Category: Քիմիա 7

Հարցեր և վարժություններ

Ո՞ր դեպքում է առաջանում տարրերի ատոմների միջև իոնային կապ:

Երբ միանում են մետաղական և ոչ մետաղական տարրեր:

Ստորև ներկայացված բանաձևերից ընտրե՛ք իոնային կապով միացությունները՝ LiF, N2O ,Na2O ,PF3, NH3, MgJ2,NaOH, BaSO 4 , O2,CH4, CaCl 2 :

Ինչպե՞ս է սահմանվում տարրի օքսիդացման աստիճանը:

Օքսիդացման աստիճանը դա մեծություն է որը նույնպես վերաբերվում է տարրին: Այն լինում է դրական, բացասական և 0

Որոշել տարրի օքսիդացման աստիճանները տրված միացություններում՝ H2S, CaF2, S, F2, MnO2, KMnO4,K2MnO4, O3,FeO:

H2S=H2+1 S-2

CaF2=Ca+2 F2-1

S=0

F2=0

MnO2=Mn+2 O2-2

KMnO4=K+ Mn+2 O4-2

K2MnO4=K2+1 Mn+7 O4-2

O3=0

FeO=Fe+2 O-2

1. Որոշե՛ք տարրերի օքսիդացման աստիճանները հետևյալ միացություններում. Li2O, BaO, Al2O3, FeO, CrO, ZnO, CaO, Na2O

Li₂O, Li₂=+1 ,O=-2
BaO, Ba =+2 ,O=-2
Al₂O₃, AI₂=+3 ,O₃=-2
FeO, Fe =+2, O=-2
CrO, Cr =+2, O=-2
ZnO, Zn =+2, O=-2
CaO, Ca =+2, O=-2
Na₂O, Na₂ =+1, O=-2

2.Հաշվե՛ք նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները Li2O, BaO, Al2O3, FeO, CrO, ZnO, CaO, Na2OLi₂O, Li₂=+1 ,O=-2

Mr(Li2O)=Ar(Li2)+Ar(O)=7x 2+16=30
Mr(BaO)=Ar(Ba)+Ar(O)=137+16=153
Mr(Al2O3)=Ar(AI2)+Ar(O3)=21 x 2+16 x 3=174
Mr(FeO)=Ar(Fe)+Ar(O)=56+16=72
Mr(CrO )=Ar(Cr)+Ar(O)=52+16=68
Mr(ZnO )=Ar(Zn)+Ar(O)=65+16=81
Mr(CaO )=Ar(Ca)+Ar(O)=40+16=56
Mr(Na2O )=Ar(Na2)+Ar(O)=23 x 2+16=62

3. Որոշե՛ք կապի տեսակը. Al, BaO, FeO, CO, H2, ZnO

Al—Մետաղական կապ
BaO —Իոնային կապ
H2 —Կովալենտային կապ
ZnO —Իոնային կապ
FeO —Իոնային կապ
CO —Կովալենտային կապ

1․Քիմիական կապ տեսակ
H2S-Կովալենտային
H2-Կովալենտային
CH4-Կովալենտային
2.Տարերի իրական զանգվածները (mo)
m0(H2S)=H=1•1,66•10-27=1 S=32•1,66•10-27=5,312
m0(H2)=H=1•1,66•10-27=1
m0(CH4)=C=12•1,66•10-27=17,22 H=1•1,66•10-27=1
3․Տարերի հարաբերական ատոմային զանգվացները(Ar)
H2S=H=1 S=32
H2=H=1
CH4=C=12 H=1
4.Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը (Mr)
(Mr)H2S=1•2+32•1=34
(Mr)H2=1•2=2
(Mr)CH4=12•1+1•4=16
5.Զանգվածային բաժին(w)CH4
w(CH4)
C=12•1:16•100=75
H4=1•4:16•100=25
6.Li-ի դիրքը ՊՀ-ում, Էլեկտրոն, պրոտոն, նեյտրոնների թիվը։
Li
Պարբերություն-2
Շարք-2
Խումբ-1
Գլխավոր
p+=3
e-=3
n0=7-3=4

1. Հարցեր
   https://shushan5.school.blog/2024/04/24/%d5%a4%d5%a1%d5%bd%d5%a1%d6%80%d5%a1%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d5%a1%d5%b7%d5%ad%d5%a1%d5%bf%d5%a1%d5%b6%d6%84-9/

2. Պատմի՛ր կատարածդ փորձի մասին:

3. Սովորի՛ր

Ատոմն ունի բարդ կառուցվածք, այն կազմված է դրական լիցքավորված միջուկից և նրա շուրջը գտնվող բացասական լիցք ունեցող էլեկտրոններից: Միջուկն իր հերթին կազմված է դրական լիցք ունեցող մասնիկներից և լիցք չունեցող ` նեյտրոններից:

Քիմիական   կապը փոխազդեցություն է էլեկտրոնների և միջուկների միջև,
որը հանգեցնում է մոլեկուլում ատոմների միացմանը: Ներկայումս հիմնականում դասակարգվում ենք կովալենտային,իոնային և մետաղային կապեր: 

Կովալենտային կապ առաջանում է ոչ մետաղների ատոմների միջև:

Իոնային կապ առաջանում է մետաղների և ոչ մետաղների ատոմների միջև:

Մետաղական կապ առաջանում է մետաղական պարզ նյութերում և համաձուլվածքներում։

1. Ի՞նչ է քիմիական կապը:

Փոխազդեցությունը էլեկտրոնների և միջուկների միջև։

Բացատրե՛ք երկու ատոմների միջև քիմիական կապի առաջացման պատճառները:

Պատճառն այն է, որ բոլոր տարրերը բացի ջրածնից ձգտում են ունենալ 8 էլեկտրոն։

3.Հետևյալ տարրերից որո՞նց մոլեկուլներն են միատոմանի.

ա) ջրածին

բ) հելիում

գ) թթվածին

դ) արգոն

Թվարկե՛ք քիմիական կապի հիմնական տեսակները:

Կովալռնտային, իոնային, մետաղական կապեր։

4.Լրացրե՛ք բաց թողած բառակապակցությունը. կովալենտային կապ առաջանում է երկու ոչ մետաղային տարրրերի միջև:

Լրացուցիչ աշխատանք

1.Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը. C և Fe

C Ar=12 e=6 p=6 n=6

Fe Ar=56 e=26 p=26 n=30

2.Հաշվե՛ք, նյութի՝ NaOH հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները

Mr(NaOH)=Ar(Na)+Ar(O)+Ar(H)=23+16+1=40

w(Na)=23×1/40×100=57.5

w(O)=16×1/40×100=40

w(H)=1×1/40×100=2.5

1. Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը.

1) S, O, B, Ba, Si

S Ar=32 e=16 p=16 n⁰=16

O Ar=16 e=8 p=8 n⁰=8

B Ar=11 e=5 p=5 n⁰=6

Ba Ar=137 e=56 p=56 n⁰=81

Si Ar=28 e=14 p=14 n⁰=14

2)Mn , Ν, Zn, As

Mn Ar=55 e=25 p=25 n⁰=30

N Ar=14 e=7 p=7 n⁰=7

Zn Ar=65 e=30 p=30 n⁰=35

As Ar=75 e=33 p=33 n⁰=42

2. Հաշվե՛ք, նյութի՝ KOH հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:

Mr(KOH)=Ar(K)+Ar(O)+Ar(H)=39+16+1=56

39+16+1=56

w(K)=39×1/56×100=69,64

w(O)=16×1/56×100=28,57

w(H)=1×1/56×100=1,7

3•Սովորել

Դասարանական.

1 .Ատոմ

2.

Որոշե՛ք պրոտոնների, նեյտրոնների և էլեկտրոնների քանակը և ատոմային միջուկի լիցքը հետևյալ տարրերի համար՝ լրացնելով աղյուսակը.

Ա) I, Na, CI, Ca, Al

I Ar=127  e=53  p=53  n⁰=74

Na  Ar=23 e=11 p=11 n⁰=12

Ca Ar=40 e=20 p=20 n⁰=20

Al Ar=30 e=13 p=13 n⁰=17

Բ) S, P, C, K, Ne

S Ar=32 e=16 p=16 n⁰=16

P Ar=31 e=15 p=15 n⁰=16

C Ar=12 e=6 p=6 n⁰=6

K Ar=39 e=19 p=19 n⁰=20

Ne Ar=20 e=10 p=10 n⁰=10

Բ) F, O, B, Ba, Si

F Ar=19 e=9 p=9 n⁰=10

O Ar=16 e=8 p=8 n⁰=8

B Ar=11 e=5 p=5 n⁰=6

Ba Ar=137 e=56 p=56 n⁰=81

Si Ar=28 e=14 p=14 n⁰=14

Գ) Η, Ν, Zn, Kr, As

H Ar=1 e=1 p=1 n⁰=0

N Ar=14 e=7 p=7 n⁰=7

Zn Ar=65 e=30 p=30 n⁰=35

Kr Ar=83 e=36 p=36 n⁰=47

As Ar=75 e=33 p=33 n⁰=42

օրինակ.

1.Հաշվենք I համար. Մենք գիտենք, որ տարրի կարգաթիվը հավասար է էլեկտրոնների թվին, իսկ էլեկտրոնների թիվը հավասար է պրոտոնների թվին: Ստացվում է, Յոդի (l) կարգաթիվը հավասար է 53: Էլեկտրոնների թիվը ևս 53, պրոտոններինը կլինի ևս 53, նեյտրոնները գտնելու համար Ar(I) 127 -53կարգաթիվը : Կստացվի 74

n° (I)= 127-53=74

Ar e⁻ p⁺ n°

127 53 53 74

2. Լրացնել հետևյալ շարքերը.

Մետաղական նյութեր` Na, Cu, Fe, Ոչմետաղական նյութեր՝ H2, O2 ,C, : :

3. Հաշվել հետևյալ բանաձևերով ներկայացված նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածները:

Mr(O2)=2 Ar (O)=16+16=32

Mr(CO2)=Ar(C)+2 Ar(O)=12+16+16=44

Mr(NO)=Ar(N)+Ar(O)=14+16=30

Mr(Na)=Ar(Na)=23

Mr(Ca)=Ar(Ca)=40

Mr(H2)=2 Ar(H)=1+1=2

Mr(Ar)=Ar(Ar)=40

Mr(N2)=2 Ar(N)=14+14=28

Mr(O3)=3 Ar(O)=16+16+16=48

Mr(CH3COOH)=2 Ar(C)+4 Ar(H)+2Ar(O)=24+4+32=60

Տնայի .

1. Ո՞րն է «ավելորդ» տարրը’ C, Si,Ti Ge
   Ti

2. .Լրացրե՛ք հետևյալ աղյուսակը.

V խումբ

Գլխավոր ենթախումբ
1. Li՝ լիթիում
2. Na՝ նատրիում
3. K՝ կալիում
4. Rb՝ ռուբիդիում
5. Cs՝ ցեզիում
6. Fr՝ ֆրանցիում

Երկրորդական ենթախումբ
1. Au՝ ոսկի
2. Ag՝ արծաթ
3. Cu՝ պղինձ

3. Հաշվե՛ք, նյութի՝ MgO հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը և նյութի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները:
Mr(MgO)=24+16=40
W=24×1:40×100=60
W=16×1:40×100=40

4. Նոր թեմա 87էջ

Հիշի՛ր 

ՊՀ-ը  կազմված է յոթ պարբերություններից և ութ խմբերից:1−3 պարբերությունները կոչվում են փոքր, 4−6՝ մեծ, իսկ 7-ը՝ անավարտ: Պարբերությունները, բացառությամբ առաջինի, սկսվում են ալկալիական մետաղով և վերջանում իներտ գազով:

Ուղղաձիգ շարքերում՝ խմբերում  նման հատկություններով տարրերն են իրար տակ տեղադրված: Խմբերը բաժանվում են երկու ենթախմբերի՝ գլխավոր (A)  և երկրորդական  (B): 

Նոր թեմա

1. Անվանի՛ր 101 և 118 կարգաթիվ ունեցող տարրերը:
110-Md Մենդելեեվիում
118-Og Օգանեսոն

2.Ստորև բերված ո՞ր շարքում են միայն ոչ մետաղական տարրեր.

1) Li, Mg, P

3) N, S, Ar

2) Ca, C, Br

4) Fe, Cr, I

3•. Na2O
Ar (Na)=23
Ar (O)=16
Mr(Na2O)=23•2+16=62
mo(Na2O)=23•1,66=3,818
mo(Na2O)=16•1,66=2,656
W=2•23:62=74
W=1•16:62=25

Գրե’ք, մոլեկուլը կազմող քիմիական տարրերի հարաբերական n ատոմային զանգվածները (Ar): 2.5 միավոր	Հաշվե՛ք, այդ տարրերի մեկ ատոմի իրական զանգվածը (mo): 2.5 միավոր
Հաշվե՛ք, տվյալ նյութի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը(Mr):  2.5 միավոր	Հաշվե՛ք, նյութերի բաղադրության մեջ առկա տարրերի զանգվածային բաժինները: 2.5 միավոր