Category: Ֆիզիկա 7

Երկարութ-յուն	լայնություն	բարձրութ-յուն	ամենամեծ նիստի մակերեսը	ամենա-փոքր նիստի մակերեսը	ճնշման ուժը	ճնշումը երեք տարբեր նիստերով դնելիս
0.0137մ	0.02մ	0.018	0.00274մ2	0.002466մ2	0.0744Ն	27.15 Պա 30.17 Պա 206.66Պա

Է․Ղազարյանի դասագրքից էջ 177 -ից,խնդիրներ՝134-136

134.

F-75կգ=735Ն     |  p=F/S=735Ն/0.035մ²=21000Պա

S-0.035մ²       |

————-

p-?

135.

F-5տ=5000կգ=49000Ն     |  p=F/S=49000Ն/1.4մ²=35000Պա

S-1.4մ²                 |

————-

p-?

136.

F-75կգ=735Ն     |  S=1.75մ×10սմ=(1.75×1000)×10=17500

17500×2=35000

35000/1000=35

p=F/S=735Ն/35մ²=21Պա

————-

p-?

Աշխատանքի նպատակը. Փորձով ստուգել, թե ուժերի և նրանց բազուկների ի՞նչ հարաբերակցության դեպքում լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ:

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր. լաբարատոր լծակ, ամրակալան, բեռների հավաքածու, չափաքանոն, ուժաչափ:

Լծակի կանոնը. Լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ, եթե նրա վրա ազդող ուժերի մոդուլները հակադարձ համեմատական են այդ ուժերի բազուկներին: Բանձևը կլինի F1/F2=l2/l1

Լծակը ամացրեցի ամրակալային այնպես, որ այն ազատ պտտվի ազատ պտտվի իր առանցքի շուրջը: Լծակի ծայրերի մանեկների պտտման միջոցով լծակը հավասարակշռեցի հորիզոնական դիրքում: Պտտման առնցքից որոշակի հեռավորությամբ լծակի աջ բազուկից կախեցի երկու ծանրոց որևիցե տեղում, իսկ ձախ բազուկից կախեցի մեկ ծանրոց և այն տեղափոխելով գտա այն տեղը որտեղից կախելով լծակը եղավ հավասարակշռության մեջ:Չափեցի այս տեղերի և պտտման առանցքի հեռավորությունները՝ l1-ը 7 l2-ը: Ուժաչափով չափեցի երկու ծանրոցի և մեկ ծանրոցի վրա ազդող ուժերը: Արդյունքները գրանցեցի ներքևի աղուսյակում:

Այս փորձը կատարելուց հետո գալիս ենք այն եզրակացության, որ կանոնը ճիշտ է և գործում է։

Գ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I  >>-ից էջ51-ից 54 խնդիրները։

Տարբերակ 1

I Պատ.՝1

II Պատ.՝3

III Պատ.՝2

IV Պատ.՝1

V F=54կՆ=54000Ն

p=40000 Պա

S=F/p=54000Ն/40000Պա=1,35Մ²

Պատ.՝2

Տարբերակ 2

II

III 2

IV  2

V

Տարբերակ 3

I Պատ.`2

II Պատ.՝3

III Պատ.՝2

IV Պատ.՝2

V

Տարբերակ 4

I

F=14000Ն

S=2մ²

p=F/S=14000Ն/2մ²=7000Պա

Պատ.՝1

II Պատ.՝1

III Պատ.՝5

IV Պատ.՝3

V

F=0,96կՆ=960Ն

S=0.2մ²

p=F/S=960Ն/0.2մ²=4800Պա

Պատ.՝4

Գ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մաս I  >>-ից էջ81ից մինչև էջ85։

Տարբերակ 1

I Պատ.՝3

II

F-6Ն                 | A=Fs=6Ն×2մ=12Ջ

s-2մ                 | Պատ.՝3

——————–

A-?

III

s-5մ           |  F=A/s=20Ջ/5մ=4Ն

A-20Ջ          |  Պատ.՝1

———

F-?

IV

F-5000Ն       |  A=Fs=5000Ն×200մ=1000000Ջ=1000կՋ

s-200մ        |    Պատ.՝4

—————-

A-?

V

s-5մ                   | F=gm=9,8Ն/կգ×10կգ=98Ն

m-10կգ                 | A=Fs=98Ն×5մ=490Ջ

——————-

A-?

VI

F-60Ն         |    A=Fs=60Ն×50մ=3000Ջ

s-50մ         |       Պատ.՝1

——————-

A-?

VII

V-0.5մ³            |    m=Vρ=0.5մ³×1500կգ/մ³=750կգ

ρ-1500կգ/մ³        |    F=gm=10Ն/կգ×750կգ=73500Ն

s-4մ               |    A=Fs=7500Ն×4մ=30000Ջ

—————           Պատ.՝3

A-?

Տարբերակ 2

I Պատ.՝1

II

F-8Ն        |     s=A/F=32Ջ/8Ն=4մ

A-32Ջ       |     Պատ.՝3

—————

s-?

III

s-3մ           |  F=A/s=12Ջ/3մ=4Ն

A-12Ջ          |  Պատ.՝3

———

F-?

IV

F-2500Ն         |    A=Fs=2500Ն×400մ=1000000Ջ=1000կՋ

s-400մ         |       Պատ.՝4

——————-

A-?

V

F-100Ն         |    A=Fs=100Ն×5մ=500Ջ

s-5մ           |       Պատ.՝2

——————-

A-?

VI

m-200գ=0.2   |    F=gm=10Ն/կգ×0.2կգ=2Ն

s-1մ         |     A=Fs=2Ն×1մ=2Ջ    Պատ.՝3

——————-

A-?

VII

V-0.1մ³            |    m=Vρ=0.1մ³×1600կգ/մ³=160կգ

ρ-1600կգ/մ³        |    F=gm=10Ն/կգ×160կգ=1600Ն

s-5մ               |    A=Fs=1600Ն×5մ=8000Ջ

—————           Պատ.՝1

A-?

Տարբերակ 3

I Պատ.՝3

II Պատ.՝2

III

Պատ.՝1

IV

F-500Ն         |    A=Fs=500Ն×2մ=1000Ջ

s-2մ           |       Պատ.՝4

——————-

A-?

V

m-250կգ   |    F=gm=10Ն/կգ×250կգ=2500Ն

s-2մ      |     A=Fs=2500Ն×2մ=5000Ջ    Պատ.՝3

——————-

A-?

VI

VII

Տարբերակ 4

I

Պատ.՝3

II

F-20Ն         |    A=Fs=20Ն×5մ=100Ջ

s-5մ           |       Պատ.՝1

——————-

A-?

III

F-2Ն        |     s=A/F=10Ջ/2Ն=5մ

A-10Ջ       |     Պատ.՝3

—————

s-?

IV

F-125Ն          |    A=Fs=125Ն×80մ=10000Ջ

s-80մ           |       Պատ.՝4

——————-

A-?

V

F-5Ն         |    A=Fs=5Ն×1000մ=5000Ջ

s-1000մ           |       Պատ.՝3

——————-

A-?

VI

m-60կգ   |    F=gm=10Ն/կգ×60կգ=600Ն

s-5մ      |     A=Fs=600Ն×5մ=3000Ջ    Պատ.՝1

——————-

A-?

VII

V-0.25մ³            |    m=Vρ=0.25մ³×2000կգ/մ³=500կգ

ρ-2000կգ/մ³        |    F=gm=10Ն/կգ×500կգ=5000Ն

s-6մ               |    A=Fs=5000Ն×6մ=30000Ջ

—————           Պատ.՝3

A-?

Է. Ղազարյանի դասագրքից էջ էջ174 -ի խնդիրներ107-ից մինչև110

107.

A=Fs=20Ն×5մ=100Ջ

108.

s=A/F=32Ջ/8Ն=4մ

109.

s-5մ                   | F=gm=9,8Ն/կգ×10կգ=98Ն

m-10կգ                 | A=Fs=98Ն×5մ=490Ջ

——————-

A-?

110.

1.Ե՞րբ է ֆիզիկայում օգտագործվում <<աշխատանք>> հասկացողությունը

Ֆիզիկայում աշխատանք հասկացողությունը օգտագործվում է միայն այն  ժամանակ, եր դիտարկվում է մարմնի շարժումը որևէ ուժի ազդեցությամբ: Այդ դեպքում կատարվում է մեխանիկակն աշխատանք:

2.Ի՞նչ մեծություններից է կախված մեխանիկական  աշխատանքը

Այն կախված է ուժից : Առանց ուժի չի կատարվում մեխանիկական աշխատանքը:

3.Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը:Ո՞րն է աշխատանքի բանաձևը

A=Fs

4.Ի՞նչ միավորով է արտահայտվում աշխատանքը, միավորների ՄՀ-ում

Դա Ջ-ն է որը կարացվում է ջոուլ:

5.Ի՞նչն է կոչվում հզորություն

Այն մեծությունը, որը հավասար է աշխատանքի հարաբերությանը այն ժամանակամիջոցին որի ընթացքում կատարվել է աշխատանքը:

6.Ինչպե՞ս հաշվել հզորությունը:Ո՞րն է հզորության բանաձևը և միավորը

N=A/t

7.Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը՝իմանալով հզորությունը և աշխատանքը կատարելու ժամանակամիջոցը

Լեոնարդո դա Վինչին (1452 – 1519 թթ.) ոչ միայն Վերածննդի դարաշրջանի հռչակավոր նկարիչ էր, քանդակագործ ու ճարտարապետ, այլ նաև բոլոր ժամա նակների մեծագույն ճարտարագետ-գիտնականն է, որի գյուտերը, գաղափարները և հանճարեղ կռահումները մի քանի հարյուրամյակ առաջ են անցել իր ժամանակից:

Նա սերունդներին թողել է ավելի քան 7 հազար ձեռագիր էջեր, որոնք լի են զարմա- նահրաշ սարքերի, գործիքների, մեքենաների, ճարտարագիտական կառույցների գծագրերով և նախագծերով: Նա է հնարել ինքնաթիռի, սուզանավի ուղղաթիռի, տանկի, գոլորշու ուժով կրակող թնդանոթի նախատիպերը, նախագծել մետաղա- գործական վառարաններ, շարժական կամուրջներ, տպագրական, փայտամշակ ման, հողափոր և այլ մեքենաներ: Որպես գիտնական և ճարտարագետ՝ Լեոնարդո դա Վինչին հարստացրել է ժամանակի գիտության բոլոր ոլորտները:

Մեծ է նրա ներդրումը նաև շփման գիտական ուսումնասիրման բնագավա- ռում: Այս փաստը բացահայտվել է այն բանից հետո, երբ XX դարի երկրորդ կեսին Մադրիդի ազգային գրադարանում պատահաբար հայտնաբերել են Լեոնարդո դա Վինչիի երկու չհրատարակված ձեռագրերը, որոնք նվիրված են շփման ուսումնա սիրմանը:

Ձեռագրում շփման երևույթի հայտնի հետազոտողներ Գիյոմ Ամոնտոնից 200 տարի, իսկ Շառլ Կուլոնից շուրջ 300 տարի առաջ Լեոնարդո դա Վինչին գրում է «շփման ուժը կախված է հպվող մակերևույթների նյութի տեսակից, մշակման աստիճանից և կախված չէ հպվող մակերևույթների մակերեսից, այն ուղիղ համեմա տական է բեռի կշռին և կարելի է փոքրացնել շփվող մակերեսների միջև հոլովակներ դնելով կամ քսայուղերով»: Այս մեջբերման մեջ իրապես ներկայացված են շփման ուժերի մասին այսօր հայտնի, բազմիցս ստուգված և հաստատված գիտական փաստերը:

Անդրադառնալով մեքենաներում շփման փոքրացման որոշակի խնդիրների՝ Լեոնարդոն ուշադրություն է դարձրել շփվող հանգույցներում գլորման մարմիննե- րի օգտագործմանը: Այս մոտեցումը հնարավորություն է տվել նրան համարելու գնդիկավոր և հոլովակավոր առանցքակալների հայտնագործության հեղինակ:

Իսկական գիտական սենսացիա էր նաև այդ ձեռագրերից մեկում հայտնա բերված մետաղական քսուք համաձուլվածք պատրաստելու բաղադրատոմսը (3 մաս պղինձ և 7 մաս անագ)։ Բանն այն է, որ գրեթե նույն բաղադրությամբ առա- ջին դյուրահալ քսուք համաձուլվածքը 1839 թ. արտոնագրել է Այզեկ Բաքիտը՝ Լե- ոնարդո դա Վինչիից շուրջ 300 տարի անց: Այդ համաձուլվածքը, որը կոչվում է բաքիտ, լայնորեն օգտագործվում է տարբեր մեքենաների առանցքակալներում:

(1) Պողպատից, արույրից և թուջից պատրաստված երեք գնդիկներ
ունեն նույն ծավալները: Դրանցից որի՞ զանգվածն է ամենափոքրը.

1. պողպատե 2. թուջե 3. արույրե

(2) էքսկավատորի շերեփը միանգամից 1,5մ3 հող է վերցնում: Որքա՞ն է
վերցված հողի զանգվածը, եթե նրա խտությունը 2600կգ/մ3 է

1, 1,7տ 2 , 2,7տ 3, 3,9տ 4, 1733տ 5 , 2,8տ

(3) Ցինկի և կապարի համաձուլվածքի խտությունը 8100կգ/մ3 է: Որքա՞ն
է այդ համաձուլվածքից պատրաստված 16,2կգ զանգվածով չորսուի ծավալը:

1, 1,Յմ3 2. 0,002մ3 3, 0,0002մ3 4, 500մ3 5, 5մ3

(4) Օրվա ընթացքում մարդը ներշնչում է 16մ3ծավալով օդ: Յաշվեք այդ օդի զանգվածը:

1 « 20,6կգ 2, *12,4կգ 3, * 0,08կգ 4,, *1,2կգ 5, « 2կգ

1. Բերել շփման առկայությունը հաստատող օրինակներ

Շփման առկայությունը հաստատելու համար պետք է դիտարկենք և բերենք օրինակ

սեղանին դրված գիրքը ՝ նրա վրա ազդող հորիզոնական ուղղված ուժով:

2. Ինչով է պայմանավորված շփումը

շփման ուժի մեծության և շփվող մարմինների ողորկության աստիճանից

3. Թվարկել շփման տեսակները և բերել օրինակներ

դադարի շփման ուժը, սահքի շփման ուժը և գլորման շփման ուժը

4.Օրինակներով ցույց տալ,որ միևնույն պայմաններում գլորման շփման ուժը փոքր է սահքի շփման ուժից:
Օրինակ՝երբ քարը գլորենք թեկ մակերևույթի վրայից, ապա նրա արագությունը գնալով մեծանում է շփման ուժի նկատմամբ:
5.Բերել շփման դրսևորման օգտակար օրինակներ
Եթե շփման ուժը չլիներ, ապա օրինակ ավտոմեքենային հնարավոր չէր արգելակել:
6.Բերել շփման դրսևորման վնասակար օրինակներ
Եթե շփման ուժը կա, ապա մարդը չի կարող տեղափոխել մի ծանր իր:
7.Ինչպես կարելի է մեծացնել շփումը
մակերևույթը դարձնել խորդուբորդ:
8.Ինչպես կարելի է փոքրացնել շփումը
մակերևույթը ինչքան հնարավոր է հարդեցնել:
9.Բերեք օրինակներ,երբ մարմնի վրա միաժամանակ ազդում է մի քանի ուժ;
Օրինակ թուղթը, երբ պատուհանից կցենք, ապա նրա վրա կազդեն և ծանրության ուժը և օդի դիմադրողականությունը:
10.Որ ուժն է կոչվում համազոր:
Այն ուժը, որ մարմնի վրա ունենում է նույն ազդեցություն, ինչ մի քանի ուժերը միասին ազդելիս, կոչվում է այդ ուժերի համազոր:
11.Ինչպես է ուղղված մի ուղով միևնույն կողմն ուղղված երկու ուժերի համազորը,և ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
Նրանց համազորը ուժը ուղղված է նույն ուղղությամբ և որոշվում է այդ երկու թվերի մոդուլների գումարով:
12.Ինչպեսէուղղվածմիուղովհակառակկողմերուղղվածերկուուժերիհամազորը,և
ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
Նրանց համազորը ուժը ուղղված է հակառակ ուղղությամբ և որոշվում է այդ երկու թվերի մոդուլների հանումով:
13.ինչպես է շարժվում մարմինը նրա մի կետում կիրառված,մոուլով հավասար և հակառակ ուղղված երկու ուժերի ազդեցությամբ:
Նրա արագությունը չի փոփոխվում: