագորեն պատվում էր իրիկնային ամպրոպաբեր ամպերից:
    Լուսնի կաթնագույն շողերը լուսավորեցին գետ արծաթազօծ գոտին։

    Գետի արծաթազօծ գոտին լուսավորվեց լուսնի կաթնագույն շողերից:
    Հարյուրավոր էլեկտրական լամպեր լուսավորում էին հովտի երկայնքը։

    Հովիտի երկայնքը լսավորվում էր հարյուրավոր էլեկտրական լամպերից:
    Անավարտ հուշարձանի շինարարությունն ավարտում է որդին։

    Անավարտ հուշարձանի շինարարությունն ավարտվում է որդուց։

    Երերկոյան ոստիկանությունը շրջապատել էր սրճարանը։

    Սրճարանը շրջապատվել էր երեկոյան ոստիկանության կողմից:
    Գնդիկախաղի սեղանը նրանք դրել էին դահլիճի ուղիղ կենտրոնում։

    Գնդիկախաղի սեղանը դրվել էր դահլիճի ուղիղ կենտորնում նրանց կողմից:

    1. Կրավորական կառուցվածքի նախադասությունները վերածել ներգործական կառուցվածքի նախադասության։ 

    Երկինքը պատռվեց հազար միլիմետրանոց թնդանոթի պայթյունից։

    Հազար միլիմետրանոց թնդանոթի պայթյունը երկինքը պատռեց:
    Ողջ բուսական և կենդանական աշխարհը ոչնչացվել էր սառնամանիքից։

    Սառնամանիքը ոչնչացրել էր ողջ բուսական և կենդանական աշխարհը:
    Նիհարությունից անճանաչելիորեն սրվել էր նրա դեմքը։

    Նիհարությունը անճանաչելիորեն սրել էր նրա դեմքը:
    Նա հուզվում էր ամենաչնչին բաներից։

    Ամենաչնչին բաները հուզում էին նրան:
    Վաչեի սպանությունը դրդված էր միայն չարությունից ու նախանձից։

    Միայն չարությունն ու նախանձն էի դրդել Վաչեի սպանությանը:
    Նրա մտքի ընթացքը խախտվեց ջղային մի սարսուռից։ 

    Նրա մտքի ընթացքը խախտեց ջրային սարսուռից: