Posted in Մայրենի 6

Ափրիլյան ֆլեշմոբ

«Մայրիկ» բառին բնորոշ 7 բառ գրե՛ք և բառերը այբբենական կարգով դասավորե՛ք։

Ի՞նչ է նշանակում «մեղանչել» բառը: Կազմե՛ք մեկական նախադասություն՝ օգտագործելով «մեղանչել» և «մեղա գալ» կառույցները։

«Գարնանաբույր» բառի տառերով, որքան հնարավոր է շատ, նոր բառեր կազմի՛ր։

Գրի՛ր նշված բառերի հայերեն տարբերակները՝ «լուստրա», «պատալոկ», «թավա» , «պոլ», «պատակոլնիկ» , «գառաժ» , «բագաժնիկ», «պոնչիկ», «սավոկ» ։

Արևմտահայերեն բառերը փոխադրի՛ր արևելահայերեն՝

աղեկ, աղվոր, , քով,  ետք

Տրված բառերի առաջին տառերի փոփոխմամբ կազմե՛ ք նոր բառեր։

բառարան, բռնակ, բյուր, մանր, դարձ, կառք, հարթ, հերթ, լույս, նուրբ, ջութակ

Բառաշարքում առանձնացրե՛ք հոմանիշ բառերի վեց զույգ:

Գոտեմարտիկ, բերկրանք, կողով, ատելություն, ուժ, երաշխիք, հրճվանք, ըմբիշ, զորություն, հակակրանք, զամբյուղ, գրավական:

Զատկական ասացվածքները վերականգնե՛ք։

համար ունեցողի  ամեն Զատիկ է օր

շուտ փետելով Ակլատիզը չես բերի Զատիկը

Զատկին ձուն կարմիր կսազե

չի գիտենա պաս Զատկի համը չբռնողը

Տրված բառերը բաժանե՛ք իմաստային երկու խմբի:

Իրիկուն, լուսաբաց, երեկո, արշալույս, իրիկնաժամ, մթնշաղ, լուսադեմ, լուսածագ, արևածագ, իրիկնամուտ, վերջալույս, արևամուտ, առավոտ:

Զատկական թեմայով ակրոստիքոս հորինե՛ք։

Զատիկ է։ Շատ ուրախ
Այսօր նշում ենք
Տոնը կարևոր,
Իմաստով լեցուն՝
Կարմիր ձու ներկելով։

Posted in Մայրենի 6

Երկուշաբթի

Կարդում ենք ՝ Համո Սահյան ( « Սահյանական օրեր » )

***

Ժայռից մասուր է կաթում,
Կարմիր սարսուռ է կաթում,
Ձորում մշուշ է:

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Ի՜նչ էլ աշխույժ է:

Առուն բարի է այնպես,
Հասկանալի է այնպես,
Այնպես անուշ է:

Նա երկնչում է քարից,
Բայց երբ թռչում է քարից,
Ահռելի ուժ է:

Առուն ինչպես կլռի,
Սերս եկել է ջրի,
Ձեռքինը կուժ է:

Առուն մասուր է տանում,
Կարմիր սարսուռ է տանում,
Աշուն է, ուշ է:

Առաջադրանքներ

1․ Անծանոթ բառերը դո՛ւրս գրիր և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր։

Անծանոթ բառեր չկան

2․ Դո՛ւրս գրիր այն պատկերները, որոնք հուշում են, որ աշուն է ներկայացված։

Ժայռից մասուր է կաթում,
Կարմիր սարսուռ է կաթում,
Ձորում մշուշ է:

3․ Բնության ո՞ր երևույթն է իբրև անձ ներկայացված (անձնավորված)։

Առուն և մասուրը:

4․ Տրված փոխաբերությունը բացատրի՛ր․

Ժայռից մասուր է կաթում․․․

Ժայռը լի է մասուրով

5․ Փոխաբերական իմաստով գործածված արտահայտություն գտի՛ր։

մասուր է կաթում-մասուր է ընկնում, կարմիր սառսուր է կաթում- սառած մասուր է ընկնում

6․ Նկարի՛ր կամ պատկերացրո՛ւ մի նկար՝ բանասեղծությունը ձևավորելու համար։ Պատմի՛ր այդ նկարը

7․ Անգի՛ր սովորել «Ժայռից մասուր է կաթում» բանաստեղծությունը և ևս մեկ բանաստեղծություն՝ ձեր ընտրությամբ։

Տեսաֆիլմեր


Համո Սահյան․ Քարափներից երկինք
Համո Սահյան


8. ՍԽԱԼ ԿԱՄ ՈՉ ՏԵՂԻՆ ԳՈՐԾԱԾՎԱԾ ԲԱՌԵՐԸ ԳՏԻՐ և ՓՈԽԱՐԻՆԻՐ ՀԱՐՄԱՐ ՀՈՄԱՆԻՇՆԵՐՈՎ։

Նրան աշխատանքից փրկեցին , որովհետև անպատասխանատու էր ու ցրված։ ազատեցին

Մատիտներիդ մեջ կապույտի բորոր գույները կա՞ն։ երանգները

Ծանոթիս այդպես էլ չգտա թանձր բազմության մեջ։ բարեկամիս

Ընկերները երկու օր առաջ էին մաքառել ու հաշտվելու փորձեր էին անում։ կռվել

Բերրի խոստումներ տվեց ու գնաց։ շատ

9. Ավելորդ բառերը գտի՛ ր և նախադասություններից հանի՛ ր։

Էլի դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում։ էլի

Ամբողջ ճանապարհը ոտքով քայլեցի։ ոտքով

Դու արդեն հե՞տ ես վերադարձել։ դու

Կարմիր գույնի շատ ծաղիկներ հավաքեցինք։ շատ

Կրկին անգամ ասում եմ քեզ։ անգամ

Նախ առաջին հերթին այս գործը պիտի լինի։ նախ

Քեզ մի հատ մարդ էր հարցնում։ հատ

Կարելի՞ է մի հատ զանգել։ մի հատ

Ուրիշ այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային։ ուրիշ

Posted in Մայրենի 6

Չորեքշաբթի ( 12.04.2023թ. )

Չորեքշաբթի ( 12.04.2023թ. )

Մարկ Տվեն՝ « Հետաքրքրասեր Բեսսին» ։

Մարկ Տվեն, ծանոթություն։Ամերիկացի գրող, երգիծաբան, լրագրող, հրատարակիչ, դասախոս, հասարակական գործիչ, ամերիկյան գրականության ամենանշանավոր գրողներից մեկը։Նրա առավել հայտնի ստեղծագործություններից են «Թոմ Սոյերի արկածները» (1876) և «Հեքլբերի Ֆիննի արկածները» (1885). վերջինս հաճախ կոչվում է «Ամերիկյան մեծ վեպ»։ 20-րդ դարի համաշխարհային գրականության մեջ Տվենը ճանաչվել է որպես դասական, միաժամանակ՝ իսկական ազգային գրող, որը հայտնագործել է այն Ամերիկան, որտեղ ողբերգականը կատակերգականի կողքին է, սարսափելին՝ բանաստեղծականի:

« Հետաքրքրասեր Բեսսին»

Փոքրիկ Բեսսին շուտով երեք տարեկան կդառնա։ Նա լավ աղջնակ է, թեթևամիտ չէ, չարաճճի չէ. նա խոհական է, խորացած իր մեջ, սիրում է խորհել մեկ այս, մեկ այն բանի մասին և անընդհատ հարց է տալիս՝ ինչո՞ւ։ Աշխատում է հասկանալ՝ ինչ է կատարվում շուրջը։ Մի անգամ նա հարցրեց.

— Մա, ինչո՞ւ է շուրջը լիքը ցավ, տառապանք ու վիշտ։ Ինչի՞ համար են այդ բոլորը։

Սա դժվար հարց չէր, և մայրն առանց մտածելու պատասխանեց

-Մեր իսկ բարօրության համար, բալիկս։ Իր անքննելի իմաստությամբ Աստված ուղարկում է մեզ այդ փորձությունները, որ մեզ ճշմարիտ ուղու վրա դնի և ավելի լավը դարձնի։

-Ուրեմն նա՞ է տառապանքն ուղարկում։

-Այո։

-Բոլո՞ր տառապանքները, մա՛մ։

-Իհարկե, թանկագինս։ Ոչինչ չի կատարվում առանց նրա կամքի։ Բայց նա դրանք ուղարկում է մեր հանդեպ սիրով լի՝ ցանկանալով մեզ ավելի լավը դարձնել։

-Շատ տարօրինակ է, մա՛մ։

-Տարօրինա՞կ է։ Ի՞նչ ես ասում, անուշի՛կս, ինձ դա տարօրինակ չի թվում։ Չեմ հիշում, թե ինչ-որ մեկը դա տարօրինակ համարած լինի։ Ես կարծում եմ, որ այդպես էլ պիտի լինի, որ դա բարեհոգի ու իմաստուն քայլ է։

— Էդ ո՞վ է առաջինը էդպես մտածել. դո՞ւ, մա՛։

-Չէ՛, ճուտիկս, ինձ դա սովորեցրել են։

-Ո՞վ է սովորեցրել։

-Արդեն չեմ հիշում։ Երևի մայրս կամ քահանան։ Ամեն դեպքում՝ բոլորն էլ գիտեն, որ դա այդպես է։

-Իսկ ինձ տարօրինակ է թվում, մա՛մ։ Ասա՛, Բիլլի Նորիսին աստվա՞ծ է տիֆ ուղարկել։

-Այո։

-Ինչո՞ւ։

-Ինչպե՞ս թե՝ ինչու։ Որ նրան ճշմարիտ ուղու վրա դնի, որ նրան լավ տղա դարձնի։

-Բայց նա տիֆից մեռավ, մա՛մ։ Նա էլ չի կարող լավ տղա դառնալ։

-Ախ, հա։ Դե, ուրեմն Աստված ուրիշ նպատակ ուներ։ Ամեն դեպքում, դա իմաստուն նպատակ է եղել։

-Էդ ի՞նչ նպատակ էր, մա՛։

-Շատ հարցեր ես տալիս։ Հնարավոր է` Աստված փորձություն է ուղարկել Բիլլիի ծնողներին։

-Բայց դա, մայրի՛կ, ազնիվ չէ։ Եթե Աստված ուզում էր փորձություն ուղարկել Բիլլիի ծնողներին, ինչո՞ւ, ուրեմն, նա սպանեց Բիլլիին։

-Ես չգիտեմ։ Ես միայն կարող եմ ասել, որ Աստծո նպատակը իմաստուն ու բարեհոգի է եղել։

-Ի՞նչ նպատակ, մա՛մ։

Նա ուզել է… նա ուզել է պատժել Բիլլիի ծնողներին։ Նրանք երևի մեղք են գործել, դրա համար էլ պատժվեցին։

-Բայց մեռնողը Բիլլին էր, մա՛մ, մի՞թե դա արդարացի է։

-Իհարկե, արդարացի է։ Աստված ոչ մի անարդարացի ու վատ բան չի անում։ Հիմա դու չես հասկանում, բայց հենց մի քիչ էլ մեծանաս, կհասկանաս, որ այն, ինչ Աստված անում է, իմաստուն է ու բարեհոգի։

Լռություն։

-Մա՛, էդ Աստվա՞ծ տանիքը փլեց էն մարդու գլխին, որ հրդեհի ժամանակ հիվանդ ծեր կնոջը դուրս էր հանում։

-Հա, ճուտիկս։ Մի վայրկյան. չհարցնես՝ ինչու։ Չգիտեմ։ Ես մի բան գիտեմ. նա դա արել է կա՛մ նրա համար, որ մեկնումեկին ճշմարիտ ուղու վրա դնի, կա՛մ՝ որ պատժի, կա՛մ՝ որ ցույց տա իր ամենակարողությունը։

-Իսկ որ խմած մարդը տիկին Ուելչի երեխային հեծանիվի տակ գցե՞ց…

-Դա ընդհանրապես քո գործը չի։ Ի վերջո, Աստված, երևի, ուզել է փորձություն ուղարկել այդ երեխային, նրան ճիշտ ուղու վրա դնել։

-Մայրի՛կ, պարոն Բերջեսը ասում է, որ միլիոնավոր մանր արարածներ հարձակվում են մեզ վրա և ստիպում հիվանդանալ խոլերայով, տիֆով ու էլի հազարավոր հիվանդություններով։ Մայրի՛կ, դրանց է՞լ է աստված ուղարկում։

-Իհարկե, պստլիկս, բա ո՞նց։

-Ինչո՞ւ է նա դրանց ուղարկում։

-Որ մեզ ճշմարիտ ուղու վրա դնի։ Հազար անգամ ասացի։

-Բայց դա սարսափելի դաժան է, մայրի՛կ։ Դա հիմարություն է։ Եթե ինձ…

-Լռի՛ր։ Հենց հիմա լռիր։ Ուզում ես՝ մեզ կայծակը զարկի՞։

-Հա, մամ, անցած շաբաթ զանգակատունը կայծակը խփեց, և եկեղեցին վառվեց։ Աստված, ի՞նչ է, ուզում էր եկեղեցին ճիշտ ուղու վրա՞ դնել։

— (Հոգնած) Չգիտեմ, հնարավոր է։

-Էդ ժամանակ կայծակը մի խոզ սպանեց, որը ոչ մի մեղք չէր գործել։ Աստված այդ խոզին ուզում էր ճշմարիտ ուղու վրա՞ դնել, մա՛մ։

-Անուշի՛կս, երևի գնաս՝ ման գաս։ Գնա, մի քիչ վազվզիր։

-Մի տե՛ս է, մա՛մ, պարոն Խոլլիստերն ասում է, որ ամեն թռչուն, ամեն ձուկ, ամեն գորտ կամ թրթուր, ամեն կենդանի էակ թշնամի ունի՝ ուղարկված նրա համար, որ կծի, հալածի, տանջի, սպանի, նրանց արյունը խմի, նրանց ճիշտ ուղու վրա դնի, որ նրանք դառնան արդարամիտ ու աստվածավախ։ Էդպե՞ս է, մա՛մ։ Ես հարցնում եմ, որովհետև պարոն Խոլլիստերը ծիծաղում էր, երբ սա ասում էր։

-Էդ Խոլլիստերը անպետք մարդ է, և ես արգելում եմ քեզ՝ լսես դրա ասածները։

-Ինչո՞ւ, մամ, նա էնքան հետաքրքիր է պատմում, և, կարծում եմ, աշխատում է արդարամիտ լինել։ Նա ասում է, որ բոռերը որսում են սարդերին ու պահում նրանց իրենց ստորգետնյա որջերում. կենդանի սարդերին, մա՛մ։ Ու էնտեղ՝ գետնի տակ, սարդերն օրեր շարունակ տանջվում են։ Իսկ փոքրիկ սոված բոռիկները կծում-պոկում են նրանց ոտիկները ու քրքրում փորիկները, որ սարդերը արդարամիտ ու աստվածավախ լինել սովորեն, որ երկինք առաքեն ձոն առ աստված, նրա անպատմելի բարության համար։ Իմ կարծիքով, պարոն Խոլլիստերը բարի մարդ է, ուղղակի շատ լավ մարդ։ Երբ իրեն հարցրի՝ այդպես կանե՞ր սարդերին, ասաց, որ իրեն թող գրողը տանի, եթե այդպիսի բան անի, ու հետո ասաց…

-Մա՞մ, վա՞տ ես զգում։ Գնամ՝ մարդ կանչեմ օգնության։ Բա էս շոգին ո՞նց կլինի քաղաքում մնալ

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Բեսիի հարցերից հատկապես ո՞րը քեզ դուր եկավ և ինչո՞ւ։

-Հա, մամ, անցած շաբաթ զանգակատունը կայծակը խփեց, և եկեղեցին վառվեց։ Աստված, ի՞նչ է, ուզում էր եկեղեցին ճիշտ ուղու վրա՞ դնել։

2․Ինչպիսի՞ հարց դու կավելացնես հարցերի շարքում։

Ի՞նչու է կյանքը այսպես անարդար և ինչո՞ւ է շուրջ բոլորը անարդարություն տիրում նույնիսկ եթե մարդը կա՛մ կենդանին մեղավոր չեն։

Posted in Մայրենի 6

Հինգշաբթի ( 13.04.2023թ. )

Նախադասությունները լրացրու՝ որքան հնարավոր է շատ նոր բառեր ավելացնելով:

Մեր շատ սիրելի և շատ գեղեցիկ  բակը կանաչել է։ Այս շատ գեղեցիկ, շատ սիրելի և կանաչած Բակում փոքր և մեծ  երեխաներն ամբողջ օրը ուրախ խաղում ու աղմկում են։Իրենց՝երեխաների հետաքրքրքասեր մայրիկները զրուցում են իրենց ծանոթ հարևանների հետ, քննարկում օրվա անցուդարձն ու անելիքը: Սև գեղեցիկ կատուն երկայնքով, ծուլորեն  փռված տաք և պարզ արևի տակ՝  խաղում է իր փափուկ գեղեցիկ սև պոչի հետ: Սպիտակ շունը գեղեցիկ պոչը տնկած վերև դես ու դեն է վազում, երբեմն էլ իր վրա լավ ուշադրություն գրավելու համար բարձր հաչում է: Արդեն երեկո է եկել և դրսում մթնել է: Երեխաների հոգատար հայրիկները աշխատանքից շատ հոգնած, իրենց օրվա վաստակն առած , վերադառնում են օրն վերջապես վայելելու հանգստով: Իջնում է հիասքանչ և խաղաղ աստղալից  գիշերը: Եվ վերջապես մարդկանց համար ուրախ,զբաղված ու ծանր օրից հետո բոլորը վերդառնում են տուն և գեղեցիկ, սիրելի և կանաչած բակը խաղաղվում է:

ՄԱՐԿ ՏՎԵՆ, ԻՄ ԺԱՄԱՑՈՒՅՑԸ: ՀԱՏՎԱԾԸ ԿԱՐԴԱ և ԿԵՏԱԴՐԻՐ։

Իմ նոր հիանալի ժամացույցը մեկ և կես տարի աշխատում էր առանց ետ ընկնելու և առանց շտապելու։ Այդ ժամանակամիջոցում նա ոչ մի անգամ կանգ չէր առել ու չէր փչացել։ Ես սկսեցի նրան համարել մեծագույն հեղինակություն՝ ժամանակ ցույց տալու տեսակետից և նրա անատոմիական կառուցվածքն ու կազմությունը դիտել իբրև անխորտակելի։ Բայց մի անգամ քնելուց առաջ մոռացա ժամացույցս լարել։ Ես շատ վշտացա, քանի որ բոլորն էլ ընդունում են, որ դա վատ նշան է։ Սակայն շուտով նորից հանգստացա, ժամացույցս ուղղեցի ենթադրաբար, և ջանացի ամեն տեսակ վատ նախազգացումները հեռու վանել ինձանից։

Հետևյալ օրը մտա ժամացույցի լավագույն մի խանութ, որպեսզի ժամացույցս ուղղել տամ, և ինքը՝ ֆիրմայի պետը, վերցրեց այն ինձանից ու սկսեց զննել։ Կարճ լռությունից հետո նա ասաց․

«ժամացույցը չորս րոպե ետ է մնում, անհրաժեշտ է կարգավորիչն առաջ տալ»։ Ես ուզում էի ետ պահել նրան, ասելով, որ ժամացույցը մինչև այժմ ճիշտ է աշխատել։ Բայց ո՜ւր․ այդ կաղամբի գլուխը չուզեց ոչինչ լսել․ նա միայն մի բան էր տեսնում՝ ժամացույցը չորս րոպե ետ է մնում և, հետևաբար, անհրաժեշտ է կարգավորիչն առաջ տալ։ Եվ ահա, մինչդեռ ես տագնապահար կպարեի նրա շուրջը, աղաչելով ձեռք չտալ իմ ժամացույցին, նա անխռով ու դաժանորեն կատարեց այդ  գործը։ Ժամացույցս սկսեց շտապել։ Օրեցօր նա ավելի ու ավելի առաջ էր գնում։ Մի շաբաթ հետո նա շտապում էր ինչպես տենպով բռնվածը, ը նրա զարկերակը ստվերում հասավ հարյուր հիսունի։ Երկու ամիս հետո նա հեռու ետևում թողեց քաղաքի բոլոր ժամացույցները և ավելի քան տասներեք օրով առաջ անցավ օրացույցից։ Հոկտեմբարյան տերևաթափը դեռևս պտտվում էր օդում, իսկ նա արդեն ուրախանում էր նոյեմբերի ձյունով։ Նա շտապեցնում էր մուրելու բնակարանի վարձն ու փակելու հաշիվները, և դա այնպես սնանկացուցիչ էր, որ ես ի վերջո չդիմացա ու ժամացույցս տարա վարպետի մոտ։ Նա հարցրեց, թե ժամացույցը երբևէ նորոգման գնացե՞լ է։ Ասացի ոչ, մինչև այժմ դրա կարիքը չի զգացվել։ Նրա աչքերը փայլատակեցին կատաղի ուրախությամբ․ նա նետվեց ժամացույցիս վրա, թափով բաց արավ, զառ խաղալու մի բաժակ ներպտուտակեց աչքին և սկսեց զննել մեխանիզմը։ Նա ասաց, որ կարգավորելը քիչ է, բացի դրանից անհրաժեշտ է ժամացույցը մաքրել ու յուղել, և պատվիրեց անցնել մի շաբաթից։ Մաքրելուց, յուղելուց եւ բոլոր մյուս բաներից հետո ժամացույցս սկսեց այնպես դանդաղ աշխատել, որ նրա տկտկոցը հիշեցնում էր թաղման զանգահարություն։ Ես սկսեցի ուշանալ գնացքներից, բաց թողնել գործարար տեսակցությունները, անժամանակ ճաշի գալ, երեքօրյան տարկետումը ժամացույցս ձգում էր մինչև չորս օր, և իմ մուրհակները բողոքարկվեցին։ Աննկատելիորեն ժամանակից ետ ընկա և հանկարծ հայտնվեցի նախորդ շաբաթվա մեջ․․․․ՇԱՐՈՒՆԱԿԵԼԻ։

Posted in Մայրենի 6

Երեքշաբթի ( 11.04.2023թ)

Երեքշաբթի ( 11.04.2023թ)

1.Ընդգծիր այն բառերը, որոնցում կա

Առ- նախածանցը:

Առաջ, առմիշտ, առվակ, առկայծել, առէջ, առնետ, առավոտ:

Ապ- նախածանցը:

Ապրանք, ապարդյունապուխտ, ապուշ, ապակի, ապերջանիկ, ապրուստ:

2. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի:

Իրիկուն, լուսաբաց, երեկո, արշալույս, իրիկնաժամ, մթնշաղ, լուսադեմ, լուսածագ, արևածագ, իրիկնամուտ, վերջալույս, արևամուտ, առավոտ:

Երեկո իրիկուն իրիկնաժամ  մթնշաղ իրիկնամուտ  վերջալույս արևամուտ

Լուսաբաց արշալույս լուսադեմ լուսածագ արևածագ, առավոտ։

1.Կետերի փոխարեն տեղադրիր համապատասխան տառը:

.Ամառային սիրուն երեկո էր, և արե.ակն արդեն թե.վում էր դեպի իր մուտքը: Մի փոքր տոթ օ.ին խառնվել էր մեղմ հովիկը, և զբոսնելը հաճելի էր դար.ել: Հանգստյան օր էր, ծովափին շատ մար.իկ կային: Բոլորն անհանգիստ էին, և հայա.քներն ուղղել էին ծովում ինչ-որ կետի: Ոչ ո. չէր ուզում բան ասել, և չէր էլ ուզում լսել ինչ- որ բան: Միայն բար.րախոսն էր անտարբեր ըն.հանուր հուզմունքին և բարեխղճորեն իր գործն էր անում. զբաղեցնում էր հանգստացող հասարակությանը: Հաղոր.ավարը միապաղաղ ձայնով ինչ-որ բան էր կար.ում և այդ ձայնը մատնում էր ձանձրույթն ու հոգնա.ությունը: Մակույկավարների տնակում անվեր. զնգում էր հեռախոսը, և ոչ մեկը չէր մոտենում, որ խոսեր կամ գոնե անջատեր այն:

2..Ո՞ր տառը նույն ձևով կմիանա բուն, սար, թուր, հուն, վար, բաց, կամ, պատ բառերին և կկազմի նոր բառեր:

Ն, կ, ր, յ:

3.Տրված բառերի առաջին տառերը փոխելով ստացիր նոր բառեր:

Սնունդ, դանակ, պարտեզ, բերք, զատիկ, բառարան, բռնակ, կատակ, բյուր, ձագ, մանր, մարագ, դարձ, ավագ, թախտ, կառք, հարթ, լրագիր, հերթ, լույս, ձյութ, ճեղք, շռայլ, նյարդ, նուրբ, թափոր, մահակ, ջութակ:

Ծնունդ բանակ քարտեզ վերք հատիկ վառարան դռնակ հատակ հյուր սագ սանր կարագ վարձ նվագ բախտ փառք կարթ ծրագիր թերթ բույս հյութ մեղք մռայլ լյարդ  սուրբ սափոր Սահակ թութակ

Posted in Մայրենի 6

Ղազարոս Աղայան (Աղայանական օրեր)

Աղայանական օրերին մենք կարդացել ենք նրա սետղծագործություններից մի քանիսը, <<Անահիտ>>, <<Եղեգնուհի>>, <<Վաճառականի խիղճը>>, <<հազարան բլբուլ>> դրանից բացի մենք բառային աշխատանքներ ենք կատարել այդ ստեղծագործությունների բառերով։ Համացանցից փնտրել ենք փաստեր Ղազարոս Աղայանի վերաբերյալ տարբեր փաստեր։

Posted in Մայրենի 6, Uncategorized

Երկուշաբթի ( 10.04.2023թ)

Երկուշաբթի ( 10.04.2023թ)

1.Ավարտե՛լ աղայանական նախագիծը, հղումն ուղարկել իմ էլ․ հասցեին։ ( Ամփոփում ենք ՝ Ղազարոս Աղայանին նվիրված օրերի ընթացքում մեր ամբողջ սովորածը):

Աղայանական օրերին մենք կարդացել ենք տաղանդավոր հայ գրողի սետղծագործություններից մի քանիսը, դրանից բացի մենք բառային աշխատանքներ ենք կատարել այդ ստեղծագործությունների բառերով։ Համացանցից փնտրել ենք փաստեր Ղազարոս Աղայանի վերաբերյալ տարբեր փաստեր։

2.Տեքստը պատմի՛ր՝

ա) ռեստորանում աշխատող ամստերդամցի դպրոցականի անունից,

— Բարև, ես դպրոցական եմ, սովորում ու ապրում եմ Ամստերդամում, որը, երևի, աշխարհի միակ քաղաքն է, որտեղ մանկական ռեստորան կա: Ես նույնպես աշխատում եմ այդ ռեստորանում։ Մեզ մոտ միայն երեխաներն են աշխատում, ու մեր հաճախորդներն էլ միայն երեխաներ են, պատկերացնու՞մ եք՝ ո՛չ մի մեծահասակ: Մեր ռեստորանն աշխատում է միայն շաբաթ և կիրակի օրերին, որովհետև մենք՝ այնտեղ աշխատող երեխաներս, մյուս օրերին դպրոց ենք գնում:

բ) ռեստորանի հաճախորդ դպրոցականի անունից,

— Ես Աննան եմ, սովորում եմ դպրոցում, Ամստերդամում, որն աշխարհի միակ քաղաքն է երևի, որտեղ մանկական ռեստորան կա: Այդ ռեստորանը յուրահատուկ է, քանի որ այնտեղ թե միայն երեխաներն են աշխատում, այնտեղ հաճախորդներն էլ միայն երեխաներ են՝ ինչպես, օրինակ, ես՝ ո՛չ մի մեծահասակ: Այս ռեստորանն աշխատում է միայն շաբաթ և կիրակի օրերին, որովհետև դրա աշխատակազմը մյուս օրերին դպրոց է գնում:

գ) քո անունից (վերաբերմունք արտահայտելով)

— Ես այսօր իմացել որ աշխարհում կա մի քաղաք՝ Ամստերդամը, որտեղ մանկական ռեստորան կա՝ աշխարհում իր նմանը չունեցող: Որքան էլ զարմանալի հնչի, բայց ես իմացել եմ, որ այդ ռեստորանում միայն երեխաներն են աշխատում, և հաճախորդներն էլ միայն երեխաներ են, բոլորը փոքր ու ո՛չ մի մեծահասակ: Եսշատ էի ուրախացել, այն աշակերտների համար, որոնք աշխատում են այս ռեստորանում, քանի որ նրանք թե դպրոց են գնում, թե շաբաթ և կիրակի օրերին աշխատում ռեստորանում

  1. Տեքստը կարդա´ և փոխադրի´ր նկարագրված բույսի մոտ պատահաբար հայտնված մի թռչնակի անունից: Տեքստը փոքրիկ պատմվածքի վերածիր՝ նկարագրելով թռչնակին, նրա խոհերը, անհանգստությունները, զարմանքը, երկխոսությունները ծաղկի հետ և այլն:

— Մի փոքրիկ, սեւ ու սպիտակ փետուրներով ու կարմիր կատարով թռչնակ էր ամռան շոգին թռել՝ Պարագվայ հասել, որպեսզի մի քիչ զով եղանակ գտնի իր համար։ Ափին մոտ նա ում մի բույս տեսավ, որր կարող է հազալ ու փռշտալ ու շատ վախեցավ, զարմացավ ու անհանգստացավ։ Թռչնակն իմացավ, որ բավական է, որ բույսի տերևներին մի քիչ փոշի նստի՝ տերևը նախ կգունաթափվի, ապա՝ կկարմրի, հետո կսկսի ցնցվել և փռշտոց հիշեցնող ձայներ հանել: <<Ի՞նչ է քեզ հետ կատարվում>>,- վախեցած հարցրեց թռչնակը։ <<Եթե փոշին շատ է լինում, ես հազից, ասես, խեղդվում եմ, և ձայնս մի քանի քայլ հեռվում հազիվ է լսվում>>,- ասաց բույսը: Թռչնակն իմացավ, որ ի պատասխան փոշու, ծաղիկն իր բոլոր ծակոտիներից մանր շիթերով ջուր է դուրս ցայտում, որն այնքան է թրջում տերևները, մինչև որ փոշուց մաքրվում են:
կ
Պարագվայում մի բույս կա, որր կարող է հազալ ու փռշտալ: Բավական է, որ բույսի տերևներին մի քիչ փոշի նստի, և տերևը նախ գունաթափվում է, ապա՝ կարմրում, հետո սկսում է ցնցվել և փռշտոց հիշեցնող ձայներ հանել: Եթե փոշին շատ է լինում, բույսը հազից ասես խեղդվում է, և ձայնը մի քանի քայլ հեռվում հազիվ է լսվում: Ի վերջո, նրա բոլոր ծակոտիներից մանր շիթերով ջուր է դուրս ցայտում, որն այնքան է թրջում տերևները, մինչև որ փոշուց մաքրվում են:

3.Լրացուցիչ աշխատանք

Կարդա տեքստը, կատարիր առաջադրանքները։

Ինչո՞ւ են մարդիկ վիճելիս բարձրացնում ձայնը

Մի անգամ Ուսուցիչը աշակերտներին հարցրեց.

– Ինչո՞ւ են մարդիկ վեճերի ժամանակ բարձրացնում ձայնը:

– Երևի նրանք կորցնում են հանգստությունը,- ենթադրեց աշակերտներից մեկը:

– Բայց ինչո՞ւ ձայն բարձրացնել, եթե 2-րդ մարդը կանգնած է կողքիդ,- կրկին պնդեց Ուսուցիչը:
Աշակերտները շփոթված թոթվեցին ուսերը: Ակնհայտ էր, որ այդ մասին նրանք չեն մտածել: Այդ ժամանակ Ուսուցիչն ասաց.
– Երբ մարդիկ վիճում են, և նրանց դժգոհությունը մեծանում է, նրանց սրտերը հեռանում են միմյանցից, ու դրա հետ միասին՝ հեռանում են նաև նրանց հոգիները, և որպեսզի միմյանց լսեն, նրանք ստիպված բարձրացնում են ձայնը: Եվ ինչքան նրանց բարկությունն ու չարությունը մեծ է, այնքան բարձր են նրանք գոռում: Իսկ երբ մարդիկ սիրահարված են լինում, նրանք ձայն չեն բարձրացնում, այլ շատ ցածր են խոսում, քանի որ նրանց սրտերը շատ մոտ են գտնվում իրար, իսկ նրանց միջև եղած հեռավորությունը ջնջվում է: Իսկ երբ մարդկանց սերն է իշխում, նրանք անգամ չեն խոսում, շշնջում են, իսկ երբեմն էլ ոչ մի բառ պետք չի լինում միմյանց հասկանալու համար. նրանց աչքերն ամեն ինչ ասում են: Մի մոռացեք, որ վեճերը ձեզ հեռացնում են միմյանցից, իսկ բարձր արտաբերված խոսքերն այդ հեռավորությունը մեծացնում են մի քանի անգամ: Մի չարաշահեք այն, քանի որ կգա մի օր, երբ այդ հեռավորությունն այնքան մեծ կլինի, որ հետդարձի ճանապարհն այլևս չեք գտնի:

Posted in Մայրենի 6

ԱՂԱՅԱՆԱԿԱՆ ՕՐԵՐ

ՂԱԶԱՐՈՍ ԱՂԱՅԱՆ. «ԱՆԱՀԻՏ»

Պատմիր Ղ․ Աղայանի մասին մի քանի նախադասությամբ․ ճանաչիր նրան։

Ներկայացրու «Անահիտ» հեքիաթը։

Այն շատ լավն և իմաստով էր:

Հանդիպեցի՞ր հնաբանությունների,դուրս գրիր։

թագավորանիստ, ծառաստանով, միամոր, պահուն, ունիս, քավթառ, շանսատակ:

Արդյո՞ք նկատեցիր բացասական կերպարների։

Այո:

Դուրս գրիր անծանոթ բառերը և բացատրիր։

ասպարեզ-միջավայր, բյուրաղ-հազարավոր լարեր ունեցող, հազարապետ-երկրի տնտեսական գործերի կառավարիչ, դադարած-հոգնած,փարչ – կավե կամ պղնձե բռնակավոր գավաթ, կակուղ-փափուկ, փտնել-վատաբանել, ոսկեծեղի-ոսկեթև, Մարի-էգ թռչուն, տարատարոս-հունական դիցաբանության մեջ դժողք, զարբաբ դիպակ, քունջ-անկյուն, զինահարվել-սարսռալ, կռատուն-սրբարան, հախռել-խժռել, երկիր գործել-զբաղվել երկրագործությամբ:

Ներկայացրու Անահիտին։

Նա շատ բարի, խելացի, մաքուր խիղճ ունեցող, խիզախ, ուժեղ, գեղեցիկ աղջիկ էր:

Համեմատիր հեքիաթը ժամանակակից մոտիվներով նկարահանած մուլտֆիմի հետ,ներկայացրու նմանություններն ու տարբերությունները։

Ղազարոս Աղայանի մասին

Լեո, Ղազարոս Աղայան: Պատմագրական ուսումնասիրություն
Ստեփան Զորյան, Հուշեր Ղազարոս Աղայանի մասին
Ղազարոս Աղայանի կենսագրությունը

Posted in Մայրենի 6

Աղայանական օրեր

Նախգծի իրականացման ժամանակը՝ ապրիլի՝ 3-ից- 28-ը։

Մասնակիցներ՝ 6-րդ դասարանցիներ։

Նախագծի ընթացք-նկարագիր-առաջադրանքներ

  • Համացանցից գտե՛ք հետաքրքիր տեղեկություններ Աղայանի մասին, կարդացե՛ք, վերածե՛ք ձայնագրության կամ տեսագրե՛ք:

Ծնվել է ապրիլի 4–ին, Բոլնիս–Խաչեն (այժմ՝ Վրաստանում) հայաբնակ գյուղում։

Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում և Շամշուլդա գյուղի քահանա Տեր-Պետրոսի մոտ։ 1853-ին ընդունվել է ԹիֆլիսիՆերսիսյան դպրոցը, մեկ տարի հետո ինքնակամ հեռացել։ Այնուհետև իր գիտելիքները լրացրել է ինքնակրթությամբ։

Աշխատել է որպես գրաշար Թիֆլիսում, Մոսկվայում և Պետերբուրգում։ 1867-ին վերադարձել է Անդրկովկաս, եղել է Էջմիածնի տպարանի կառավարիչ, խմբագրել «Արարատ» ամսագիրը (1869-70) ։ Դասավանդել է Ախալցխայի, Ալեքսանդրապոլի, Երևանի, Շուշվա դպրոցներում (1870–1882), եղել Վրաստանի ևԻմերեթիայի հայկական դպրոցների թեմական տեսուչ։ Աշխատել է «Փորձ» հանդեսի խմբագրությունում որպես քարտուղար, գործուն մասնակցություն ցուցաբերել «Աղբյուր» մանկական պատկերազարդ ամսագրի խմբագրմանը։ 1895-ին ձերբակալվել է հնչակյան կուսակցությանը պատկանելու մեղադրանքով, աքսորվել Նոր Նախիջևան, ապա՝ Ղրիմ (1898-1900) ։ Այնուհետև մինչև կյանքի վերջը եղել է ցարական ժանդարմերիայի հսկողության տակ։ 1902-ի մայիսին տոնվել է Աղայանի գրական գործունեության 40-ամյակը։ 1905-ին մասնակցել է Թիֆլիսի հոկտեմբերյան ցույցին՝ ցարին տապալելու կոչ արել։ Մահացել է 1911 թ. հունիսի 20-ին, Թիֆլիսում։

Հեքիաթներ՝

Վաճառականի խիղճը

Հնարագետ ջուլհակը

Զանգի-Զրանգի

Եղեգնուհի

Խիզախը կամ Աներկյուղը

Այծատուր

Հնարագետ ջուլհակը

Մանուկ-խան

Ասլան-Բալա

Քի՜չ էլ, քի՜չ էլ

Անահիտ

Արեգնազան կամ Կախարդական աշխարհ

Վիշապին հաղթողը

Հազարան Բուլբուլ

Արևամանուկ

Մանկական աշխարհայացք կամ Լույս ու մութ աշխարհները

Կախարդական պատկեր

Պոեմ՝ Տորք Անգեղ և Հայկանուշ Գեղեցիկ

Բանաստեղծություններ՝

Posted in Մայրենի 6, Uncategorized

Մայրենի

Ժամանակահատվածը ՝ մարտի ՝ 27-ից- ապրիլի՝ 2-ը ( 27.03- 02.04)

Մասնակիցներ՝ 6-րդ դասարանի սովորողներ

Նախագծային աշխատանքներ 

1․ Կրկնե՛լ, անգի՛ր սովորել (պատրասե՛լ տեսանյութեր, ձայնագրություններ

2․ Ընթերցանություն

Բարդ Բիդլի հեքիաթները-կարդա՛լ, դո՛ւրս գրել անծանոթ բառերը, բացատրե՛լ։

3․ Բարբառային հեքիաթների ընթերցում

  • Մենակ կամ ընկերախմբով «Հրեղեն ձին» բարբառային գրքից մեկ հեքիաթ եք ընտրում
  • Հեքիաթը փոխադրում եք գրական հայերեն (արևելահայերեն)
  • Դերերի եք բաժանում
  • Շատ լավ կարդալ եք սովորում
  • Տեսագրում կամ ձայնագրում եք

https://w.soundcloud.com/player/?visual=true&url=https%3A%2F%2Fapi.soundcloud.com%2Ftracks%2F1472371861&show_artwork=true&maxheight=1000&maxwidth=700

Լրացուցիչ աշխատանք

  • Եթե ունեք բարբառակիր հարազատ, խնդրում եք, որ բարբառով որևէ հեքիաթ պատմի (կամ՝ որևէ այլ բան)
  • Եթե չունեք բարբառակիր հարազատ, «Հրեղեն ձին» բարբառային գրքից ընտրում եք հեքիաթ, քույր-եղբայրների, ծնողների հետ տեսագրում կամ ձայնագրում։

Ստեղծագործական աշխատանք

« Այնպես ուզում եմ, որ… »

« Ես՝ հրաշքների աշխարհում»

« Գարուն է իմ սրտում… »

Վերնագիր՝ քո ընտրությամբ

Թարգմանչական աշխատանք․․․

Իմ ամենասիրելի խաղալիքը

Իմ սիրելի խաղալիքը խաղալիք արջուկն է: Նա սպիտակ է, ունի վարդագույն քիթ, սև աչքեր, բռնում է սրտի ձևով փուչիկ, որի վրա գրված է I Love You և ունի ժապավեն: Նրա անունը Անաստասիա է։ Նա եկավ ինձ մոտ, երբ ես 2 տարեկան էի:

հայերենից՝ ռուսերեն և անգլերեն ( եթե այլ լեզու է հետաքրքրում այդ լեզվով) , ընտրում ենք որևէ նյութ ( ձեր ցանկությամբ) , կատարում ենք թարգմանչական աշխատանք։

Учиться у каждого человека

Спросили рабби Михла:

— В «Изречениях отцов» (Пиркей-Авот) читаем: «Кто есть мудрец? Тот, кто учится у всех людей, ибо сказано: «Я стал разумнее всех учителей моих». Но почему тогда не сказано: «Тот, кто учится у всякого учителя»?

Рабби Михаил объяснил:

— Наставник, сказавший это, хотел сделать ясной ту мысль, что мы можем научиться не только у тех, кто этим занимается специально, но у каждого человека. Ибо даже у невежды или грешника ты можешь научиться тому, как следует и как не следует жить.

Ռաբբի Միխայիլին հարցրեցին.

– « Հայրերի մասին սովորած ասույթներում »կարդում ենք՝ «Ո՞վ է իմաստունը. Նա, ով սովորում է բոլոր մարդկանցից, քանի որ ասվում է. «Ես իմ բոլոր ուսուցիչներից ավելի խելացի եմ դարձել»։ Բայց ինչու՞ այդ դեպքում չի ասվում. «Նա, ով սովորում է յուրաքանչյուր ուսուցիչից»:

Ռաբբի Միխայիլը բացատրեց.

-Դաստիրակը, որը ասել է դա, ուզում էր բացատրել այն միտքը, որ մենք կարող ենք սովորել ոչ միայն նրանցից ովքեր դրանով զբաղվում են հատուկ այլ նաև ամեն մարդուց: Որովհետև նույնիսկ տգետից կամ մեղավորից կարող ես սվորել նրանում, ինչպես ապրել և ինչպես չապրել:

Լրացուցիչ աշխատանք

Խորխե Բուկայի «Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում ու երբեք էլ չեմ կարողանա»

Ծնվել է 1949  թվականին Բուենոս-Այրեսի  մերձակա տարածքում, համեստ ընտանիքում։ Սկսել է աշխատել 13 տարեկանից։ Գրքերից մեկում Բուկայը իր մասին ասում է հետևյալը. «Ես փողոցում գուլպաներ էի վաճառում, ծաղրածու եմ եղել ու տաքսիստ, աշխատել եմ ապահովագրական ընկերությունում։ Արդյունքում՝ միջին խավի ընտանիքի տղան դարձավ բժիշկ,հոգեբան դասավանդող, հեռուստահաղորդումներ և ռադիոհաղոդումներ վարող, գրքերի հեղինակ»։Խորխե Բուկայը համարվում է Արգենտինայի ժամանակակից գրականության աստղ։ Նրա գրքերը թարգմանվել են աշխարհի 18 լեզուներով, իսկ գրքերի ամբողջ տպաքանակը գերազանցում է 2 միլիոնը։ Խորխե Բուկայի իսպանական տպագրողները ասում են, որ իսպանական հասարակական տրանսպորտում ամեն օր կարելի է հանդիպել 1-3 մարդու, ովքեր տարված կարդում են  Բուկայի գրքերը։Նա նաև բժիշկ է։

Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում ու երբեք էլ չեմ կարողանա

Երբ ես փոքր էի, պաշտում էի կրկեսը, և կրկեսում ամենից շատ գազաններն էին ինձ դուր գալիս: Ինձ հատկապես փիղն էր գրավում, որը, ինչպես հետո իմացա, նաև մյուս երեխաների սիրելին էր:

Ներկայացման ժամանակ այդ հսկայական վայրի կենդանին ցուցադրում էր իր անասելի քաշը, ուժը, չափսերը… Բայց իր ելույթից հետո մինչև հաջորդ ելույթի սկիզբը նա շղթայված էր, շղթայի մի ծայրը կապված էր փղի ոտքին, իսկ մյուսը` գետնի մեջ խրված ցցին:
Այն ընդամենը փայտի մի կտոր էր, որ միայն մի քանի սանտիմետր էր խրված հողի մեջ: Չնայած շղթան հաստ էր և ամուր, ինձ համար ակնհայտ էր, որ այդպիսի կենդանին, որն ընդունակ է ծառեր արմատախիլ անելու, հեշտությամբ կարող էր այդ ցիցը հանել ու փախչել:
Ինձ համար հանելուկ էր մնացել` ի՞նչն էր նրան պահում, ինչո՞ւ նա չէր փախչում:
Երբ դեռ հինգ-վեց տարեկան էի, հավատում էի մեծահասակների իմաստնությանը: Չեմ հիշում` այս հարցերը ես տվեցի ուսուցչի՞ս, հայրիկի՞ս, թե՞ հորեղբորս: Նրանցից մեկն ինձ բացատրեց, թե փիղը չի փախչում, քանի որ  վարժեցված է:
Այդ ժամանակ ես տվեցի միանգամայն ակնհայտ հարց. «Եթե փիղը վարժեցված է, էլ ինչո՞ւ են նրան շղթայում»:
Հիշում եմ, որ ոչ մի բավարար պատասխան չստացա: Ժամանակի ընթացքում մոռացա փղին էլ, նրա հետ կապված հարցերն էլ և այդ մասին հիշում էի միայն մարդկանց շրջապատում, ովքեր գոնե մեկ անգամ այդ հարցն իրենց տվել են:
Մի քանի տարի առաջ հայտնաբերեցի, որ, հուրախություն ինձ,  բավականին խելացի մի մարդ գտել է հարցի պատասխանը` կրկեսային փիղը չի փախչում, որովհետև նա մանկուց կապված է նմանատիպ ցցի:
Աչքերս փակեցի և պատկերացրի ցցին կապված նորածին անպաշտպան փղին: Վստահ եմ, որ այն ժամանակ փղիկն ամբողջ ուժով ձգվել է` փորձելով ազատվել: Բայց, չնայած  ջանքերին, ոչինչ չի ստացվել, քանի որ ցիցն այն ժամանակ բավականին ամուր է եղել:
Պատկերացնում էի, թե ինչպես է նա երեկոյան ուժասպառ ընկնում, իսկ առավոտյան փորձում նորից ու նորից… Մինչև, իր համար սարսափելի մի օր, նա հնազանդվել է իր ճակատագրին՝ ընդունելով սեփական անզորությունը:
Այդ հսկա և հզոր փիղը կրկեսից չի փախչում, քանի որ խեղճը կարծում է, թե չի կարող:
Նրա հիշողության մեջ մնացել է անզորության այն զգացողությունը, որն ապրել է ծնվելուց անմիջապես հետո:
Եվ ամենավատն այն է, որ այդ հիշողությանը նա երբեք չի կասկածում:
Նա այլևս երբեք չի փորձել իր ուժը կիրառել:
-Այսպիսին է կյանքը, Դեմիան: Բոլորս էլ ինչ-որ բանով նման ենք կրկեսի փղին. այս կյանքում մենք կապված ենք հարյուրավոր ցցերի, որոնք սահմանափակում են մեր ազատությունը:
Ապրում ենք` համարելով, որ «չենք կարող» անել բազում գործեր, ուղղակի, որովհետև, շատ վաղուց, երբ դեռ փոքր էինք, փորձել ենք ու չենք կարողացել:
Այն ժամանակ վարվել ենք այս փղի նման, մեր հիշողության մեջ գրանցել ենք այսպիսի հրահանգ. «Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում և երբեք չեմ կարողանա»:
Մենք մեծացել ենք այս հրահանգով, որն ինքներս ենք մեզ տվել, և դրա համար էլ երբեք չենք փորձել ցիցը հանել:
Երբեմն, շղթայի ձայնը լսելիս, հայացք ենք ձգում ցցին և մտածում.
Չեմ կարողանում և երբեք էլ չեմ կարողանա:
…. Եվ միակ ձևը պարզելու, որ դու  կարող ես ինչ-որ բանի հասնել, նոր փորձ անելն է, որի մեջ կներդնես քո ամբողջ ոգին:

Հարցեր և առաջադրանքներ:
Ինչի՞ մասին է պատմվածքը:

նրա որ երբ մարդը մի բան փորձում է և չի կարողանում փետք է շարինակի փորձել
Ի՞նչ է սովորեցնում այս ստեղծագործությունը:

որ պետք է ձգտել ավելին
Նմա՞ն ես այդ փղիկին:

ոչ
Բառարանի օգնությամբ գտիր տրված բառերի հոմանիշները` հսկայական հսկա, ամուր պինդ, ակնհայտ  ակներերև, անասելի աննկարագրելի, խելացի իմաստուն, ջանք աշխատանք, բազում շատ:

1.Նախադասությունում գտիր գոյականները։

« Ներկայացման ժամանակ այդ հսկայական վայրի կենդանին ցուցադրում էր իր անասելի քաշը, ուժը, չափսերը… Բայց իր ելույթից հետո մինչև հաջորդ ելույթի սկիզբը նա շղթայված էր, շղթայի մի ծայրը կապված էր փղի ոտքին, իսկ մյուսը` գետնի մեջ խրված ցցին»:

Լրացրու՛ բաց թողնված տառերը։

Մեռյալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կենդանի էակ չի կարող ապրել: Արևմտյան Ասիայի տոթակեզ անանձրև կլիմայի պատճառով աննդհատ շատ ջուր է գոլորշիանում ծովի մակերևույթից, իսկ լուծված աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղիությունը: Ծովում խորանալուն զուգընթաց` աղիությունը աճում է: Աղերը Մեռիալ ծովի քառորդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ընդհանուր քանակը քառասուն միլիոն տոննա է։

Բ.Ամերիկյան մի ակումբում, որտեղ երաժշտությունն անդադար որոտում է, կարելի   է անդորր գտնել: Ավտոմատի մեջ տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպեով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չէ, բայց ինչքա՜ն հաճելի է  թվում այն անդորրը, որի համար անձամբ կանխիկ վճարել ես: Հազար ինը հարյուր հիսունինը  թվին ամերիկյան ռադիոն մի անսովոր հաղորդում տվեց: Ունկնդիրների ուշադրությանը ներկայացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայքարող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդհունել մինչև տասնհինգ րոպեանոց հաղորդման վերջը տևող լռություն:

1Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում և երբեք չեմ կարողանա» վերնագրով փորձիր ինքնդ գրել պատմություն, համոզիր ընթերցողին, որ անկարելի բան չկա աշխարհում։

Կար մի փերի: Նա մանկուց ուզում էր հանձնել փերիների քննությունները և դրա լավ արդյունքի հետևանքով ստանալ իրական կախարդական փայտիկ: Ահա եկավ այդ շատ սպասված օրը, որին նա շատ լավ էր պատրաստվել: Բայց նրա գլխում անդադար պտտվում էր.

-Իսկ եթե ես չկարողանամ հանձնել քննությունը-միտքը: Ահա այդպես մտածելով նա հանձնեց քննությունը և ստացավ վատ արդյունք, որովհետև նա կենտրոնացծ չէր հարցերի վրա: Այդ արդյունքը նրան շատ հիասթափեցրեց և նրա գրխում հայտնվեց այս միտքը.

-Չեմ կարողացել, չեմ կարողանում և երբեք էլ չեմ կարողանա:

Անցավ որոշ ժամանակ և այն փերիներին, որոնք չկարաղացան հանձնել քննությունը տրվեց քննությունը հանձնելու ևս մեկ հնարավորություն: Սակայն մեր հերոսուհին ցանկացավ մերժել, բայց նրան համոզեցին և երբ եկավ այդ օրը նա բոլորից լավ հանձնեց քննությունը և ստացավ ամենալավ կախարդական փայտիկը:

Դրանից հետո նա միշտ փորձում է իր կախարդական փայտիկով վերացնել աշխարհի չեմ կարողացել, չեմ կարողանում և երբեք էլ չեմ կարողանա արտահայտությունը:

2.Ծանոթացրու դասընկերներիդ Խորխե Բուկայի այլ պատմվածքներից մեկի հետ,տեղադրիր բլոգումդ և ներկայացրու։

Մայրը առավոտյան շուտ գնաց և երեխաներին թողեց տասնութամյա աղջկա խնամքին, ում նա հաճախ, ոչ մեծ գումարով, հրավիրում էր մի քանի ժամով:

Իրենց հոր մահից հետո դժվար ժամանակներ էին եկել: Կարելի էր կորցնել աշխատանքը, եթե ամեն անգամ մնար տանը այն դեպքերում, երբ տատիկը չէր կարող գալ երեխաների մոտ, հիվանդանար կամ քաղաքից բացակայեր:

Ճաշից հետո Մարինան երեխաներին պառկեցրեց քնելու: Այդ ժամանակ զանգահարեց նրա ընկերը և հրավիրեց շրաջագայելու իր նոր մեքենայով: Աղջիկը առանձնապես չմտածեց: Վերջապես, սովորաբար երեխաները հինգից շուտ չէին արթնանում:

Լսելով մեքենայի ազդանշանը, նա վերցրեց իր պայուսակը և անջատեց հեռախոսը: Նա կանխամտածված փակեց երեխաների սենյակի դուռը և բանալին դրեց պայուսակը: Չէր ցանկանում, որ Պանչոն, արթնանալով, աստիճաններով իջնի իր ետևից: Նա ընդամենը վեց տարեկան էր և կարող էր սայթաքել, գլորվել ու վնասվել: Բացի դա, մտածեց, թե ինչպես պետք է մորը բացատրի, որ երեխան իրեն չի գտել:

Ի՞նչ պատահեց: Կարճ միացո՞ւմ էր աշխատող հեռուստացույցում, թե սենյակի միացված լամպերում… բուխարիկից ընկած կա՞յծ: Բայց այնպես ստացվեց, որ վարագույրները բռնկվեցին և կրակը արագորեն հասավ ննջարան տանող փայտե աստիճաններին:

Դռան տակից ներթափանցող ծխից երեխան հազաց և արթնացավ: Առանց մտածելու Պանչոն թռավ անկողնուց և փորձեց դուռը բացել: Հրեց դուռը, բայց չկարողացավ բացել:

Եթե նրան հաջողվեր, ապա ինքը և ծծկեր եղբայրը մի քանի րոպեից կզոհվեին կրակի կատաղած բոցերում:

Պանչոն գոռաց, դայակին կանչեց, բայց ոչ ոք չպատասխանեց նրա օգնության կանչերին: Վազեց դեպի հեռախոսը, որ մորը զանգահարի, բայց հեռախոսն անջատված էր: Պանչոն հասկացավ, որ հիմա միայն ինքը պետք է ելք գտնի և փրկի իրեն ու եղբորը: Փորձեց բացել պատուհանը, որը դրսից քիվ ուներ, բայց նրա փոքրիկ ձեռքերի բանը չէր փականը բացելը: Եթե նույնիսկ հաջողվեր, ստիպված կլիներ հաղթահարել նաև ճաղվանդակը, որը տեղադրել էին նրա ծնողները:

Երբ հրշեջները կրակը հանգցրեցին, բոլոր խոսում էին միայն ՄԻ ԲԱՆԻ մասին.

-Ինչպե՞ս է կարողացել այդ փոքրիկը կախիչով կոտրել պատուհանը և ճաղավանդակը:

-Ինչպե՞ս է նրան հաջողվել փոքրիկ եղբորը խցկել ուսապարկի մեջ:

-Ինչպե՞ս է նրան հաջողվել այդ բեռով անցնել քիվով և ծառով իջնել:

-Ինչպե՞ս է նրանց հաջողվել փրկվել:

Հրշեջ խմբի տարիքով ղեկավարը՝ իմաստուն և հարգված մի մարդ, նրանց պատասխանեց.

-Պանչիտոն մենակ էր…չկար մեկը, որ նրան ասեր, թե ինքը չի կարող:

3. Անհրաժեշտության դեպքում տեղադրիր  Ով, ինչ, երբ, որտեղ, ինչքանդերանուններով։

երբ է ջուր հավաքվում այս փոսում:
Ինձ հետաքրքրում է, թե երբ է  ջուր հավաքվում այս փոսում:
ինչ պետք է անեն՝ տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
Իրենք էլ չգիտեն, թե ինչ  պետք է անեն տարածքի գեղեցկությունը պահպանելու համար:
ով պետք է վերականգնի հատված անտառները:
Ձեզ հարց տվե՞լ եք, թե ով պետք է վերականգնի հատված անտառները:
ինչքան ժամանակ է պետք՝ ամեն ինչ վերականգնելու համար:
Ճարտարապետին հարցնում են, թե ինչքան ժամանակ է պետք ամեն ինչ վերականգնելու համար:
ով այդպես գրավեց  քո ուշադրությունը:
Ցո՛ւյց  տուր տեսնեմ , թե ով այդպես գրավեց  քո ուշադրությունը:
ինչ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:
Գոնե ասա՛, թե ինչ ես պատմելու քո վերջին ճամփորդության մասին:

Գրիր տրված բառերի նույնարմատ հականիշ ածականները:

Անխռով խռով
խոտոր ուղիղ
երերուն աներեր
տարակուսելի անտարակուսելի
արտաքուստ ներքուստ
անզարդ զարդարուն
ամոթխած անամոթ
աղմկոտ անաղմուկ
արատավոր անարատ
քաղցրահամ դառնահամ
ընչատեր աղքատ
թեթևաբարո ծանարաբարո

Լրացուցիչ աշխատանք

1.Առակները արևմտահայերենից դարձու արևելահայերեն։

2.Ընտիրի դրանցից մեկը և ձայնագրիր։

« ՈՒԽՏԱՒՈՐ ԱՂՈՒԷՍԸ»
Օր մը Աղուէսը կ՚ ըսէ Աքլորին.
-Ի՜նչ աղուոր ու անոյշ կ’երգես, ո՜վ Աքլորիկ։ Երանի՜ գիշեր-ցերեկ հոս
նստէի ու անոյշ ձայնդ լսէի։ Ափսո՜ս, որ վաղուընէ պիտի զրկուիմ քեզ
լսելու հաճոյքէն. մեղաւորս Սուրբ Կարապետ ուխտի պիտի երթայ։
Սիրունի՛կ Աքլոր, կը խնդրեմ զիս հաւնոց առաջնորդէ, որպէսզի մեղքերուս
համար թողութիւն խնդրեմ հաւերէն։
Այս քաղցր խօսքերէն Աքլորին սիրտը կը կակուղնայ ու ան կ’ըսէ.
-Երթանք, քեզի ցոյց տամ հաւանոցը:
Աղուէսը Աքլորին ետեւէն կը մտնէ հաւաբուն, կը խեղդէ բոլոր հաւերը ու
կ’ուտէ զանոնք, յետոյ ալ կ’ուտէ Աքլորը անոր ըսելով.
-Իմ սիրունի՛կ Աքլոր, գիտե՞ս, թէ ի՜նչ դժուար պիտի ըլլար Սուրբ
Կարապետ անօթի փորով ուխտի երթալը…
Կազմող եւ մշակող՝ Արմէն Սարգիսեան
Արեւելահայերէնէ արեւմտահայերէնի վերածեց՝ Արթուր Անդրանիկեան

ՏՈ՛ՒՐ ՀԱ ՏՈ՛ՒՐ
Մարդ մը անընդհատ կ’աղօթէր Աստուծոյ ու կը խնդրէր.
-Աստուա՜ծ, գոնէ անգամ մըն ալ ինծի՛ տուր, ի՞նչ կ՚ ըլլայ։ Տո՜ւր, որպէսզի
քիչ մըն ալ ես մարդավարի* ապրիմ։
Աստուծոյ հրեշտակներէն մէկուն խիղճը կը տանջէ։ Ան
կ’երթայ Բարձրեալին* քով ու կ’ըսէ.
-Տէ՜ր Աստուած, ոչ ոք խնդրանքով այդքան կ’աղօթէ Քեզի։ Մեղք է ան։
Անգամ մըն ալ այդ Մարդուն տուր։
-Ըսելիք չունիմ, կ’օգնեմ, կու տամ։ Բայց բազկաթոռին վրայ երկնցեր է ու
կ’ըսէ՝ տո՛ւր հա տո՛ւր։ Նման մէկուն ինչպէ՞ս տամ։ Անիրաւը գոնէ տեղէն
վեր ելլէր, գործ մը ընէր, ես ալ օգնէի՝ տայի…։

Մի մարդ անընդհատ աղոթում էր Աստծուն խնդրում էր:

-Աստված, գոնե մի անգամ էլ ինձ տուր, ի՞նչ կլինի: Տու՜ր, որպեսզի մի քիչ էլ ես մարդավարի ապրեմ:

Աստծու հրեշտականերից մեկի խիղճը տանջում է: Նա գնաց Բարձրեալի մոտ ու ասեց.

-Տեր Աստված, ոչ ոք այդքան չի աղոթել Քեզ: Մեղք է նա: Մի անգամ էլ այդ Մարդուն տուր:

-Ասելիք չունեմ, կօգնեմ, կտամ: Բայց բազկաթոռի վրա հենվել է ու ասում է՝ տու՛ր հա տու՛ր: Նման մեկին ինչպե՞ս տամ: Անիրավը գոնե տեղից վեր կենար, գործ աներ, ես էլ օգնեի՝տաի:

Կազմող եւ մշակող՝ Արմէն Սարգիսեան
Արեւելահայերէնէ արեւմտահայերէնի վերածեց՝ Արթուր Անդրանիկեան

« Ագահ մարդը»

Ագահ ու աչքը ծակ մարդ մը Աստուծմէ հետեւեալը կը խնդրէ.
-Տէ՛ր Աստուած, այնպէս ըրէ, որ ի՛նչ բանի որ դպչիմ՝ ոսկի դառնայ։
Աստուած կը կատարէ անոր ուզածը։ Ագահը դանակ կ՚առնէ որ հաց կտրէ,
սակայն ո՛չ միայն դանակը ոսկի կը դառնայ, այլեւ՝ հացը։
Լեղապատառ*՝ կ’երթայ ջուր խմելու. գաւաթին հետ… ջուրն ալ ոսկի կը
դառնայ։ Ինչի որ դպչի՝ ոսկիի կը վերածուի։
-Վա՜յ, Աստուած իմ, այս ի՞նչ փորձանք բերիր գլխուս, չե՛մ ուզեր, ա՛լ ոսկի
չեմ ուզեր, միայն կը խնդրեմ, որ լաւութիւնդ ետ վերցնես…։
Աստուած ագահ մարդուն աղաչանք-պաղատանքին չ’արձագանգեր, եւ ան
ոսկիի մէջ թաղուած, այնքա՜ն անօթի-ծարաւ կը մնայ, որ քանի մը օրէն կը
մեռնի…։

Առաջարկում եմ դիտել մուլտֆիլմը, որն առակին շատ նման է; Գրիր կարծիքդ։Հղումը ներքևում.

« ՄՈՒԿԵՐՈՒ ԺՈՂՈՎԸ»
Անգամ մը մուկերը ժողովի կը հաւաքուին խորհելու, թէ ի՞նչ ընեն կատուին
յարձակումներէն զգուշանալու համար։
-Եկէ՛ք կատուին վիզէն զանգակ մը կախենք։ Կատուն երեւալուն պէս,
զանգակը ձայն կը հանէ, մենք ալ կը լսենք ու կը փախչինք, — կ’ըսէ մուկ մը։
-Ի՜նչ հրաշալի բան խորհեցանք,- կ’ըսեն մուկերը։
Ուրիշ մուկ մըն ալ թէ՝Հրաշալի ըլլալու հրաշալի է, բայց թող մէջտեղ ելլէ ան, որ կրնայ զանգակը
տանիլ ու կատուին վիզէն կախել…
Բոլորը իրարու կը նային ու …քար լռութիւն կը տիրէ…